قلعه هولاكوخان یكی از قلعه های تاریخی و قدیمی آذربایجان است كه به دوره ساسانیان و همچنین سده های میانه دوران پس از اسلام تعلق دارد. این قلعه تاریخی در بلندی های روستای آق گنبد در اسكله بین اورمیه و تبریز قرار گرفته است.
بنا به روایتی هلاكو خان در این مكان دفن شده است.قلعه هولاكوخان از لحاظ استحكام و موقعیت استراتژیكی به قلعه های بابك، قهقهه و جوشون شباهت دارد.
جزیره اسلامی منطقه ای است گرد شگری كه در استان آذربایجان شرقی واقع شده و فاصله آن با تبریز حدود ۷۰ كیلو متر است كه از شهرستان ایلخچی می گذرد هفت روستای بزرگ و كوچك در آن موجود است كه اهالی آن به زبان تركی صحبت می كنند و بیشتر به كار كشاورزی اشتغال دارند. قلعه هلاكو نیز جزو آثار دیدنی جزیره میباشد.قلعه هلاكوخان یكی از تاریخی ترین و قدیمی ترین قلعه های آذربایجان است كه در جزیره اسلامی قرار دارد. این قلعه در بلندی های روستای آق گنبد در اسكله منتهی بین اورمیه وتبریز قرار گرفته است.قلعه هولاكوخان از لحاظ استحكام و موقعیت استراتژیكی به قلعه های بابك، قهقهه و جوشون شباهت دارد. به عبارت دیگر دسترسی به آن آسان نبوده و سه طرف آن را پرتگاه های مخوف فراگرفته است. با این حال دفاع از قلعه توسط قلعه‌بانان به آسانی امكان پذیر و میسر بوده است.
در مسیر قلعه آب انبارهای زیادی وجود دارد كه در دل كوه به طرز عجیبی ساخته شده اند. در اطراف آب انبارها جوی های آبی وجود دارد كه این جوی ها در هنگام بارندگی، آب را به داخل این آب انبارها هدایت كرده و باعث می شود آب در فصول مختلف سال در قلعه وجود داشته باشد.دیدن قلعه هلاكوخان در فصل بهار لذتی غیر قابل توصیف دارد زیرا وجود گل های لاله در طول مسیر صعود به قلعه زیبایی آن را دو چندان می كند.قلعه هولاكوخان در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۲۵۹۱ به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
لازم به ذكر است كه جزیره اسلامی تنها جزیره مسكونی و آباد دریاچه ارومیه بوده و در تابستان به صورت شبه جزیره در می آید. روستائیان این جزیره از راه خشكی به تبریز، آذرشهر، گوگان و شبستر رفت و آمد می كنند.
در حال حاضر یك رشته جاده خاكی فرعی از جاده آسفالته تبریز-آذرشهر از كنار ایستگاه دام پروری خاصبان به سوی جزیره كشیده شده است. طول جزیره ۲۴ و عرض آن ۱۵ كیلومتر است.
مسیر دسترسی
موقعیت دقیق قلعه هولاكوخان، شهرستان اسكو، بخش ایلخچی، دهستان جزیره، ۲ كیلومتری جنوب روستای آق گنبد است. برای دسترسی به این قلعه باید از ایلخچی به طرف سرای سمت چپ پیچیده و به روستای آق گنبد رفت. سپس در ابتدای روستا سمت راست یك راه خاكی وجود دارد كه بعد از پیمودن چند دقیق در طول مسیر یك تابلو در سمت راست جاده خواهید دید كه صعود به قلعه را نشان می دهد.
دسترسی به قلعه از جاده داخل روستا نیز میسر است اما باید به یاد داشته باشید كه این مسیر ماشین رو نیست.
