موزه آیینهای پهلوانی مشهد جایگاه پهلوانان و كشتی گیران پیشكسوت كه دارای مقام های پهلوانی و هنرهای فردی است می باشد .موزه آیینهای پهلوانی مشهد شامل ۳ قسمت با عنوان های زورخانه , عیارخانه و نمایشگاه می باشد . پهلوانان در محل زورخانه اغلب ورزش های باستانی و… مشغول می باشند و در مجاورت این زورخانه محلی مناسب برای استراجت و لمكده های پهلوان نامی است كه بعضا مراسم آیینی و فرهنگی از جمله گلریزان نیز در آنجا صورت می گیرد كه نام این محل عیارخانه می باشد و همچنین نمایشگاه دائمی كه نقالی شاهنامه , پرده خوانی و نمایش وسایل قدیمی از جمله كالسكه و خرمنكوبی و سایر ادوات سنتی و كشاورزی جهت بازدید علاقمندان و مشتاقان این عرصه گذاشته شده است .
از سهراهی فردوسی به سمت مقبره سراینده شاهنامه كه حركت كنید، در امتداد جاده شاهنامه سمت چپ روستای معروف و تاریخی «چهاربرج» را میبینید. محله چهاربرج، محلهای قدیمی در مشهد است كه با «یخدان طبیعی»، «خانه اربابی» و البته «موزه فرهنگ پهلوانی و زورخانه شهلافتی طابران توس» معروف شده است. در یكی از ورودیهای روستای چهاربرج قطعا تابلویی توجه شما را به خود جلب میكند: «ورزشخانه آیینهای زورخانه ای شهلافتی، طابران توس» كه شما را به سمت زورخانهای سنتی و قدیمی با سبك و سیاق زورخانههای ۷۰۰ سال پیش رهسپار میكند. ورودی زورخانه درب بسیار كوچكی است كه برای وارد شدن باید خم شوید. روی آن با خط زیبایی نوشته شده است:
«سر تعظیم فرود آور به هنگام ورود چون كه جای ادب و رسم جوانمردان است»
همزمان با زمزمه این شعر زیبا سر تعظیم فرود آورده و پای به درون زورخانه می گذاریم، ساختمانی قدیمی كه رد حضورش را باید در آیین مهرپرستی جستجو كرد. اینجا بوی تاریخ می دهد و تا چشم كار می كند اشیاء و آثار قدیمی است كه از در و دیوار آن آویزان شده است از میل و كباده گرفته تا انواع گلیم، سماورهای نفتی، قیچی های باغبانی وعكس پهلوانان قدیمی كه در گوشه و كنار فضا جای گرفته اند.
موزه شه لا فتی
موزه شه لا فتی بیشتر مورد توجه گردشگران علاقهمند به فردوسی و شاهنامه است. مرشد رستم قاسمی از كهنه سواران پهلوان خراسان و از بانیان این موزه دیدنی است كه سالها عمر خود را با موتور خود زیر پا گذاشت و این اشیاء را از نقاط مختلف جمع آوری نمود.پهلوانی كه یك تنه كار چند نهاد را انجام میدهد و خودش، هم مدیر كل و هم آشپز سازمان است.
موزه اولین ها
موزه شه لا فتی را به نوعی میتوان موزه اولینها نامید. از اولین تلویزیون مشهد گرفته كه به روایت مرشد: «چند تا ازش آوردن مشهد. یكی توی دروازه خبوشان، یكی میدون اعدام، یكی هم میدون شهدا…» تا اولین رادیو، اولین اسكیت و….
پهلوان رستم تمام داشتههای خودش را روی دیوارهای دورتادور زورخانه جای داده و برای هر كدام از آنها توضیحی دارد:
«این موتور دكتر شیخ است، پزشك خیر مشهدی كه روحیه پهلوانی داشت… این یكی تنبك جیگیجیگی ننهخانم و…»
یك گوشه موزه هم تراكتوری پارك شده كه به ادعای مرشد، «عكسش پشت بیستتومنیها هست»
عیارخانه شهلافتی
در گوشهای دنج از زورخانه و موزه كه بیشتر به لمكدههای سنتی میمانند، عیارخانه قرار دارد. به روایت مرشد:
«عیارخانه هشت جایگاه دارد. شش جایگاه اصلی و دو جایگاه فرعی. از این بین چهار جایگاه مربوط به پهلوانان چهار دروازه خبوشان، رزان، طابران، مرو و نوچههای آنهاست، دو جایگاه متعلق به سلسله سادات رضوی و علوی و دو ضلع هم برای نورستههای جویای كار و مرشدان اهلدین وعرفان».در وسط عیارخانه جایگاهی است كه عیاران فنون خود را بر آن به تمرین گذاشته و نقالان جمع را به شنیدن شاهنامه میهمان میكنند:
«عیارخانه جایگاه گلریزان و دادوستد هم هست. بعضی همینجا گره از فقرشان باز میشود، بعضی از بختشان و….»
اگر سفری به سرزمین خورشید داشتید، دیدن این موزه را ازدست ندهید، مخصوصا اگر علاقهمند به آیینهای پهلوانی هستید.
آدرس : جاده آرامگاه , بلوار شاهنامه , چهار برج , بهار ۲۴





