آتشكده مند مربوط به دوره اشكانیان – دوره ساسانیان است و در شهرستان دشتی، روستای وراوی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۹۵ بهعنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این اثر تاریخی باستانی در دامنه كوه مند و به فاصله ۳۰ كیلومتری خورموج، غرب روستای وراوی و زایر عباسی قرار دارد. در ارتفاع سنگی مشرف به رودخانه خشكی كه بستر رودخانه قدیمی است آثار حجاری و كوه تراشی در دل صخره وجود دارد از بستر رودخانه راهی به ارتفاع ۶۰ متر كه اولین مدخل آتشكدهاست، كشیده شدهاست.
یك شاه نشین با یك سكوی میانی و یك سكوی افقی كه در سمت راست شاه نشین قرار گرفته و یك اطاق قوسی با انحنای منظم كه با سنگ و گچ و گل ساخته شده جالب توجهاست. نمای خارجی فعلی آتشكده عبارت از یك مدخل با سقف قوسی و دو مدخل مستدیر القاعده و ده حفره به شكل مدخلهای طرفین سكوی شاه نشین مدخل اصلی و با اندازههای متفاوت كه به احتمال به منزله پنجره و نورگیرهای رواقهای اصلی آتشكده بودهاند. آتشكده از سه طبقه میانی یا اصلی، تحتانی و فوقانی تشكیل شدهاست كه با هم ارتباط داشته و در عین ارتباط، نوع ساختمان هر یك با دیگری متفاوت بوده كه گویا از هر یك از طبقات برای منظور خاصی استفاده میشدهاست.
در بستر رودخانه خشك فعلی آثار ساختمانها و آبگردانها و بندهایی در اراضی پای كوه و در اطراف مسیل وجود دارد كه از وجود میدان بزرگی در جلوی كلات حكایت میكند كه سطح آن با خاك و سنگ بالا آورده بودهاند. با توجه به وجود آثار آب انبار و بقایای درختانی از فاصله دویست متری پای كوه احتمال میرود در جلوی آتشكده میدانی وجود داشته و برای جلوگیری از نفوذ سیلابهای شدید در اطراف تپه، بندهای زیادی از سنگ و گچ ساخته بودهاند. بیش از نیم قرن پیش در جانب شمالی آتشكده و پشت كوه نیز آثار حفرهها و شاه نشین و درختانی وجود داشتهاست و از آنجا راهی به آتشكده منتهی میشدهاست كه به مرور زمان بر اثر ریزش كوه آن آثار ازبین رفتهاند. گویا نقشه اصلی مقایر كلات متأثر از مقابر فنیقی است و با توجه به طرز قرار گرفتن دخمهها بر روی یكدیگر و كم شدن تدریجی ابعاد آنها در طبقات بالاتر، همان نقشه زیگوراتها و میلهای خاص مضرس است كه اصلی ایلامی و بابلی دارد اما نقشه صلیبی دهلیزها نقشه هندی و ایرانی است. مقابر كلات دارای صفحهای مستقل و در عین حال متأثر از تمدنهای مختلف ایرانی و هندی و آشوری، فنیقی و ایلامی است.