منطقه حفاظت شده شراء با سیمای كوهستانی و تپه ماهوری و با وسعتی افزون بر ۱۰۷۰۰ هكتار در فاصله حدود ۴۵ كیلومتری شرق همدان واقع شده و به لحاظ طبیعت بكر، پوشش گیاهی مناسب و سیمای طبیعی آن از زیستگاههای اصلی قوچ و میش ارمنی استان همدان محسوب میشود.
بخش كوهستانی منطقه از دو قله اصلی و مجزا از یكدیگر به نام های قافلانته وقزل تشكیل شده و تعداد ۱۷۲ گونه گیاهی متعلق به ۳۷ خانواده در تیپ های اراضی دشت های آبرفتی دامنه ای، فلاتها، آبرفتها و واریزههای بادبزنی شكل و آبرفتهای بادبزنی شناسایی شده است.
خارشتر، شیرین بیان، خارزره، درمنه، جارو هند، ورك، بومادران، تلخه، گون، شیر تیزك، ختمی، شقایق، علف گوسفند، گل گندم، گوش بره، كلاه میر حسن، گل چایی، جغجغه، ختمی، شیرتیزك، از عمده ترین گونه های گیاهی منطقه است.
پرندگان این زیستگاه چهره غالب جانوری منطقه را تشكیل می دهند
اطلاعات جمع آوری شده در خصوص فون جانوری منطقه مورد نظر نیز بیانگر این است كه پرندگان این زیستگاه چهره غالب جانوری منطقه را تشكیل میدهند.
گونه های كوه زی همچون عقاب طلایی و كبك معمولی فراوانترین پرندگان منطقهاند و دسته سبك بالان نیز در بین تمامی گونه ها متنوعترین دسته شناسایی شده اند.
پستانداران منطقه نیز عمدتاً گونه های سازگار با مناطق سرد كوهستانی و گرگ، كفتار، قوچ و میش شاخص ترین گونه های پستاندار منطقه اند.
شغال، روباه، راسو، زرده پر، رودك، خرگوش، خارپشت ایرانی، تشی، حفار و انواع موش ها ازجمله دیگر پستانداران مهم این منطقه به شمار می روند و خزندگان این زیستگاه نیز در دو گروه مارها و سوسمارها یا مارمولك ها قابل تقسیم اند.
مارهای دشتی زی از شاخص ترین خزندگان این منطقه هستند
آگامای قفقازی و گرزه مار پر جمعیت ترین خزندگان منطقه و مارهای دشتی زی و آگاما و لاك پشت مهمیزدار، شاخص ترین خزندگان منطقه به حساب میآیند.
همچنین به علت نبود زیستگاههای آبی قابل توجه از فون جانوری دوزیستان و ماهی ها در منطقه دیده نمی شود با این حال گاهاً در آبگیرهای فصلی و بركه های حاشیه روستای مسلم آباد میتوان از دوزیستان گونه های وزغ معمولی و قورباغه تالابی را مشاهده كرد.
منطقه حفاظت شده خانگرمز نیز به عنوان هشمتمین منطقه حفاظت شده استان همدان مطرح است كه به دلیل ویژگی های منحصر به فرد آن، تهیه گزارشی مبسوط در خصوص این منطقه بكر ضروری به نظر می رسد.
منطقه حفاظت شده خانگرمز پتانسیلی ارزشمند برای استان همدان محسوب می شود كه توجه به شناساندن آن در كشور و جهان درآمدزایی بسیار خوب و قابل توجهی را برای استان همدان به همراه خواهد داشت.این مناطق تنها نمونه ای از مناطق حفاظت شده محیط زیست استان همدان است كه خود گنجینه ای از گونه های مختلف گیاهی و جانوری محسوب می شود و به طور حتم ظرفیتی در تقویت گردشگری همدان است كه باید مورد توجه قرار گیرد.
