عمارت مشیر الدوله از خانه‌های تاریخی استان تهران است كه در خیابان منوچهری شهر تهران (میان خیابان لاله‌زار و فردوسی)، خیابان لاله‌زار نو، خیابان پیرنیا، شماره ۹ قرار دارد.عمارت مشیرالدوله در واقع منزل مسكونی حسن پیرنیا ملقب به مشیرالدوله بوده كه با یك شیوه تلفیقی از معماری ایرانی و فرنگی در دوران قاجاریه (سال ۱۲۸۵) بنا شد. این عمارت در دو طبقه و یك زیرزمین بنا شده و دارای حیاط فراخی می‌باشد. سفره‌خانه، چایخانه (شربت‌خانه)، كتابخانه قدیمی مرحوم مشیرالدوله، اتاق نشیمن مرحوم داوود پیرنیا، چند اتاق استراحت و یك انبار بزرگ، بخش‌های تشكیل‌دهنده این عمارت است. بخش چایخانه مزین به كاشی‌های خشتی بزرگی منقوش به شخصیت‌های اساطیری و تاریخی است كه تنها قسمت كاشی‌كاری شده ساختمان به شمار می‌رود. در این خانه بخش زیرزمین برای فصول گرم سال استفاده می‌شد. طبقه همكف و در شمال شرق آن، آشپزخانه و اقامتگاه خدمه قرار داشت. طبقه اول خانه مشیرالدوله مختص ساكنان خانه و طبقه دوم برای پذیرایی از مهمانان بوده است. دفتر كار مشیرالدوله نیز در سمت راست ساختمان و در طبقه نخست قرار داشت. این بخش اتاقی بود وسیع كه در دو سمت آن قفسه‌های كتاب‌های مرجع وی را چیده بودند و میز كار وی در انتهای سمت شمالی اتاق بود. در این اتاق عكس‌هایی از میرزانصرالله خان مشیرالدوله (پدر حسن پیرنیا)، شخص حسن پیرنیا به همراه نمایندگان ایران در صحن مجمع ملل متفق (ژنو) بر دیوار و چندین عكس خانوادگی روی میز كار وی وجود داشت. در طبقه دوم عمارت تالار بزرگی به مساحت ۸۰ متر و به قرینه فضای راه‌پله در بخش جنوبی قرار گرفته و در طرفین این تالار در شرق و غرب اتاق‌ها قرار دارند.در هر یك از اتاق‌ها و تالارهای خانه مشیرالدوله، شومینه‌های گچبری شده با فرنگی‌كاری زیبا كه هركدام شكل خاص خود را دارند، قابل مشاهده است. از نكات جالب توجه در این عمارت وجود بالابر یا آسانسوری است كه از زیرزمین و مَطبخ (آشپزخانه)، غذاها و نوشیدنی‌ها را به طبقات مختلف می‌رساند. این خانه از جنبه‌های گوناگون حائز اهمیت می‌باشد؛ حسن پیرنیا (مشیرالدوله) آثاری چون نخستین كتاب تاریخ ایران باستان، نخستین قانون مدون حقوق بین‌المللی به زبان فارسی و فرمان مشروطیت را در این خانه نگاشت. در بخش چایخانه این مجموعه از خوانندگان برنامه گلها تست صدا گرفته می‌شد. سال‌ها پس از درگذشت مشیرالدوله، بخشی از حیاط، از عمارت اصلی تفكیك شد و به عنوان مطب پسر مشیرالدوله مورد استفاده قرار گرفت و بعدها توسط وُراث، به فروش رسید. این خانه در سال ۱۳۵۰ خورشیدی تخلیه و متروك شد و سپس در سال ۱۳۵۸ خورشیدی توسط مهدی و ولی‌الله پیرنیا، به وزارت بهداشت و بیمارستان فرح پهلوی (شهید اكبرآبادی فعلی) واگذار اما اسناد آن به نام پژوهشگاه علوم انسانی ثبت شد. در حال حاضر این مجموعه به عنوان «مؤسسه مطالعات تاریخ پزشكی، طب اسلامی و مكمل» به سرپرستی دكتر سیداشرف‌الدین گوشه‌گیر در حال فعالیت می‌باشد و به همین دلیل بازدید از آن در صورت تأیید وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشكی امكان‌پذیر می‌باشد. هم‌اكنون ورودیِ خانه مشیرالدوله در قسمت جنوبی مجموعه قرار دارد.