رود دره دربند، یكی از پر مراجعه‌ترین مسیرهای كوهستانی شمال تهران با تعداد زیادی رستوران و كافه و فروشگاه است كه با فراهم كردن امكاناتی از قبیل تله‌سیژ مقصد خوبی برای گردشگران به شمار می‌رود. همچنین، مسیر دربند، شیرپلا، سیاه‌سنگ، رایج‌ترین و كوتاه‌ترین مسیر برای فتح قلّه توچال است.رود جاری در این دره (رودخانه دربند)، پس از عبور از دره دربند و از كنار قهوه‌خانه‌ها و رستوران‌های حاشیه آن، وارد شهر تهران می‌شود، این رودخانه علاوه بر تامین آب باغات مسیر، مجموعه سعدآباد را نیز مشروب می‌سازد. مطابق پژوهش‌های انجام شده طول دره دربند بیش از ۴۷۰۰ متر ذكر شده است. این رود دره با هوای دلپذیر تابستانی‌اش، از دیرباز پذیرای ساكنین تهران و میهمانان آنان بوده است.
دربند كه از دهكده‌های قدیمی شمیران واقع در شمال باغ سعدآباد است، علاوه بر طبیعت زیبا، از تاریخ غنی نیز برخوردار است. رود دره دربند كه طی مسیر آن گردشگر را با مناطقی با شیب زیاد و صخره‌ای مواجه می‌كند در ابتدا تا حدود یك ساعت پیاده‌روی در دو طرف مسیر كافه و رستوران‌های رنگارنگ برای هر سلیقه و بودجه‌ای خدماتی برای ارائه دارند. این مسیر كه با گذر از آن با كوچه باغ‌هایی با درختان كهن و سربه هم آورده و صدای آرامش بخش رودخانه آبشارهای كوچك و بزرگ مواجه می‌شویم، بسیار پر تردد و زنده بوده و تا پاسی از شب، پذیرای گردشگرانی است كه جهت استفاده از رستوران‌های ابتدای مسیر به آن مراجعه می‌كنند؛ یا كوه نوردان حرفه‌ای كه صعود شبانه در سكوت كوهستان را ترجیح می‌دهند.
مسیر عمومی‌آین رود دره تا آبشار دوقلو كه با طی مناطق صخره‌ای پرشیب نیز همراه است، تقریباً برای یك كوه پیمایی كه احتیاج به توان جسمی نسبتا مطلوب دارد، مناسب است. سرسبزی زیاد برخی مسیرهای فرعی این منطقه و دیدن پرندگانی از قبیل صعوه، دم سرخ، سهره، زاغ نوك سرخ، دلیجه، كمركولی از دیگر جذابیتهای این مسیر می‌باشد.
علاوه بر رستوران‌ها و كافه‌های فراوان در یك ساعت اول مسیر – كه تا دو راهی اوسون كمی از تراكمشان كم می‌شود – هتل اسون، تله سیژ، سرویس بهداشتی میدان سربند، پایگاه امداد و نجات مرحوم داودی كه به باند فرود هلیكوپتر مجهز است با مدیریت هیات كوهنوردی و بعد از پل چوبی مسیر (معروف به گذر آقا مهدی) در مسیر پناهگاه شیرپلا و قله توچال قرار دارد، پناهگاه شیرپلا با تراس مشرف به كوهستان و امكانات پذیرایی رستوران، خوابگاه، سوئیت خانوادگی، آشپزخانه عمومی، و سرویس بهداشتی، جان پناه امیری در مسیر پناهگاه شیرپلا تا قله توچال در دو طبقه، همچنین پناهگاه شروین و دو جان پناه قله (یكی تقریباً بدون استفاده) و دیگری جان پناه گنبدی فلزی سنگی از امكانات این مسیر می‌باشند. این رود دره در ابتدای مسیر پر است از غرفه‌های فروش میوه‌های مختلف از انار گرفته تا سیب و زغال اخته، آب میوه تازه و تنقلات و به ویژه انواع لواشك، قره قروت، آلوچه و آلبالو خشكه با رنگ‌های عجیب و غریب صنعتی و غیر بهداشتی. با آمدن فصل سرما نیز مسیر پر می‌شود از غرفه‌های فروش آش رشته داغ و لبو. همچنین در روستای پس قلعه امكان تهیه لبنیات محلی و نان تازه فراهم است.
