اِژیه یكی از شهرهای استان اصفهان در مركز ایران است.این شهر با جمعیت ۴۵۰۰ نفر در بخش جلگه شهرستان اصفهان قرار دارد.محل این شهر در خاور استان اصفهان و در منطقه‌ای كویری است.شهر اژیه فاقد هرگونه معدن، كارخانه یا واحدهای تولیدی و صنعتی است و شغل اغلب مردم این شهر كشاورزی و دامپروری است.
۱- موقعیت جغرافیائی شهر اژیه شهر اژیه از توابع شهرستان اصفهان واقع در بخش جلگه در فاصله ۷۵ كیلومتری شرق اصفهان و در مركز منطقه حاصلخیز رودشتین فی مابین پنج مركز بخش جلگه ،كوهپایه،بن رود،جرقویه علیاوجرقویه سفلی برروی مدارهای ۴۵/۲۲/۵۲طول شرقی و۳۰/۲۶/۳۲عرض شمالی در ارتفاع ۱۴۸۰متری سطح دریا قرار دارد ، رودخانه زاینده رود كه از سلسله جبال زاگرس سرچشمه میگیرد پس از مصفا نمودن شهر اصفهان راهی دیار شرق میگردد و اولین شهر ی كه زاینده رود از وسط آن میگذرد شهر اژیه است. اژیه بر سر چهار راه ارتباطی مراكز بخش و نقاط شهری ، روستائی شرق اصفهان واقع شده است و از همین لحاظ رفت و آمد از سایر نقاط به این شهر بسیار سهل و آسان صورت میگیرد . اژیه یكی از شهرهای منطقه شرق اصفهان است كه مناسبترین كانون طبیعی فرهنگی اقتصادی و اجتماعی این محدوده شناخته میشود . وجود برجهای كبوترخان در حاشیه زاینده رود پل قدیمی شهر صحرای سرسبز و مردمی فعال و سخت كوش و خوش فكر از ویژگیهای دیگر این شهر است.
۲- وجه تسمیه ،قدمت و تحولات اژیه : اژیه در اصل ((ژی )) به معنای تالاب آبگیر و زمین گود بوده و معرب آن جی میباشد كه هنوز در زبان محلی مردم شرق اصفهان باهر دو نام ( ژی ، جی ) تلفظ میشود و در كتب تاریخی و لغت نامه دهخدا به مناسبتهای مختلف از جی زیاد نام برده شده است. قدمت اژیه به ماقبل از اسلام بر میگردد و در بعضی از كتب تاریخی مسطور است كه سلمان فارسی در این شهر متولد شده است شواهد نشان می دهد كه در طول تاریخ و هزاره های گذشته حوادث گوناگون مانند سیل و حمله افاغنه تغییر و تحولات عظیمی در این شهر بوجود آورده است بطوریكه كلیه محلات و كوچه و بازار قدیمی اژیه كه در قسمت شرقی شهر فعلی و در زمینهای گود قرار داشت بر اثر این علل از بین رفته و تبدیل به مزارع و باغات گردیده و زمینهای بلندی كه گورستان را تشكیل میداد به محلات مسكونی تبدیل شد كه آثار مسكونی بودن در مزارع مذكور و آثار گورستان بودن در محلات مسكونی قدیمی فعلی مشاهده میشوند.
۳- شخصیت های اژیه : شهر اژیه زادگاه و موطن بزرگان و دانشمندانی است كه نامشان در صفحات تاریخ میدرخشد و ایران و ایرانی بر وجودشان افتخار دارد . سلمان فارسی یكی از چهره های درخشان اسلام و یكی از یاران صدیق رسول اكرم (ص) است كه بعضی از مورخین زادگاه آن حضرت را جی رویدشت اصفهان می دانند و این ادعا بسیار قرین به حقیقت است زیرا آثاری به این نام در اژیه وجود دارد . آخوند ملاشریف استاد علامه مجلسی ، علامه فاضله حمیده خاتون كه بر كتاب شرح استبصار حاشیه نوشته است ، آخوند ملا حیدر اثنی عشری حافظ قرآن مجید ، فاضل هندی یكی از اكابر زمان و دانشمندان كه بنا بر درخواست سلطان وقت برای تبلیغ دین مبین اسلام به كشور هندوستان سفر كرده است ، آیت الله حاج میرزا حسین اژه ای امام جماعت مسجد علی اصفهان ، آخوند ملا عبدالله اژه ای ، آخوند ملا علی اكبر اژه ای مؤلف كتب و رساله های متعدد من جملله كتاب زیده المعارف فی الاصول عقاید و رساله نماز شب ، آیت الله میرزا علی محمد اژه ای ، شهید بزرگوار علی اكبر اژه ای ، حضرت حجت الاسلام حاج آقا مهدی اژه ای و حضرت حجت الاسلام دكتر جواد اژه ای ، حضرت حجت الاسلام حاج محمدعلی نظامزاده و حضرت حجت الاسلام حاج غلامحسین محسنی و……… از بزرگان بنام این دیار هستند .
