موزه هگمتانه با یك طبقه ساختمان و با زیر بنای ۶۰۰ مترمربع در مركز محوطه باستانی هگمتانه قرار دارد ، ساختمان موزه هگمتانه بین سالهای ۲۵-۱۳۲۰ شمسی با عنوان مدرسه ۶ كلاسه پرورش ایجاد و در دهه ۱۳۵۰ به منظور اجرای برنامه های پژوهشی و باستان شناسی به تملك مركز باستان شناسی سابق درآمد و همزمان با شروع فعالیتهای عمرانی و پژوهشی محوطه و انتقال آثار تاریخی مكشوفه از محوطه باستانی به داخل آن تبدیل به مخزنی جهت نگهداری آثار گردید ، در روند پروسه تبدیل مدرسه به موزه در سال ۱۳۷۲ به مناسبت برگزاری سمینار مدیران میراث فرهنگی ضمن حذف تیغه های داخلی كلاسها و تعمیرات جزئی ساختمان مدرسه تبدیل به موزه موقت گردید و به مرور ایام تعمیرات و الحاقاتی در آن انجام گرفت و هم اكنون موزه هگمتانه با یك سالن اصلی و سرسرا و دو راهرو و با عرضه و نمایش گذراندن دویست شی فرهنگی ، تاریخی مربوط به ادوار بیش از تاریخ ، دوران تاریخی و دوران اسلامی آماده بازدید گردشگران می باشد .
موزه هگمتانه را با توجه به انواع اشیاء و آثار باستانی عرضه شده میتوان به دو بخش تاریخی و اسلامی تقسیم نمود . اشیاء هردو بخش حاصل كاوشهایی است كه طی سالیان گذشته از سطح تپه و داخل كارگاههای كاوش هگمتانه و تعدادی دیگر از طریق خرید ، اهداء و یا توقیف حاصل شده است . بیشترین آثار و اشیاء موزه را آثار سنگی و سفالی تشكیل می دهد.
موزه هگمتانه یك موزه باستان شناسی بوده و از طریق كاوش ها به دست آمده است و آثاری از هزاره اول پیش از مسیح تا دوران اسلامی در این موزه در معرض دید عموم قرار گرفته است.
اشیای موزه مشتمل بر دوبخش اختصاصی واستانی است .در این مجموعه آثار سنگی ,سفالی,استخوانی وفلزی از دوره های پیش وپس از اسلام به نمایش در آمده است.در راهرو وتالار سمت راست موزه,اشیای مكشوف از هگمتانه نگهداری می شوند.از برجسته ترین این آثار می توان به پایه ستونهای متعلق به كاخهای هخامنشی از جمله شالی ستون مربوط به دوران اردشیر دوم با متن میخی,دو مهر استامپی سنگی وشیشه ای مربوط به دوران قبل از اسلام وسرگاو از جنس سفال متعلق به دوران هخامنشی اشاره كرد.
همچنین مجموعه ای از اشیای باستانی در سالهای پیش از انقلاب به صورت حفارهای غیر قانونی از خاك خارج شده اند كه آنها را منسوب به هگمتانه می دانندواكنون در موزه ملی وبعضی در موزه های خارج از كشور نگهداری می شوند.
قدیمی ترین شی این موزه مربوط به خمره سفالی مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد است كه از نظر هنری شی بسیار ارزشمندی است. مجموعه تابوتهای سنگی وسفالی مربوط به دوره پارتیان كه از میدان شیر سنگی بدست آمده اند, خمره ها وسنگهای تزئینی با نقوش زیبا وسنگ قبرهای دوران مختلف اسلامی, شاخص ترین نماینده های آثار كشف شده استانی می باشند كه در سالن مركزی وراهروی سمت چپ موزه قرار داده شده اند.
به مناسبت هفته میراث فرهنگی و گردشگری آثار زرین و سیمین برای اولین بار به مدت یك هفته در این موزه برای بازدید عموم گشایش یافته است.
آین آثار شامل دستبند زرین ، جام نقره ای ، برگ های زرین ، گوشواره های زرین و گلدان نقره ای مربوط به دوره های هخامنشی و اشكانی است.
هدف از برپایی این نمایشگاه را آشنایی مردم با فرهنگ و تمدن این مرز و بوم است.
