موزه های كرمانشاه

موزه های كرمانشاه: سفری به اعماق تاریخ و فرهنگ

كرمانشاه، نگین غرب ایران، با قدمتی چند هزار ساله، گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ را در دل خود جای داده است. موزه‌های این شهر، دریچه‌ای به سوی این گنجینه هستند و بازدید از آنها فرصتی بی‌نظیر برای آشنایی با تمدن‌های كهن، هنر و صنایع دستی و شیوه زندگی مردمان این دیار در گذر زمان را فراهم می‌كند.

در ادامه، به معرفی برخی از مهم‌ترین موزه‌های كرمانشاه و توضیحات كامل و جامع در مورد هر یك می‌پردازیم:

1. موزه پارینه‌سنگی زاگرس:

• تاریخچه: این موزه در سال 1386 افتتاح شده است و به عنوان اولین موزه پارینه‌سنگی خاورمیانه شناخته می‌شود.
• مكان: این موزه در خیابان شهید بهشتی، جنب تالار وحدت واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، مجموعه‌ای بی‌نظیر از ابزار و ادوات سنگی مربوط به دوره‌های مختلف پارینه‌سنگی، از جمله دوران پارینه سنگی قدیم، میانی و جدید به نمایش گذاشته شده است. همچنین، فسیل‌های جانوران مختلف و بقایای استخوان‌های انسان نئاندرتال نیز در این موزه نگهداری می‌شود.
• جاذبه‌ها: این موزه با نمایش آثار منحصر به فرد از دوران پارینه‌سنگی، به بازدیدكنندگان این امكان را می‌دهد كه با نحوه زندگی انسان‌های اولیه در این منطقه آشنا شوند. همچنین، فسیل‌های موجود در این موزه از نظر علمی بسیار ارزشمند هستند و اطلاعات مهمی را در مورد تاریخچه حیات در زاگرس ارائه می‌دهند.

موزه پارینه سنگی كرمانشاه؛ تنها موزه پارینه سنگی خاورمیانه

موزه پارینه سنگی كرمانشاه نخستین موزه تخصصی در این زمینه است كه تا كنون در خاورمیانه افتتاح شده و حاوی كهن ترین مدارك كشف شده از سكونت انسان در ایران شامل ابزارهای سنگی و سنگواره جانوران شكار شده است.

كرمانشاه به عنوان یكی از تاریخی ترین و قدیمی ترین شهرهای كشور كه ماوای نخستین سكونتگاه های بشر نیز بوده است، همواره در ایام تعطیلات نوروزی میزبان صد ها هزار نفر از گردشگران داخلی و خارجی است كه در این میان آشنایی گردشگران و مسافرین نوروزی با نقاط تاریخی، طبیعی، گردشگری، مذهبی و موزه منحصر به فردی هم چون نخستین موزه پارینه سنگی خاورمیانه در این استان بسیار حائز اهمیت است.

وجود محوطه های پارینه سنگی متعدد در منطقه زاگرس و نیز شرایط مساعد این منطقه در اثر شكار را می توان از دلایل احداث تنها موزه پارینه سنگی خاورمیانه در كرمانشاه دانست.از آنجایی كه این موزه، یكی از موزه های مادر محسوب می شود، در آن ابزارهایی هم چون، سنگ های مادر، تبردستی، سنگ ها و تیغه های اكسیدنی، مولاژ جمجمه های انسان از عصر حجر ( تقریبا ۱۰۰ هزار سال پیش ) تا به امروز قرار گرفته است.آثاری از دوران پارینه سنگی در سراسر كشور، از جمله آثار كشف شده در غار شكارچیان، غار مرتاریك، غار وزمه ( در اسلام آباد غرب)، بقایای استخوان های جانوران منقرض شده در خراسان و لرستان و … از دیگر آثاری است كه در موزه پارینه سنگی كرمانشاه به نمایش در آمده است.

موزه پارینه سنگی كرمانشاه موزه تخصصی پیش از تاریخ جهان

همچنین با نمایش انسان نئاندرتال در موزه پارینه سنگی كرمانشاه، این موزه در ردیف موزه های تخصصی پیش از تاریخ جهان جای گرفته است.در این موزه، مولاژ مردی نئاندرتال در حال حمل لاشه یك شكار و دو نمونه دیگر كه نشانگر دیگر فعالیت های این شكارگران عصر سنگ می باشد، به نمایش درآمده است.این مولاژ كه در ابعاد واقعی ساخته شده، توسط گروهی از هنرمندان پیكره ساز و تحت نظر دكتر فریدون بیگلری ( باستان شناس و متخصص پارینه سنگی ) ساخته شده است.با توجه به اینكه ساخت اینگونه مولاژها بسیار فنی و حساس است، تنها تعداد معدودی از موزه های مشهور دنیا موفق شدند نمونه های قابل قبولی از این انسانهای منقرض شده را به نمایش بگذارند.

