بنای تاریخی خواجه خضر یكی از آثار تاریخی ارزشمند استان خراسان جنوبی و شهرستان بیرجند است. این بنای تاریخی به لحاظ استقرار مكانی در خیابان منتظری ، كوچه پست قدیم مقابل حسینیه و مدرسه شوكتیه قرار دارد. به دلیل این كه در زمان ساخت این بنا اطراف آن آرامگاه بوده ارزش فراوانی جهت ادای نماز میت و مراسم تدفین برای اهالی در بافت شهری داشته است. آنچه درباره پیشینه این بنا می توان به آن استناد كرد آن است كه بنای مزبور دارای دو بانی به نام های خواجوی و منصف بوده است و زمان ساخت آن به دوره قاجاریه بر می گردد در مجموع شیوه طراحی بنا به صورت تك ایوانی است و با نمای آجری كه به شكل خفته راسته چیده شده است . دیوارهای بنا تماماً از خشت خام با رویه كار خشت پخته می باشد . از عوامل تزئین شده بنا می توان به شرح ذیل نام برد : ۱- هشتی ورودی با فضای گنبدی آن ۲- طاق نماهای قرینه در دو طرف پاكار قوس پیش طاقایوان بصورت مقرنسكاری ۳- گنبد ایوان كه در زیر آن از تزئینات رسمی بندی استفاده شده است . ۴- طاقنماهای تزئینی بكار رفته در دو جبهه صحن بنا ۵- شكل و فرم خاص هشتی های طبقه اول ۶-این بنا به دلیل نوعی مسجد آرامگاه محسوب می گردد و نمونه آن در استان خراسان بصورت محدود می باشد و نشانگر آداب و رسوم تدفین در آن زمان می باشد .در مجموع بنای خواجه‌خضر از نظر نوع نقشه تك‌ایوانی و در دو طبقه هم‌كف و اول ساخته شده و به طور كلی نوعی قرینه‌سازی در آن به كار رفته كه اجزاء مختلف و عناصر گوناگون در این بنا نشانگر این موضوع است.
فضای ورودی بنا را یك سردر تشكیل می‌دهد كه عاری از تزئینات ساخته شده و فقط نوعی آجركاری به شكل هندسی در دو طرف پایه‌های آن به كار رفته است.
هم‌چنین این فضای ورودی نسبت به فضاهای دیگر بنا كوچك و كم‌اهمیت طراحی شده و برای دسترسی به صحن این بنا از یك هشتی و دالانی كه به طور مستقیم بعد از آستانه در واقع شده عبور كرد.
در قسمت هشتی یك طاق‌نمای سكودار تعبیه است اما دیوار دالان هیچ اجزائی در خود ندارد.
این بنا به شماره ۱۸۸۳ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.