از دیگر امكانات مسیر می‌توان به پایگاه امداد در میدان دربند كه در روزهای تعطیل فعال است و پایگاه هلال احمر كه در نیمه‌های راه مستقر شده و خدمات رسانی می‌كند، اشاره نمود. در این مسیر همچنین باجه تلفن عمومی (نزدیك گذر آقا مهدی) نصب شده است.
دربند، رود دره‌ای سنگی و صخره‌ای با شیب بیشتر نسبت به رود دره‌های اطراف، در برخی نقاط كم درخت و كم گیاه است. مسیرهای فرعی، آبشارها و دره‌های كوچك و بزرگی در این گردشگاه وجود دارد كه هر كدام زیبایی‌های خاص خود را دارند. مناطق میله كوبی و طناب كشی شده در نقاطی كه شیب مسیر تند و زمین سنگی است برای جلوگیری از لیز خوردن و سقوط گردشگران، پل‌های متعدد و كوچك و بزرگ، قطعات محدودی از زمین‌های تخت ساحل رودخانه كه قابل اتراق كردن هستند همراه با رودخانه‌ای خروشان در بستری سنگی كه متاسفانه محل تخلیه فاصلاب بسیاری رستوران‌ها و كافه‌های حاشیه آن است كه دو طرف رودخانه را در ابتدای مسیر بصورت متراكم پوشانده‌اند از دیگر فضاهای این گردشگاه به شمار می‌رود.
دره دربند سرسبز و پر آب است و بستر رودخانه آن نیز سنگی می‌باشد، در این رود دره، امكان حركت موازی با رودخانه در مسیرهایی از زیرسایه سار درختان تا مسیرهایی از روی یال‌ها در زیر آفتاب امكان پذیر است. دره‌های اصلی رودخانه دربند عبارتند از: دره اوسون، دره آبشار، دره اما‌مزاده ابراهیم (ع)، دره كاك، آب شیردره و دره زون.
محله دربند (ابتدای خیابان دربند در میدان قدس) در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته و قسمت‌های قدیمی آن عبارتند از مرغ‌محله (مغ‌محله)، كنارمحله، كلاغ‌پر و سربند. روستای پس قلعه نیز در مسیر این رود دره واقع است.
زمان مناسب بازدید
فصل بهار با خروش رودخانه، آب شدن برف‌ها و زنده شدن طبیعت، تابستان با خنكای دره‌ها، صدای پرندگان و میوه‌ها این فصل، پائیز هزار رنگ مخصوصاً در روزهای بارانی و زمستان كه زمین برف پوش انسان را چنان از محیط شهری دور می‌كند كه انگار این رود دره فرسنگ‌ها با شهر فاصله دارد.
وسایل مورد نیاز
كفش مناسب پیاده روی
نقاط منفی
این مسیر به علت صخره‌ای بودن و شیب زیاد در بیشتر طول آن می‌تواند در صورت عدم آمادگی جسمی لازم یا بی احتیاطی حوادث ناگواری را ایجاد نماید. در روزهای بارانی همچنین در زمستان رعایت احتیاط چند برابر توصیه می‌گردد.
در روزهای بارانی یا بسیار گرم بهاری كه باعث ذوب برف می‌شوند خطر وقوع سیل در سواحل رودخانه زیاد است. همچنین گم شدن در روزهای برفی نیز از حوادث معمول كوهستان‌های شمال تهران است چون با برف پوش شدن زمین، چشم‌اندازها به كلی تغییر كرده، راه‌های پاكوب محو می‌شود و دامنه دید نیز به دلیل كولاك و یا نور شدید منعكس شده از برف‌ها كاهش می‌یابد.
آدرس : تهران، میدان تجریش، رود دره دربند