نقشه موقعیت غارها، پناهگاهها و دیگر زیستگاههای دوره پارینه سنگی ایران، تصاویر این مكانهای باستانی و پخش فیلمهای مستند درباره پارینه سنگی ایران و جهان از دیگر جذابیت های این موزه می باشد كه علاوه بر اطلاع رسانی به مردم، قابل استفاده متخصصین این دوره نیز هست.موزه پارینه سنگی كرمانشاه نخستین موزه تخصصی در این زمینه است كه تا كنون در خاورمیانه افتتاح شده و حاوی كهن ترین مدارك كشف شده از سكونت انسان در ایران شامل ابزارهای سنگی و سنگواره جانوران شكار شده است.موزه پارینه سنگی (زاگرس) كرمانشاه در مجموعه تكیه بیگلربیگی كه از آثار برجسته معماری عصر قاجار در كرمانشاه است، قرار دارد و همه روزه پذیرای گردشگران، میهمانان و دوستدار تاریخ است.

2. موزه سنگ طاق‌بستان:

• تاریخچه: این موزه در محوطه تاریخی طاق‌بستان واقع شده است و به آثار و اشیای مربوط به دوره ساسانی اختصاص دارد.
• مكان: این موزه در 15 كیلومتری شمال غرب كرمانشاه، در دامنه كوه بیستون واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، می‌توان مجسمه‌ها، سنگ‌نگاره‌ها و كتیبه‌های برجسته‌ای را مشاهده كرد كه توسط هنرمندان ساسانی خلق شده‌اند. این آثار، اطلاعات ارزشمندی را از تاریخ، دین، و فرهنگ دوره ساسانی ارائه می‌دهند.
• جاذبه‌ها: بازدید از این موزه در كنار محوطه تاریخی طاق‌بستان، تجربه‌ای منحصر به فرد را برای بازدیدكنندگان رقم می‌زند. سنگ‌نگاره‌ها و كتیبه‌های موجود در این موزه، شاهكارهایی از هنر و معماری دوره ساسانی هستند و اطلاعات بسیار جالبی را در مورد تاریخ و فرهنگ آن دوره ارائه می‌دهند.

موزه سنگ طاق‌بستان

نام موزه ای در محوطه تاریخی طاق بستان در شهر كرمانشاه است. كه در حدود ۴۵ اثر سنگی مربوط به دوره های اسلامی و ساسانیان در آن نگهداری می شود.همچنین این موزه شامل ۱۴ سرستون مربوط به دوران ساسانیان است كه برای ساخت كاخی تدارك دیده شده اند ولی هیچگاه مورد استفاده قرار نگرفته اند. بر روی سرستون‌ها نقش ایزد بانو آناهیتا، ایزد بهرام، اهورامزدا، درخت زندگی و نیلوفر كنده كاری شده است و در بخشی دیگر از موزه نیم تنه خسرو پرویز نگهداری می شود همچنین تابوت دوره ساسانی و در بخش هایی از موزه كوزه هایی مربوط به همین دوران قرار دارد كه در محیط باز موزه نگهداری می شوند. قسمت دیگری از موزه نیز بقایای كاخی مربوط به دوران قاجار و در حدود ۱۲۸۰ تا ۱۲۹۰ هجری شمسی در شهر قصرشیرین وجود دارد كه در جنگ ایران و عراق نابود شده و آثار این قسمت از موزه به صورت باز هستند.

3. موزه مردم‌شناسی كرمانشاه:

• تاریخچه: این موزه در تكیه معاون‌الملك واقع شده است و به نمایش آداب و رسوم، فرهنگ و شیوه زندگی مردم كرمانشاه در گذشته می‌پردازد.
• مكان: این موزه در خیابان سعدی، جنب مسجد جامع واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، می‌توان لباس‌های محلی، ابزار و ادوات كشاورزی و دامداری، ظروف و اشیای منزل و سایر اقلام مربوط به زندگی سنتی مردم كرمانشاه را مشاهده كرد.
• جاذبه‌ها: این موزه فرصتی عالی برای آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم كرمانشاه در گذشته است. بازدیدكنندگان می‌توانند با نحوه زندگی مردم در دوره‌های مختلف تاریخی، شغل‌ها، اوقات فراغت و باورهای آنها آشنا شوند.