۴- آثار باستانی و اماكن سیاحتی زیارتی اژیه : آثار باستانی شهر اژیه شامل : برجهای كبوترخانه به تعداد زیاد، پل قدیمی رودخانه زاینده رود، مسجد آقاصالح ، قلعه قدیمی طالجرد و ……… از اماكن متبركه شهر اژیه امامزاده شهباز ، مقبره شاه صفی الله ، مقبره آخوند ملاشریف ، مقبره آخوند ملاحیدر علی در داخل شهر،بقعه بابا پیر محمدواقع درغرب اژیه و بقعه متبركه حضرت امامزاده سید محمد كه در كیلومتر ۳ جاده اژیه به ورزنه قرار دارد و بسیار مورد اكرام و احترام مردم است و در تمام ایام سال مخصوصا روزهای زیارتی از اطراف و اكناف بویژه از بخشهای واقع در شرق اصفهان به این آستانه مباركه جهت زیارت و سیاحت روی میاورند و با توجه به امكانات موجود این آستانه از قبیل آب ، برق ، زائر سرا ، سرویسهای بهداشتی و استخر شنا و پاركهای بزرگ و مشرف بودن به فضای سبز اطراف اغلب زائرین شبها در كنار مرقد مطهر بیتوته می نمایند .
۵- وضعیت فرهنگی اژیه: از آنجا كه از قدیم الایام همواره علما و بزرگانی چند در اژیه می زیسته و مردم را ارشاد می نمودند مردم این شهر از فرهنگ غنی اسلامی و قرآنی برخوردار و آشنا و آگاه به مسائل روز بوده و هستند.
۶- وضعیت اقتصادی اژیه : از نظر وضعیت اقتصادی با توجه به وجود رودخانه زاینده رود و زمینهای حاصلخیز شغل اغلب مردم این شهر كشاورزی و دامداری است و گرچه زمینه مستعد تولید هر گونه محصولی است ولی عمده محصولات كشاورزی شهر اژیه شامل گندم ، جو ، چغندر قند ، پنبه و علوفه میباشد بطوریكه در سال ۱۳۷۴ این شهر از نظر تولید و تحویل گندم به سیلو در سراسر كشور مقام اول را كسب نمود . صنایع دستی و قالیبافی یكی دیگر از منابع درآمدی مردم این شهر میباشد . وضعیت جمعیت فعال شهر اژیه فعال اقتصادی ۴۴درصد، شاغل ۴۱درصد
۷- هواشناسی و وضعیت آب و هوائی اژیه : شهر اژیه دارای آب وهوای بری خشك و از لحاظ اقلیم شناسی قبلی خشك می باشد و به علت مجاورت با كویر دارای شرایط كویری یعنی تابستانهای گرم و زمستانهای سرد است ، رطوبت نسبی در اواخر ساعات شب و صبحها بیشتر از سایر ساعات شبانه روز است وقبل از طلوع آفتاب به حداكثر و بعد از ظهر به حداقل میرسد ، ماههای مرداد و شهریور به عنوان خشكترین ایام سال كه تقریباً هیچگونه بارندگی وجود ندارد۰ جهت وزش بادهای غالب نیز ازغرب به شرق میباشد. درجه حرارت روزانه ۱/۱۲ سانتیگراد ومعدل حداكثر درجه حرارت در تیرماه ۳۷ درجه سانتیگراد و معدل حداقل درآذرماه ۶/۵ درجه سانتیگراد است.
۸- وضعیت فضای سبز شهر اژیه : با توجه به وضعیت آب و هوائی ووجود رودخانه زاینده رود و همچنین نوع خاك منطقه طبق بررسیهای به عمل آمده بیشتر به كشت گونه های غیر مثمر از قبیل كاج . اقاقیا ، توت زینتی و زبان گنجشك اختصاص یافته است ، درخصوص كشت گونه های مثمر میتوان پسته را نام برد. ضمناً گونه های زراعی از جمله گندم .جو.پنبه.و صیفی جات را در اراضی مذكور میتوان كشت نمود
۰ ۹- روستاهای واقع در حوزه نفوذ اژیه : روستاهای واقع در حوزه نفوذ اژیه شامل : سیان.گیشی.قلعه بالا.فارفان.كفران.ابوالخیر.طهمورثات.رنگده میباشد.
