شهر اسفدن در عرض جغرافیایی ۳۳درجه و ۳۹ دقیقه شمالی و طول چغرافیایی ۵۹ درجه و ۴۶ دقیقه شرقی و در ار تفاع ۱۲۰۰متری از سطح دریا قرار دارد .این شهر از توابع بخش مركزی ودر فاصله ۵۷ كیلومتری شرق قاین قرار دارد .
نزدیكترین شهر با اسفدن حاجی آباد است كه با آن ۲۶ كیلومتر فاصله دارد . اسفدن در سال۸۳ به شهر ارتقاء یافت و در همین سال با حضور استاندار خراسان جنوبی و جمعی از مسوولین شهرداری رسما فعالیت خود را آغاز نمود . اسفدن موقعیتی دشتی داشته و ارتفاعات آنرا محاصره نموده اند . بلند ترین نقطه آ ن قله شاسكوه به ارتفاع ۲۸۲۳ متر است .
در این دشت ۳۲ حلقه چاه و ۲۵۰رشته قنات و چشمه جاریست . ظاهرا گسلی موجود قرار دارد . با این وجود اكثر خانه های اسفدن در زلزله ۷۶ ویران شدند . شهر اسفدن كه بر روی مخروط افكنه حاصل از رود خانه افین واقع است . در شهر اسفدن رعایت اصول ساختمان سازی و اجرای آبین نامه ۲۸۰۰ضروری می باشد . اسفدن از قدمت زیادی بر خوردار بوده كه بقایای شهر قدیمی و منابع تاریخی گویای آن می باشد . از اسفدن در منابع تاریخی بنامهای اسندی ،اسپیدان ،اسفیدان یاد شده است .
آلفونس گابریل در سال ۱۹۳۲ میلادی از اسفدن گذشته چنین می نویسد :
((زیر كوه بسیار حاصلخیز بوده و غلات و پنبه و ابریشم به عمل آمده و ابریشم آن را صادر می كرده اند و برخی آبادی ها همچون استند و اسفد كه مستوفی از آن ها نام برده هنوز هم وجود دارد . دهكده های زیبای زیر كوه جزو خاطرات شگفت آور ما در ایران بودند . در اسفدن مردم تابستان را در باغ های بیرون از آبادی سپری می كردند . در شمال غربی اسفدن ، بقایای یك شهر قدیمی وجود داشت .))
اطراف شهر قدیمی اسفدن را برجهای از جمله برج مراد ،یوسف ،برج صدق دربر می گرفت ،ودر میان آن قلعه ای واقع و هر یك از ساكنیبن درآن خانه ای داشت . كوچه هایش تنگ و سر پو شیده با معابر پر پیچ و خم ، این شهر دارای دو دروازه بود كه نگهبانان ورود و خروج مردم را كنترل می كردند . این قلعه گر چه در برابر حملات تركمنها تا حدودی پایداری می كرد اما از نام خندق خونین ،چنیند برمی آید كه اطراف قلعه را خندقی محاصره نموده و هجوم تركمنها و قتل عام مردم و خاطرات تلخ آن هنوز در اذهان مردم باقیست . حوضهای درون قلعه محل انباشت انباشت آب بود و اهالی تا چند سال قبل حوض استاد كاظم استفاده می كردند .
این شهر تاریخی كه تا چند سال قبل آثارش برجا بود متا سفانه توسط آنها كه باید از میراث خویش پاسداری كنند ویران شد . امروزه از شهر قدیمی تنها بقایای مسجد كهنه بجا مانده كه هنوز محل پختن آشهای نذری بانوان اسفدن می باشد .
اسفدن در كتاب فرهنگ جغرافیایی خراسان اثر وزرات جنگ بریتا نیا چنین معرفی شده اشت . (( اسفده با اسفید بن (اسفدن)روستایی است در بلوك پشتكوه منطقه قاین خراسان كه در پای كوه آهنگران قرار گرفته است این آبادی در فاصله ۲۷ مایلی شهر قاین در كنار جاده هرات واقع است . در سمت شمال غرب چندین برج كوچك باد آورایام تهاجم تركمنهاست كه بر روی دشت مشاهده می شود .
اسفدن در سال ۱۳۹۰،۸۳۵۹نفر جمعیت داشت .مهاجرت از اسفدن در سالهای قبل از انقلاب به شهرهای تهران ،مشهد و قاین جهت اشتغال و تحصیل ادامه داشته و در سال ۷۶ با وقوع زلزله و تخریب خانه ها وناامیدی مردم روند مهاجرت تشدید شد . بعد از زلزله مهاجرت از برخی روستاهای اطراف از جمله كلاته پیشكوه ،شیخ علی ، سیستانك به اسفدن آغاز گردید.
