پل خان: شاهكاری از معماری دوره صفوی در مرودشت
پل خان كه به نام پل مارگون نیز شناخته می‌شود، اثری تاریخی و باشكوه از دوره صفوی است كه بر روی رودخانه كر در شهرستان مرودشت، استان فارس واقع شده است. این پل كه به دستور امام قلی خان والی فارس در اوایل قرن یازدهم هجری قمری ساخته شده است، به عنوان یكی از مهم‌ترین و زیباترین پل‌های تاریخی ایران شناخته می‌شود.
تاریخچه پل خان:
ساخت پل خان در سال 1007 هجری قمری به دستور امام قلی خان والی فارس آغاز شد و در سال 1015 هجری قمری به پایان رسید. این پل در طول تاریخ چندین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
معماری پل خان:
پل خان دارای 23 دهانه به صورت آجری است و طول آن به 175 متر و عرض آن به 11 متر می رسد. بلندترین پایه این پل 13 متر ارتفاع دارد. در دو طرف پل دو برج قرار دارد كه محل استقرار نگهبانان بوده است. مصالح اصلی به كار رفته در ساخت این پل آجر و سنگ است.
# نكات جالب درباره پل خان:
- پل خان در سال 1351 به ثبت ملی ایران رسیده است.
- این پل تنها پل آجری در استان فارس است كه دارای 23 دهانه است.
- پل خان در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و از اهمیت زیادی در تبادلات تجاری بین ایران و كشورهای دیگر برخوردار بوده است.
- نام این پل به نام خان محلی كه در ساخت آن نقش داشته است، گذاشته شده است.
این پل در نزدیكی مرودشت و بر سر راه شیراز به اصفهان ، بر روی رودخانه«كر» بنا شده و از آثار دوره صفویه است كه بین سالهای ۱۰۲۱ تا ۱۰۴۳ ه. ق توسط امام قلی خان حكمران فارس و فرزند الله وردی خان – سردار محبوب شاه عباس اول – ساخته شده است. انتخاب محل احداث پل با دقت و دانش زیادی صورت گرفته ؛ بطوریكه پایه های پل بر روی بستر صخره ای رودخانه قرار گرفته و همین امر باعث استحكام و ماندگاری پل در طول چند قرن گذشته گردیده است. پل خان دارای ۵ دهانه است. سه دهانه شمالی بزرگتر و دو دهانه جنوبی كوچكتر است. طول پل قدیم ۱۰۱ متر و عرض آن حدود ۵ متر است. طاق دهانه بزرگ وسط پل برآمده و عرض پل در این قسمت بیش از ۷/۵ متر است. ارتفاع پل در دهانه وسطی بیش از ۱۳ متر است پایه های پل از سنگهای تراشیده و ملات ساروج ساخته شده و از استحكام زیادی برخوردار است. بر روی این پایه ها ، طاق هایی با قوس جناغی برپا شده است. قسمتی از رویه پل در دوره های جدیدتر مرمت شده كه از بقیه بدنه كاملاً متمایز است.
این پل به شماره ۹۲۹ به ثبت تاریخی رسیده است .
