قلعه قشلاق زاخور مشگین شهر قلعه ای قدیمی و بسیار دیدنی است. راه كوهستانی قلعه از روستای دوست بیگلو از میان دره ای بسیار زیبا و پوشیده از بوته ها و درختچه های نیمه جنگلی و تنگ ارس یا سرو كوهی كه در محل “پوروق” می گویند و قره تیكان یا خارسیاه و بوته های استپی و علوفه مرتعی و تمشك و نسترن می گذرد. قلعه زاخور بر روی صخره های كوهستانی با پایه های مستحكم ساخته شده و ارتفاع قلعه كه از روستای دوست بیگلو بسیار جالب و تماشایی به نظر می رسد، حدود ۲۰۰ متر است. آثاری از قلعه بر روی صخره های بلند منطقه هنوز هم باقی مانده است. روی یكی از سه برج، سنگ های لاشه ای كه با تیشه به اشكال مكعب درآمده برج هایی احداث كرده اند كه این سنگ ها در ده ردیف از سنگ های محلی و تیشه ای در بنا به كار رفته اند. ملاط برج ها و باروها از ساروج و مخلوطی از آهك و خاك رس زرد رنگ است. قلعه از طرف خاور و باختر و جنوب مشرف به پرتگاهی مخوف است و تنها از یك راه كوهستانی به فراز قلعه راه وجود دارد. سلطان ساوالان در سمت جنوبی این قلعه كاملا نمایان است.
در محوطه قلعه آثار زمین ساختی به صورت دایك و سنگ های خروجی از نوع بازالت و نوعی گرانیت و كنگلومرا و گدازه های فرسایش یافته آتشفشانی به چشم می خورد و قلعه بر روی یكی از گدازه های مخروطی مانند بنا شده است. در بخش جنوبی قلعه كه مشرف به پرتگاه است یك غار طولانی به ارتفاع حدود ۴ متر وجود دارد و احتمال می رود روزگاری مورد استفاده قرار می گرفته است. داخل غار بسیار تاریك وخوفناك است. در سمت خاوری قلعه تعدادی از برج های فروریخته به تعداد ۵ برج به چشم می خورد كه سنگ های دیواره آن هنوز در محل باقی مانده است. از این برج ها به عنوان قرار گاه نگهبانی استفاده می شده است. از قراین و شواهد موجود چنین بر می آید كه قلعه زاخور قشلاق از آثار دوره اشكانیان بوده است و آثار نظیر این قلعه درخود شهرستان مشگین شهر، مغان و هوراند در سطح گسترده ای وجود دارد كه آغجا قلعه، برزند، ارشق و اولتان از این جمله هستند.
شكی نیست كه مشگین شهر در ادوار قبل از اسلام از نقاط معروف و منطقه تاریخی و نظامی آن روزگار بوده و آثار به دست آمده از حفاری ها كه در موزه های تبریز و مراغه نگهداری می شود، دلالت بر صدق این ادعاست. بنابراین قلعه راخور یا قره لر نیز یكی از استحكامات نظامی دروه اشكانی در منطقه بوده و بعدها نیز از این قلعه در حفاظت منطقه دربرابر تجاوز دشمنان بهره می جستند. به خصوص این كه، این قلعه در منطقه ای قرار گرفته كه از فراز آن می شود بر همه جهات، حتی نقاط بسیار دور مسلط شد.
موقعیت مكانی و مسیر دسترسی به قلعه:
این قلعه در قسمت شمالی شهرستان مشگین شهر در بخش مشگین باختری در ارتفاعات كوهستانی بسیار دل انگیز واقع در قشلاق زاخور و كنار رودخانه قره سو قرار گرفته است و برای رسیدن به آن باید از روستاهای پریخان، قورت تپه، قره باغلار و صاحب دیوان عبور كرد تا به آخرین روستای این منطقه یعنی روستای دوست بیگلو رسید. قلعه در قشلاق همین روستا در كنار رودخانه قره سو قرار دارد. این قلعه در خاور روستای دوست بیگلو است و فاصله اش تا مشگین شهر حدود ۵۰ كیلومتر است.
