كوفته ترخون و مرزه یك نوع كوفته خوشمزه و پرخاصیت است.ترخون دارای برگ های سبزرنگ بلند و باریكی است كه ضعیف نیز می باشند. گیاه ترخون از خانوادهی گل آفتاب گردان ها است. گل های این گیاه زرد رنگ هستند كه در فواصل تیر تا مهر ماه شكوفه می دهند. قدمت این گیاه به ۵۰۰ سال قبل از میلاد برمی گردد ترخون برای اولین بار در مناطق جنوبی روسیه و سیبری دیده شده استترخون منبع بسیار خوبی از آهن، كلسیم و منگنز می باشد. این سبزی همچنین دارای پتاسیم، منیزیم و ویتامین های A و C می باشدترخون بیشتر به صورت یك سبزی در پخت و پز استفاده می شود اما از آن برای مصارف پزشكی نیز استفاده می كنند. به دلیل داشتن خاصیت بی حس كنندگی در دهان، یونانیان باستان این گیاه را برای تسكین دندان درد می جویدند. این گیاه همچنین در قرون وسطی به عنوان یك پادزهر برای درمان سم مارگزیدگی استفاده می شد. از دیگر خواص مفید ترخون می توان به مواردی چون كمك به هضم بهتر غذا، مسكن ملایم و یك كمك كننده ی خوب به پیشگیری از بیماری های قلبی و چاقی اشاره كرد(البته به شرط این كه به جای نمك استفاده شود.).
مرزه (Summer savoury) كه از گیاهان خانواده نعناع به شمار می رود، در فاصله ماه‌های تیر تا شهریور در ایران به گل می نشیند. مرزه گیاه چند ساله ای است كه بومی مدیترانه شرقی و جنوب غربی آسیاست. تحقیقات نشان می دهد چهار تركیب شیمیایی ضد درد در گیاه مرزه وجود دارد.تا كنون گزارش‌های مختلفی درباره وجود انواعی از روغن‌های ضروری در این گیاه به چاپ رسیده است. علاوه بر این، سه گزارش علمی مختلف در ایران در فاصله سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ میلادی، به خواص ضد التهابی و ضد میكروبی این گیاه اشاره كرده اند. در بین مصارف بومی از گیاه مرزه در ایران می توان به استفاده از آن برای تسكین دندان درد اشاره كرد.
مواد لازم :
گوشت چرخ كرده بدون چربی ۵۰۰ گرم
برنج ۱۵۰ گرم (۱ پیمانه)
لپه ۱۵۰ گرم
نمك، فلفل، زردچوبه و ادویه به میزان لازم
پیاز داغ ۲ قاشق سوپخوری
سبزی معطر و خردكرده (نعنا، جعفری، پیازچه، تره و شوید)
۳۵۰ گرم
ترخون و مرزه ۱۵۰ گرم
تخم مرغ ۱ عدد
زعفران حل كرده ۱ قاشق چایخوری
آلو بخارای خیس كرده ۲۰۰ گرم
مواد لازم برای تهیه سس كوفته :
روغن ۳ قاشق سوپخوری
پیاز داغ ۲ قاشق سوپخوری
رب گوجه فرنگی ۱ قاشق سوپخوری
آب به میزان لازم
كوفته ترخون و مرزه
طرز تهیه :
گوشت را همراه با نمك، فلفل، زردچوبه و ادویه، كاملاً ورز دهید تا چسبندگی پیدا كند. برنج را از قبل بخیسانید و لپه را بپزید. حالا لپه، برنج، پیازداغ، سبزی، ترخون و مرزه، تخم مرغ و زعفران را بیفزائید و دوباره كاملاً ورز دهید.
اینك از مواد كوفته، هر بار به اندازه یك پرتقال بردارید و در میان آن، چند آلو و قدری پیاز داغ قرار دهید. سپس كوفته را جمع نمائید و در سس در حال جوش قرار دهید. پس از اتمام كار، شعله را ملایم كنید و درِ قابلمه را نیمه باز بگذارید و به مدت تقریبی یك ساعت بپزید.
روش تهیه سس كوفته :
در قابلمه مناسبی، پیازداغ را همراه با رب گوجه فرنگی در روغن تفت دهید و آب را بیفزائید. قدری فلفل و زردچوبه به آن بیفزائید و پس از آن كه آب كاملاً جوشید، سس آماده است.
یادآوری: یادتان باشد كه آب، باید روی تمام كوفته ها را بپوشاند.
