به دستور ناصرالدین شاه در سال ۱۲۸۵قمری،برای جلوگیری از دستبرد و تجاوز تركمانان، قلعه پلنگان در شبه جزیره میانكاله ساخته شد.اعتمادالسلطنه در روزنامه خاطرات خود درباره این قلعه می نویسد:«چهارشنبه سوم شوال ۱۲۹۲قمری به قلعه پلنگان رفتیم. بنای این قلعه را هفت سال پیش به حكم شاه نموده اند و ظاهرا” ده دوازده هزار تومان خرج شده،می گویند برای تركمانها ساخته شده كه نیایند دزدی و شرارت كنند. امروز شاه در قلعه پیاده شدند،آنجا را گردش فرمودند. قلعه هشت برجه ای با آجر كهنه فرح آباد،در عوض گچ و آهك با گل اینجا كه همه شن است ساخته شده،گمانم این است كه زود خراب شود».(روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه،ص ۳۸و۳۹) ناصرالدین شاه در سفرنامه خود درباره قلعه میانكاله می نویسد:«چهارشنبه سوم شوال(سال ۱۲۹۲قمری) سوار شده،خیلی رانده،رسیدیم به قلعه میانكاله.توپچی خرقان با دو عراده توپ در جلوی دریای كوچك بودند.قلعه میانكاله قلعه خوبی است.عباسقلی خان اشرفی با تفنگچی اشرفی با اهل و عیال در این قلعه هستند.دیوار و برج قلعه از آجر است.دو دروازه دارد.رفتیم بالای سر قلعه نماز كردم.دریای بزرگ از این بالاخانه پیدا بود».(سفرنامه ناصرالدین شاه به نقل از تاریخ مازندران،مهجوری ج۲ ص۱۸۹) حاجی زین العابدین شیروانی در شعبان ۱۳۱۵قمری درباره این قلعه می نویسد:«قلعه میانكاله محتاج به مرمت است و حد فاصل با روس است.نه سرباز دارد و نه سربسته توپی».(طرائق الحقایق،ج۳ ص۶۵۶) رابینو درباره این قلعه می نویسد:« قلعه پلنگان كه تا زاغمرز یك ساعت و سه ربع فاصله دارد،در منتهی الیه غربی شبه جزیره ساخته شده است.قلعه هشت ضلعی است و بر هر كنج آن برجی با بام كاشیكاری است.فاصله میان برج ها هشتاد قدم است.به دستور ناصرالدین شاه و تا سال ۱۳۱۹قمری،۳۵سرباز اشرفی در این قلعه ساكن بوده اند كه جلو دزدان دریایی تركمن را بگیرند و قرق شبه جزیره را حفظ كنند.زیرا در آن تاریخ تیراندازی و چرای گاو و گوسفند در آنجا ممنوع بود.در زمان مظفرالدین شاه این قرق شكست و این شبه جزیره در دوران زمستان محل چرای گله های گاومیش انزان و فرح آباد بود».( سفرنامه مازندران و استرآباد، دكتر منوچهر ستوده در بازدید خود از قلعه پلنگان در سال ۱۳۶۵خورشیدی می نویسد:«از زاغمرز كه وارد شبه جزیره میانكاله می شویم ابتدا به دو راهی قلعه پلنگان می رسیم و با نود درجه گردش به دست راست،و طی فاصله ای در حدود ۲كیلومتر آثار بازمانده قلعه پلنگان را می بینیم.قلعه پلنگان از قلعه های نظامی است كه در دوران ناصری احداث شده است.آجرهای قلعه را به غارت برده و اراضی آن را كندوكاو فراوان كرده بودند.امروز مخروبه حمام آن به چشم می خورد.ظاهرا” در هشت كنج قلعه،هشت برج حفاظتی در فاصله ای در حدود۷۰_۸۰ متر بنا شده بوده است.در نزدیكی قلعه،پاسگاه حفاظت محیط زیست بنا شده است.