4. موزه خط و كتابت:

• تاریخچه: این موزه در طبقه فوقانی تكیه معاون‌الملك واقع شده است و به تاریخچه خط و كتابت در ایران اختصاص دارد.
• مكان: این موزه در خیابان سعدی، جنب مسجد جامع واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، می‌توان نمونه‌هایی از خطوط مختلف ایرانی، از جمله خط میخی، خط پهلوی، خط كوفی، خط نستعلیق و سایر خطوط را مشاهده كرد. همچنین، در این موزه نسخه‌ای از قرآن‌های خطی، كتاب‌های نفیس و اسناد تاریخی نگهداری می‌شود.
• جاذبه‌ها: این موزه برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران، به خصوص خط و كتابت، بسیار جذاب است. بازدیدكنندگان می‌توانند با تكامل خط در ایران در طول تاریخ و همچنین كتاب‌های نفیس و اسناد تاریخی آشنا شوند.

5. موزه پوشاك و زیورآلات:

• تاریخچه: این موزه نیز در تكیه معاون‌الملك واقع شده است و به نمایش لباس‌ها و زیورآلات سنتی مردم كرمانشاه در دوره‌های مختلف تاریخی می‌پردازد.
• مكان: این موزه در خیابان سعدی، جنب مسجد جامع واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، می‌توان لباس‌های محلی مربوط به مناطق مختلف استان كرمانشاه، از جمله كرد، لر، هورامی و جاف را مشاهده كرد. همچنین، در این موزه انواع زیورآلات و اشیاء تزئینی مانند گردنبند، دستبند، انگشتر و گوشواره به نمایش گذاشته شده است.
• جاذبه‌ها: این موزه به علاقه‌مندان به لباس‌های محلی و زیورآلات سنتی، دیدگاهی منحصر به فرد از فرهنگ و هنر مردم كرمانشاه ارائه می‌دهد. تنوع لباس‌ها و زیورآلات به نمایش گذاشته شده در این موزه، نشان‌دهنده غنی بودن فرهنگ و هنر این منطقه است.

6. موزه تاریخ طبیعی كرمانشاه:

• تاریخچه: این موزه در اداره كل حفاظت محیط زیست استان كرمانشاه واقع شده است و به نمایش تنوع زیستی استان كرمانشاه می‌پردازد.
• مكان: این موزه در بلوار شهید بهشتی، جنب اداره كل حفاظت محیط زیست واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، می‌توان نمونه‌های تاكسیدرمی شده از انواع حیوانات، پرندگان، خزندگان و دوزیستان را مشاهده كرد. همچنین، در این موزه نمونه‌هایی از سنگ‌ها، كانی‌ها و فسیل‌ها نیز به نمایش گذاشته شده است.
• جاذبه‌ها: این موزه برای علاقه‌مندان به طبیعت و حیات وحش، بسیار جذاب است. بازدیدكنندگان می‌توانند با تنوع زیستی استان كرمانشاه و گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی موجود در این منطقه آشنا شوند.

7. موزه تمبر:

• تاریخچه: این موزه در اداره كل پست استان كرمانشاه واقع شده است و به تاریخچه تمبر در ایران و جهان می‌پردازد.
• مكان: این موزه در خیابان شهدا، جنب اداره كل پست واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، می‌توان مجموعه‌ای از تمبرهای پستی مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی، از جمله تمبرهای دوره قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی را مشاهده كرد. همچنین، در این موزه اطلاعاتی در مورد نحوه چاپ و صدور تمبر ارائه می‌شود.
• جاذبه‌ها: این موزه برای علاقه‌mندان به تمبر و تاریخچه پست، بسیار جذاب است. بازدیدكنندگان می‌توانند با سیر تحول تمبر در ایران و جهان و همچنین نحوه عملكرد سیستم پستی آشنا شوند.

8. موزه آموزش و پرورش:

• تاریخچه: این موزه در دبیرستان كزازی واقع شده است و به تاریخچه آموزش و پرورش در استان كرمانشاه می‌پردازد.
• مكان: این موزه در خیابان شهید بهشتی، نبش كوچه دبیرستان كزازی واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، می‌توان اسناد و مدارك مربوط به مدارس قدیمی، عكس‌هایی از معلمان و دانش‌آموزان در دوره‌های مختلف و همچنین ابزار و ادوات آموزشی مورد استفاده در گذشته را مشاهده كرد.
• جاذبه‌ها: این موزه برای علاقه‌مندان به تاریخچه آموزش و پرورش و همچنین فرهنگیان، بسیار جذاب است. بازدیدكنندگان می‌توانند با نحوه تحول نظام آموزشی در ایران و همچنین چالش‌ها و دستاوردهای آموزش و پرورش در استان كرمانشاه آشنا شوند.

