باغ محتشم

باغ محتشم یا پارك شهر، از قدیمی‌ترین بوستان‌های شهر رشت و استان گیلان محسوب می‌شود.
این باغ كه در جنوب شهر رشت قرار دارد، در سال ۱۳۲۷ قمری توسط صادق اكبر محتشم الملك ملقب به سردار معتمد از مالكین و حكام گیلان مطابق الگوی باغ بزرگ طرابوزان احداث شده است.

این بوستان دارای مساحتی بالغ بر ۱۴۰ هزار متر مربع می‌باشد كه با هزاران اصله درخت، خیابان‌های مشجری پدید آورده است.

دقت در خیابان‌بندی و رعایت فواصل درختان و دقت در محوطه‌سازی و بهره‌گیری از روش‌های علمی در احداث این پارك موجب گردیده مكان مزبور به یكی از زیباترین پارك‌های ایران از زمان احداث تاكنون تبدیل گردد.

عمارت كلاه فرنگی از جمله آثار دوره قاجاریه شهر رشت نیز در ضلع جنوبی باغ محتشم قرار دارد.

هچنین این باغ از امكانات متنوعی نظیر وسایل بازی كودكان، شهربازی، كتابخانه و زمین‌های ورزشی برخوردار می‌باشد.

باغ محتشم كه امروزه به پارك شهر شهرت دارد، از سال‌های دور برای مردم استان گیلان و به خصوص شهر رشت كه اوقات فراغت را با گردش در خیابان‌های مشجر آن سپری می‌كردند، مكانی آشناست.

گفته شده است محتشم السلطنه یا سردار معتمد كه به عنوان یك رجل سیاسی با عناوین سفیر یا كنسول ایران در طرابوزان بود با مشاهده باغ بزرگ و مشجری كه در حصار رود و جویبار قرار داشت، به این اندیشه افتاد كه مطابق آن را در رشت احداث كند.

همچنین گفته شده كه، مظفرالدین شاه قاجار در سال ۱۳۲۰ قمری به هنگام عزیمت به دومین سفر فرنگستان كه به رشت آمده بود از باغ محتشم به جهت تماشای ورزا جنگ یا همان گاو بازی دیدن كرده است.

باغ محتشم با مساحت اولیه بالغ بر ۱۵۷۴۰۰ متر مربع و حدود ۱۸۶۴ اصله درخت پلاك كوبی شده داشته و به استثنای درختان قطع شده برای احداث ساختمان كلاه فرنگی، در ازاء بدهی مالیاتی سردار معتمد در زمان رضاخان به اداره دارایی واگذار و بعدها در اختیار شهرداری قرار گرفت.

مشخصات پارك محتشم (ملت):

مساحت پارك : ۱۴۴۰۰۰
منطقه شهرداری : منطقه (۲)
سال احداث : باغ قدیمی ( ۱۳۲۷ هجری قمری )
موقعیت پارك در شهر : خیابان حافظ جنب استانداری ( جنوب شهر)
امكانات موجود در پارك : عمارت كلاه فرنگی، زمین بازی كودكان، زمینهای ورزش، نمازخانه، سرویس بهداشتی و مبلمان پاركی، وسایل ورزشی همگانی،كانون پرورش فكری كودكان، آبنما
نوع پارك: پارك شهری
سیستم آبیاری: آبیاری با تانكر، سیستم آبیاری بارانی

مالك و بانی اصلی این پارك اكبر خان بیگلربیگی (درگذشته ۱۳۰۷ ه. ق) از مالكان و متمولان طراز اول ایران در عصر ناصری و اجاره دار گمركات شمال ایران بود این پارك پس از درگذشت اكبر خان از طریق ارث به تنها دختر زنده مانده او رسید كه در حباله نكاح پسرعموی خود صادق خان اكبر محتشم الملك (سردار معتمد بعدی) بود و از این تاریخ به باغ محتشم اشتهار یافت احداث عمارت تابستانی واقع در آن كه معروف به عمارت كلاه فرنگی است و همچنین دقت در خیابان بندی و رعایت فاصله غرس نهال ها، محوطه سازی و بهره گیری از روش علمی احداث باغ های عمومی، شكل گیری یكی از زیباترین و بزرگ ترین باغ های ایران را در اواخر قرن 13 هـ . ق در پی داشته است. وسعت اولیه این باغ چندین برابر مساحت فعلی آن بود، ولی رفته رفته با توسعه شهر و خیابان كشی‌های انجام شده از وسعت آن كاسته شد.

قدمت باغ محتشم كه  پارك اصلی شهر رشت می ‌باشد، به دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می ‌رسد

عمارت كلاه فرنگی یك بنای چند ضلعی است، همین مسئله ظاهر زیبایی به ساختمان بخشده و از یك نواختی نمای بیرون آن جلوگیری می كند. این بنا از بیرون، سه طبقه به نظر می آید؛ در حالی كه از داخل دارای چهار طبقه است. در اطراف ساختمان، در طبقات اول و دوم هجده ستون چوبی كار گذارده شده كه بام و بالكن طبقه دوم را بر روی خود استوار می دارند. بلندترین اتاق این عمارت، هشتگوش  و از هر سو دارای پنجره هایی است كه رو به باغ باز می شود. این عمارت مدت ها محل زندگی حكمرانان و فرماندران رشت بود. شباهت طبقه بالایی این بنا به كلاه سیلیندری (فرنگی) علت معروف شدن این بنا به كلاه فرنگی است.

رودخانه گوهررود با انحنای خاصی از جنوب ساختمان و باغ عبور كرده و زیبایی محیط اطراف بنا را دو چندان می سازد همچنین این بوستان دارای یك بركه طبیعی زیبا با دو فواره است كه همراه با درختان قدیمی به جذابیت آن افزوده است.

مالك و بانی اصلی پارك محتشم اكبر خان بیگلربیگی بود

 
امكانات موجود در پارك شهر رشت : عمارت كلاه فرنگی، زمین بازی كودكان، زمین های ورزش، نمازخانه، سرویس بهداشتی و مبلمان پاركی، وسایل ورزشی همگانی، كانون پرورش فكری كودكان، آبنما و..