غار قوری قلعه، بزرگترین غار آبی آسیا است و در استان كرمانشاه قراردارد. غار قوری قلعه در ۲۵ كیلومتری شهر روانسر و در كنار جاده روانسر – پاوه و مجاور روستایی به همین نام قرار دارد. دیرینگی غار قوری قلعه به ۶۵ میلیون سال میرسد و تنها ۳۰ سال از شناسایی آن میگذرد و به عنوان یكی از ۷ اثر طبیعی ملی ایران، به ثبت رسیدهاست. در سال ۱۳۵۵ یك گروه از غارشناسان انگلیسی و در سال ۱۳۵۶ و نیز گروه دیگری از غارنوردان فرانسوی موفق به كشف كامل این اثر شدند.
غار قوری قلعه اثر طبیعی دارای تالارهای زیبا در ۱۴۰۰ متری و ۵۰۰ متری به نامهای تالار مریم، تالار كوهان شتر، تالار مسیر برزخ، تالار بلور و تالار عروس میباشد كه یكی از زیباترین جاذبههای دیدنی شهرستان روانسر است.
غار زیبا و اعجابآور قوری قلعه هفتمین اثرطبیعی ملی ایران است كه هرسال به ویژه در ایام نوروز گردشگران بیشماری را از سراسر جهان به سوی خود میكشاند. بنابر گفتهی زمین شناسان، قوری قلعه ۶۵میلیون سال قدمت و سههزار و ۱۴۰ مترعمق دارد. دمای داخل غار را ۷۰و رطوبت نسبی آن را ۸۹درصد اندازهگیری كردهاند.
در ۷۰۰متری غار، آبادی وجود دارد كه در ایام دور قلعههایی به شكلهای مختلف آن را محاصره كردهاند و وجه تسمیه این غار یكی از همین قلعههاست كه به شكل قوری بوده است.
غارنوردان آمریكایی، انگلیسی و فرانسوی قوری قلعه را در سالهای ،۱۳۳۶ ۱۳۴۵و ۱۳۶۳شمسی بررسی و تقریبا ۵۵۰متر را از آن كشف كردهاند.
همچنین در سال ۱۳۶۸شمسی ، حدود یكهزارو ۳۴۰متر از آن توسط غارنوردان كرمانشاه شناسایی و دو فاز برای آن در نظر گرفته شد.
درفاز نخست غار كه ۵۰۰متر طول دارد، دو تالار كوهان شتر و مریم شناسایی شد. دراین تالارها شكلهای مختلفی ازجمله نیمرخ شتر، كوهان شتر، مار، طوطی، كركس، شیرسنگی، كاخ سفید، قلب، كشتی، برج پیزا، آسیهزنفرعون، (ابوالهول)، بابا نوئل، مجسمه فردوسی و مشابه تصویر حضرت مریم دیده میشود.
فاز دوم غار نیز یكهزار متر طول دارد كه تالارهای نماز، بلور و عروس در آن كشف شده است. تالار نماز در ۵۵۰متری غار و در كنار این تونل قرار دارد. این تونل كه ۱۲متر طول و هشت متر عرض دارد، قسمت اصلی غار را تشكیل میدهد و به تونل برزخ شهرت دارد واز آنجا كه سقف تونل به آب چسبیده، مانع از ادامه حفاری ها شده است. در یكهزار متری غار تالار بلور و در داخل تالار نیز حوضچهای فوقالعاده زیبا وجود دارد. وجود قندیلهای پردهای در حوضچه كه با دست زدن به هركدام صدای یكی از آلات موسیقی ایجاد میشود، ازجمله دلایل این زیبایی است، بهطوری كه بسیاری از جهانگردان و كارشناسان متفق القولند كه این حوضچه، زیباترین حوضچه دنیاست. تالار عروس كه یكی از هیجان انگیزترین بخشهای غار قوری قلعه است در هزار و ۵۰۰متری آن واقع شده است.
جنس سنگهای این تالار كریستال و براق و سفید بوده و كسانی كه برروی آنها راه میروند میتوانند جای پای خود ببینند. وجود چهار آبشار به ارتفاع ۱۰تا ۱۲متر در هزار و ۷۰۰متری غار، زیبای آنرا به اوج میرساند.
قندیل های كریستال مانند نیز كه جنسشان از رسوبات آهكی است و از سقف آویزان شدهاند در تمام طول غار خودنمایی میكنند و در بعضی نقاط طول قندیل ها به هشت متر نیز میرسد.
علاوه بر جذابیت و اهمیت اكوتوریستی قوری قلعه اشیایی نیز در آن كشف شده است كه از جمله آنها میتوان به هشت عدد قاشق و بشقاب، چهارعدد كوزه بزرگ، یك عدد كوزه كوچك كه ۱۵سكه از دوران یزدگرد سوم و اواخر دوره ساسانی در داخل آن بوده و جمجمه سر انسان را نام برد.