9. موزه شاهزاده قاسم:

• تاریخچه: این موزه در عمارت مسعودیه واقع شده است و به اشیاء و لوازم شخصی شاهزاده قاسم، از جمله فرش‌ها، تابلوها، ظروف و مبلمان اختصاص دارد.
• مكان: این موزه در خیابان 28 مرداد، جنب میدان مصطفی خمینی واقع شده است.
• محتوا: عمارت مسعودیه نیز از جمله بناهای تاریخی كرمانشاه است كه در دوره قاجار ساخته شده است. این موزه در واقع در یكی از بخش‌های این عمارت واقع شده است و در آن می‌توان اشیاء و لوازم شخصی شاهزاده قاسم، فرزند ارشد ناصرالدین شاه قاجار را مشاهده كرد.
• جاذبه‌ها: این موزه برای علاقه‌مندان به تاریخ دوره قاجار و همچنین اشیاء عتیقه و نفیس، بسیار دیدنی است.

10. خانه موزه جلیلی:

• تاریخچه: این موزه در منزل مسكونی دكتر عبدالحسین جلیلی، اولین پزشك و اولین رئیس دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه واقع شده است.
• مكان: این موزه در خیابان سعدی، جنب مسجد جامع واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، می‌توان عكس‌ها، اسناد و مدارك مربوط به زندگی و فعالیت‌های دكتر جلیلی را مشاهده كرد. همچنین، در این موزه وسایل شخصی و مطب دكتر جلیلی نیز به نمایش گذاشته شده است.
• جاذبه‌ها: این موزه برای علاقه‌مندان به تاریخ پزشكی و همچنین شخصیت دكتر جلیلی، بسیار جذاب است. بازدیدكنندگان می‌توانند با زندگی و فعالیت‌های این پزشك برجسته و همچنین نقش او در توسعه علم پزشكی در استان كرمانشاه آشنا شوند.

11. موزه دفاع مقدس:

• تاریخچه: این موزه در سال 1374 و با حضور آیت‌الله هاشمی رفسنجانی افتتاح شده است.
• مكان: این موزه در خیابان مصوری، پارك شیرین واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، می‌توان ابزارهای جنگی، غنایم جنگی، آثار به‌جامانده از جانبازان و شهدا و همچنین اسناد و مدارك مربوط به دوران دفاع مقدس را مشاهده كرد.
• جاذبه‌ها: این موزه برای علاقه‌مندان به تاریخ دفاع مقدس و همچنین برای گرامیداشت یاد و خاطره شهدا و جانبازان، بسیار حائز اهمیت است. بازدیدكنندگان می‌توانند با رشادت‌ها و از خودگذشتگی‌های رزمندگان اسلام در دوران دفاع مقدس آشنا شوند.

12. موزه ورزش:

• تاریخچه: این موزه زیر نظر اداره ورزش و جوانان اداره می‌شود.
• مكان: این موزه در بلوار شهید بهشتی، مجموعه ورزشی آزادی واقع شده است.
• محتوا: در این موزه، مجموعه‌ای از مدال‌ها، جوایز، تقدیرنامه‌ها، یادبودها، ابزار و لوازم ورزشی، تصاویر و لباس‌های ورزشكاران استان كرمانشاه در مسابقات ورزشی نگهداری می‌شود.
• جاذبه‌ها: این موزه برای علاقه‌مندان به تاریخ ورزش و همچنین برای تجلیل از مقام ورزشكاران استان كرمانشاه، بسیار جذاب است. بازدیدكنندگان می‌توانند با افتخارات ورزشی استان كرمانشاه در رشته‌های مختلف ورزشی آشنا شوند.

نكات مهم:

• ساعات بازدید و هزینه ورودی به موزه‌ها ممكن است متفاوت باشد. قبل از بازدید، برای كسب اطلاعات دقیق‌تر با موزه مورد نظر تماس بگیرید.
• برخی از موزه‌ها ممكن است در روزهای تعطیل رسمی یا مناسبت‌های خاص تعطیل باشند.
• در برخی از موزه‌ها، امكان بازدید با راهنما و ارائه توضیحات تخصصی وجود دارد.

امیدواریم با مطالعه این متن، اطلاعات كافی را برای بازدید از موزه های كرمانشاه به دست آورده باشید.

علاوه بر موزه‌های ذكر شده در بالا، موزه‌های دیگری نیز در كرمانشاه وجود دارند كه می‌توانید از آنها بازدید كنید. از جمله این موزه‌ها می‌توان به موزه مشاهیر، موزه فرش، موزه تمبر و سكه و موزه صنایع دستی اشاره كرد.

بازدید از موزه‌ها، فرصتی عالی برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ و هنر كرمانشاه است. پس در سفر خود به این شهر، حتماً از موزه‌های آن دیدن كنید.