این سازه توسط اسماعیل خان میر پنج، از نظامیان دوران رضاخان به یادگار باقی مانده است. بر اساس روایت های بیان شده در تاسیس این باغ، در زمان رضاخان سیلی عظیم در روستای قلعه بالا موجب آبكافت زمین های منطقه و هویدا شدن گنجی در دل خاك گشته است. از این رو افرادی از سوی دولت به این روستا گسیل شدند و در این میان یكی از امرای ارتش با یكی از دختران روستا ازدواج كرده و حاصل این ازدواج كودكی میشود به نام اسماعیل. پس از تكمیل مراحل جستجوی گنج پدر به تهران باز گشته و پس از مدتی مادر كودك در اثر ابتلا به بیماری همه گیر وبا در گذشته و اسماعیل زندگی جدیدی در تهران در كنار عمه خود آغاز میكند ولی همچنان ارتباط خود را با خانواده مادری حفظ میكند. اسماعیل خان پس از سالها خدمت در ارتش رضاخان و دریافت نشان میر پنجی در دوران بازنشستگی به سرزمین مادری بازگشته و قلعه و باغ دلبر را تاسیس می كند. در این میان اسماعیل خان صاحب دو فرزند پسر به نامهای ناصر خان، محمدعلی خان و دختری به نام فاطمه می شود. امیر خان، پسر كوچك ناصر خان، از میراث به جای مانده مراقبت كرده و در این خلال سرپرستی اداره محیط زیست دلبر را نیز عهده دار می شود. اكنون امیرخان آهنی از پیشكسوتان شهیر و خوشنام محیط زیست در برابر شكارچیان به شمار می آید
امیرخان صاحب چهار فرزند دختر و یك پسر است. مهناز آهنی از فززندان امیر خان به همراه همسر خود، جهانبخش آهنی كه نوه محمد علی خان فرزند دیگر اسماعیل خان می باشد، دلبر را مجددا رونق داده و به اقامتگاه بوم گردی تبدیل كرده است.
مجموعه اقامتی دلبر در منطقه خارتوران شهرستان شاهرود در نزدیكی روستای تاریخی پلكانی قلعه بالا واقع شده است. این اقامتگاه در قلعه ای تاریخی به قدمت بیش از صد سال قرار دارد. بنای دلبر در میانه باغی در دل كویر واقع شده است. این مجموعه با مجوز سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از بهار ۹۶ آغاز به كار كرده است و در حال حاضر توانایی پذیرایی از گروه های ۱۰ تا ۱۵ نفره را دارا می باشد. از جاذبه های طبیعی این منطقه می توان به روستای قلعه بالا، كویر رضاباد، باغ عنابو، سایت نگهداری گور ایرانی و باغ انجیل آور اشاره كرد.
دلبر بهترین مكان برای جدایی از هیاهوی شهر و دل دادن به سكوت طبیعت است.
