ریپورتاژ آگهی
كاروانسرای میرابوالمعالی

كاروانسرای میرابوالمعالی

این مكان در اصل كاروانسرا بوده كه در نزد مردم منطقه به قلعه معروف شده و این كاروانسرا هنوز اسكلت اصلی خود را حفظ كرده و تا ابتدای دوره پهلوی مورد استفاده كاروانیان قرار گرفته است.
  • 1400/12/12
  • استان : اصفهان
  • شهر : نطنز
  • دسته : كاروانسراهای ایران
آدرس : در كنار جاده آسفالته نطنز به كاشان در نزدیكی مكانی معروف به باغ حرم، در فاصله تقریبی ۲۰۰ متر از مركز آموزش فنی و حرفه‌ای نطنز
تلفن : 66059000-021

كاروانسرای میرابوالمعالی (قلعه كوهاب)، كاروانسرایی چهار ایوانی و مستطیل شكل است كه در زمان شاه عباس اول توسط «میر ابوالمعالی برزرودی نطنزی»، یكی از امرای مقرب و مجلس‌نویس شاه ساخته شده و با نام «قلعه كوهاب» نیز شناخته می‌شود.
در كنار جاده آسفالته نطنز به كاشان در نزدیكی مكانی معروف به باغ حرم، در فاصله تقریبی ۲۰۰ متر از مركز آموزش فنی و حرفه‌ای نطنز، مكانی معروف به قلعه كوهاب وجود دارد.این مكان در اصل كاروانسرا بوده كه در نزد مردم منطقه به قلعه معروف شده و این كاروانسرا هنوز اسكلت اصلی خود را حفظ كرده و تا ابتدای دوره پهلوی مورد استفاده كاروانیان قرار گرفته است. موقعیت فوق‌العاده جغرافیایی این كاروانسرا از جمله قرارگرفتن در كنار باغات و چشمه آبی بزرگ در جلو آن و قرار گرفتن در عرض جغرافیایی گنبد باز از ویژگی‌های منحصر به فرد آن است.
این بنا در دوره شاه عباس اول توسط میرابولمعالی برزرودی از امرای مقرب دربار، مشهور به آقا میر كه سمت وزیر حضور و مجلس نویسی شاه را داشته، بنا شده است. این بنا مستطیل و دارای مساحتی حدود ۳۹۶۲متر مربع و دارای ۲۳ اطاق بوده كه در ۴ سمت حیاط قرار دارند. كاروانسرای میر ابوالمعالی متشكل از ایوان‌های ۴ گانه بوده كه شاید هر كدام از ایوان‌ها متعلق به اشخاص بزرگ و اعیان و اشرافی بوده كه به هنگام مسافرت به این كاروانسرا وارد می‌شده‌اند.
در ۴ گوشه حیاط دالانی مسقف كه طرفین آن تخت‌گاه منتهی به غرفه‌های كوچك بوده كه این دالان‌ها بعد از طی فاصله تقریبی ۱۰ متر، ۲ شعبه شده و به سمت چپ و راست امتداد یافته و به دیوار اطاق‌های پشت ایوان‌های بزرگ پایان می‌یابد.این كاروانسرا دارای مكان‌هایی برای بارها و چهارپایان نیز بوده و میله‌های سنگی مخصوصی برای بستن ستوران در آن وجود داشته است.
وسعت این كاروانسرا نشان از آن دارد كه كاروانیان زیادی در این كاروانسرا رفت‌وآمد داشته‌اند و روزگار پرباری را پشت سر نهاده است.همچنین سنگ عصارخانه بزرگی در داخل كاروانسرا وجود دارد كه نشان از وجود عصارخانه در این محل به منظور تهیه روغن برای تامین روشنایی كاروانیان درشب دارد.
حتی احتمال وجود استخری در كاروانسرا نیز در وسط حیات بوده كه آب كاروانیان را تامین می‌كرده و چه بسا چشمه‌ای از آن عبور می‌كرده است.در ورودی دارای سردر مرتفعی بوده كه در وسط آن در چوبی قطوری قراردارد و احتمالا درب اصلی كاروانسرا یك لنگه بوده است.بر پیشانی جلو كاروانسرا سنگ نوشته‌ای به خط ثلث وجود دارد كه حدود نصف آن ریخته و مفقود شده و با توجه به نوشته روی این سنگ، مشخص می‌شود كه علاءالملك نامی كه احتمالا حاكم نطنز بوده به هزینه میر ابوالمعالی این بنا را در سال ۱۰۲۹ هجری قمری به پایان رسانده است.راه پله‌های پشت بام در ۲ طرف درب ورودی اطاق نگهبانی قرار دارد و بالای سردرب ورودی اطاق نگهبان‌ها قرار گرفته است.
ماكسیم سیرو، در كتاب كاروانسراهای ایران در مورد این كاروانسرا نوشته كه یك سیاح خارجی در زمان شاه صفی به نام اولئاریوس در این كاروانسرا در ماه ژوئیه۱۳۶۷ اقامت كرده است.
در ساخت این كاروانسرا قرینه سازی كاملا رعایت گردیده است و مجموع ساختمان با دقت زیاد و مصالح عالی بنا شده و طرح طاق‌ها نیز نشان از مهارت فوق العاده معماران این بنا دارد.
این كاروانسرا در طول سالیان گذشته بارها مورد مرمت قرار گرفته است و متعلق به دوره صفوی بوده و به شماره ۱۴۸۹ مورخ ۱۳۵۵.۱۰.۲۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

 

كاروانسرای میرابوالمعالی-hg718rwBeW



كاروانسرای میرابوالمعالی-MGLzhfgAVc

كاروانسرای میرابوالمعالی-AjqOw2iQLd