قنات وزوان در استان اصفهان است كه در قسمت شمالی شهر وَزوان واقع شده و شواهد موجود نشان میدهد كه بیش از ۳۰۰۰ سال قدمت دارد. طول قنات وزوان یك هزار و ۸۰۰ متر و عمق چاه مادر آن ۱۸ متر و دارای ۶۴ حلقه چاه است. قنات وزوان دارای سد زیرزمینی بوده و قادر است؛ آب را در فصولی كه كشاورزان نیاز به آب ندارند، ذخیره كند. باستانشناسان ژاپنی قنات وزوان را یكی از نادرترین قنوات جهان معرفی كردهاند.قنات تاریخی و بزرگ شهر وزوان كه به همراه ده قنات دیگر ایرانی به ثبت جهانی یونسكو رسید، یكی از نادرترین قنوات موجود در جهان است. گفتنی است، قناتهای مزد آباد، میمه و اردستان در استان اصفهان، قصبه گناباد در جنوب خراسان، قنات بلده در خراسانجنوبی، قناتهای زارچ و حسنآباد مهریز در یزد، قنات جوپار در كرمان و قنات اكبرآباد و قاسمآباد بروات ۱۰ قنات ثبت شده دیگر در این پرونده هستند.
نكته قابل توجّهی كه در مورد قنات بزرگ و تاریخی وَزوان قابل ذكر است و كارشناسان میراث فرهنگی و كارشناسان ژاپنی یونسكو نیز آن را تأیید نمودهاند در نقطهای از قنات كه بالای بند قنات است دو شكاف زیر زمینی (در اصطلاح محلی كِر) یا تنور آبی وجود دارد و پس از بند كردن آب، این شكافها، آب چهل لیتر در ثانیه ذخیره شده در پشت سد به مدت ۱۲۰ روز (از دهم آذر تا دهم فروردین سال بعد) را به مخازن بزرگی كه در زیر زمین وجود دارد هدایت میكند و پس از گشایش دریچههای تعبیه شده در سد به تدریج آب ذخیره شده به صورت خود جوش و با كمك نیروی ثقل زمین، به چرخهٔ مصرف بازمیگردد. گنجایش كانالهای قنات از پشت سد به طول ۸۰۰ متر با عرض یك متر و ارتفاع چهار متر ۳۲۰۰ =۴ ×۸۰۰ متر مكعب آب است ولی آبی كه در پشت سد ذخیره میشود بر اساس قطر آبدهی قنات طبق معادله ۴۱۴۷۲۰ متر مكعب آب است كه بیش از گنجایش كانالهای قنات میباشد و میزان ۴۱۱۵۲۰ متر مكعب مازاد گنجایش كانالها در مخازن زیر زمینی توسط تنورهای آبی مذكور ذخیره میگردد و با بازگشایی دریچههای سد، به مرور به چرخه مصرف وارد میشود.
قنات بزرگ و تاریخی وَزوان در یك لایهٔ رسوبی – سنگی قرار دارد كه در طی سالیان متمادی با پایین رفتن سطح آب منطقه در دو طبقه یكی لایهٔ رسوبی كه از مظهر قنات دارای ۳۵ كیلومتر طول و ۴۰/۱۸ متر عمق بوده كه عمق آن در مادر چاه فعلی مشهود است. طبقهٔ زیرین قنات كه آب در آن جریان دارد از كف آب رو تا ارتفاع ۲ متر و ۱۰ سانتیمتر در لایهٔ سنگی كوهستانی حفر شدهاست. نا به گفته اهالی، این سیستم در حدود ۳۰۰۰ سال پیش ساخته شده و این قنات تنها قنات در تمام منطقه اصفهان است كه بدین طریق آب زیرزمینی را ذخیره میكند. دكتر عبد الكریم بهنیا استاد دانشگاه اهواز در كتاب قنات سازی و قنات داری صفحهٔ ۱۳۹ چنین آوردهاست: «نگارنده در آبان ماه ۶۳ در قنات قدیم وَزوان واقع در بخش وَزوان شهرستان اصفهان، سیستم بسیار جالبی را كه برای مهار كردن آب در فاصله زمانی اول آذر لغایت ۲۵ الی ۳۰ فروردین سال بعد به كار میرود مشاهده كرده است.