۱۰- وضعیت جمعیت اژیه : اژیه حدود ۴۰۰۰نفر جمعیت دارد.نرخ رشد اژیه ۴/۰ پیش بینی میگردد .
۱۱- شیب اراضی اژیه : شیب اراضی اژیه تابع شیب كلی منطقه واز ناحیه غرب به شرق ۵/۰ درصد و ازناحیه جنوب به شمال ۱درصد است .
۱۲- سیل وحوزه آبریز اژیه : حوزه آبریز اژیه درواقع حوزه دشت رودشت است . حوزه آبریز رودشت از ناحیه غربی و از ارتفاعات كوه زرد و كوه باریكه در غرب شهرضا و مهیار ، كوه محمد نوجوان ، كوه خورشید ، كوه سنگ زیره در جنوب و كوه شاهكوه در كلاه قاضی و میان كوه در شمال شروع و به ناحیه اژیه می رسد. و دارای دو مسیل اصلی در محدوده اژیه به هم نزدیك و در صورت بارندگی شدید امكان وقوع سیل در منطقه وجود دارد.
۱۳- زلزله : منطقه اژیه از لحاظ خطر نسبی زلزله در محدوده متوسط قرار گرفته و در محاسبه ساختمان هابه خصوص ساخت و سازهای عمومی می بابیست ضوابط و مقررات مربوطه رعایت گردد.
۱۴- مراحل توسعه شهر اژیه : شهر اژیه با توجه باینكه در حاشیه جنوبی رودخانه زاینده رود واقع شده مانند هرمركز با قدرت تاریخی منطقه از هنگام پیدایش این گوهر گرانبهای دشت و این آب آشكار حاشیه كویر بوجود آمده است .
۱۵- سیمای شهری و محله بندی اژیه : شهر اژیه دارای محله های ، محله نو، محله پاسنگ ، محله اسد، محله میان ده ، محله چگلان ، محله روریگ می باشد كه محله های پاسنگ و اسد اهمیت طبیعت در فرهنگ ساكنین و قدرت و اقتدار مردم این شهر را در ارتباط با ادامه حیات در منطقه حاشیه كویری و سخت نشان می دهد.
۱۶- وضعیت شهرداری و سال تأسیس : شهرداری اژیه در سال ۱۳۷۵ تأسیس و ساختمان آن در ورودی شهر واقع در بلوار بسیج جنب حاشیه رودخانه زاینده رود می باشد.
۱۷ جاذبه های اژیه : با توجه به تبدیل باتلاق گاوخونی به مركز توریستی و گردشگری و اعزام گردشگران و توریستها جهت بازدید از باتلاق گاوخونی و به لحاظ بعد مسافت مركز استان تا باتلاق و ضرورت استراحت در بین مسیر به نظر میرسد شهر اژیه به لحاظ داشتن جاذبه های طبیعی و خصوصا مسیر رودخانه و پارك ساحلی و استحقاق سرمایه گذاری در امر ساخت بلاژ در غالب طرح بردیس و یا توسط نهادها و سازمانها ی دولتی و افراد حقیقی و شناساندن ابنیه های تاریخی خصوصا برجهای كبوترخان به بازدید كنندگان از طول مسیر رودخانه و تالاب گاوخونی زمینه جذب اردوهای تفریحی فرهنگی سیاحتی و زیارتی و همچنین توریستهای داخلی و خارجی به منطقه را بیشتر فراهم نمائیم .لازم به توضیح است در حال حاضر امامزاده طالجرد كه در مسیر ۳ كیلومتری جاده اژیه به ورزنه واقع شده است از نظر پذیرائی و استراحت مسافران بهترین مكان بوده و كلیه امكانات لازم بر مهمانان از نظر بیتوته كردن در شب ، سرویسهای بهداشتی ، فضای سبز ، استخر شنا ، تلفن ، قهوه خانه سنتی و سایر موارد را دارد .
۱۸-ورزشگاهها و تفریحگاهها : شهر اژیه دارای یك سالن سرپوشیده ورزشی و همچنین قطعه زمینی خاكی با مساحت تقریبی ۳ هزار متر مربع جهت ورزش فوتبال می باشد .
جمعیت : ۳۳۱۵
كد تلفن : ۳۱۲
