غار نمكدان

غار نمكدان از جمله غارهای استان هرمزگان و یكی از منحصر به فردترین جاذبه‌های گردشگری جزیره قشم می‌باشد.

بخشی از كوه‌های جزیره قشم به دلیل انباشتگی و رسوب نمك موجود در آب دریا در گسل‌های عمیق، تبدیل به كوه‌ها و غارهای نمكی شده‌اند كه غار نمكدان، یكی از آن‌ها می‌باشد. این غار در بخش انتهایی جنوب غربی جزیره قشم و در فاصله ۹۰ كیلومتری از شهر قشم در داخل یك كوه گنبدی شكل واقع شده است.

دهانه غار نمكدان كه در ارتفاع ۲۳۷ متری از سطح دریا واقع شده، از جاده همجوار ساحل دریا حدود ۲ كیلومتر فاصله دارد كه به دلیل وجود جذابیت‌های طبیعی، بهتر است به صورت پیاده طی شود. سقف غار از قندیل‌های مرمرین نمك در اشكال مختلف پوشیده شده است كه منظره‌ای بدیع را به وجود آورده است. رطوبت هوای جزیره و نفوذ آب در غار، سبب فروچكیدن آب نمك اشباع شده بر بدنه قندیل‌ها شده و تغییر شكل دائمی آن‌ها را سبب می‌شود. درون غار به ویژه در اعماق آن، تاریكی حكمفرماست از این رو برای مشاهده قندیل‌های بلورین نمكی نیاز به چراغ قوه می‌باشد. در فاصله ۱۶۰ متری از دهانه ورودی غار، یك دریاچه نمك به عمق یك متر وجود دارد. از داخل غار نمكدان، یك جریان آب زیرزمینی می‌جوشد كه راه را به خارج می‌گشاید و پس از حل كردن نمك در مسیر حركت خود، به صورت چشمه نمك در دامنه كوه ظاهر می‌شود كه در گودال مقابل خود، حوضچه‌ای طبیعی به رنگ سفید به وجود می‌آورد. منظره این حوضچه از دور همچون برف زمستانی است. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد.

در تركیب نمك‌های غار نمكدان، عناصر مهمی همچون منیزیم یافت می‌شود كه می‌تواند به عنوان نمك طبی و به ویژه برای ورزشكاران مورد استفاده قرار گیرد. باقی ماندن و تنفس در داخل این غار می‌تواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتی‌های تنفسی كمك كند.

با بررسی‌های به عمل آمده توسط یك گروه دانشمند زمین‌شناس از كشور چك به همراه استادان بخش زمین‌شناسی دانشگاه شیراز در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، معلوم شد كه غار نمكدان با طول ۶۴۰۰ متر، طولانی‌ترین غار نمكی جهان است. تاكنون بیش از ۶۰۰۰ متر از این غار شناسایی شده است.

برای دسترسی به غار نمكدان باید از شهر قشم به سمت غرب جزیره حركت نمود. پس از پشت سر گذاشتن فرودگاه قشم (فرودگاه دیرستان)، یك جاده آسفالته وجود دارد كه به طرف سَلَخ می‌رود با گذشتن از این منطقه و ادامه مسیر، یك جاده فرعی (نرسیده به كانی) وجود دارد كه مراجعه‌كنندگان را به سمت غار هدایت می‌‌كند.

پیمایش كامل غار نمكدان نیازمند در اختیار داشتن تجهیزات فنی مناسب است و بدون این وسایل، تنها می‌توان ۱۰۰ متر ابتدایی غار را طی نمود كه البته آن نیز خالی از لطف نیست.

دلیل نام گذاری غار سه مرد برهنه
نام ابتدایی غار نمكدان، غار سه مرد برهنه است و داستان این نام گذاری به این دلیل است كه سه متخصص اهل جمهوری چك وارد این غار برای كشف و نقشه برداری می شوند و در عمق غار به جایی می رسند كه آب نمك غلیظ بود و راهی غیراز شنا برای رفتن به آن سمت غار نبود، این سه متخصص از آنجایی كه تجربه داشتند كه اگر با لباس به آب نمك بروند و پس از آن به راه رفتن در سطح غار ادامه بدهند به دلیل رسوبات نمك در لباس و سفت و سخت شدن لباس و چسبیدن به بدنشان قادر به راه رفتن نخواهند بود و لباسشان مانند یك تیكه چوب می شود، پس كاملاً برهنه شدند تا بتوانند برای كشف ادامهٔ غار از آب نمك عبور كنند. به همین دلیل چون این سه مرد به صورت برهنه این غار را كشف و نقشه برداری نموده اند نام این غار را غار سه مرد برهنه گذاشتند.

موقعیت جغرافیایی غار نمكدان در قشم
غار نمكدان در فاصله ۹۰ كیلومتری شهر قشم در ساحل جنوب غربی این جزیره و در بطن گنبد نمكی قشم به ارتفاع ۲۳۷ متر از سطح دریا قرار گرفته است. غارهای نمكی عموما در گنبدهای نمكی به وجود می آیند. درصورتی كه گنبدهای نمكی در مناطق خشك و نیمه خشك از نظر اقلیمی مثل جنوب ایران واقع گردند، به دلیل بارش كم پدیدار شدن آنها در سطح زمین ماندگاری بیش تری داشته و در آنها احتمال بوجود آمدن غارهای نمكی بیش تر می باشد. در مناطق پرباران گنبدهای نمكی به دلیل انحلال زیاد سنگ نمك از بین رفته و فرصت ایجاد غار در آنها بسیار كم است و یا از وسعت و طول زیادی برخوردار نمی باشند.

توصیف غار نمكدان
در گنبد نمكی قشم پدیده‌های انحلالی سطحی و عمقی بسیاری وجود دارد كه طویل‌ترین غار این مجموعه به نام (غار نمكدان 3) در قسمت جنوب‌ خاوری این گنبد با درازای (6400 متر) به عنوان طولانی‌ترین غار نمكی جهان شناخته می‌شود.
این غار نمكدان داراى یك دریاچه نمك به عمق یك متر در فاصله ۱۶۰ مترى دهانه ورودى است. این غار داراى چند تالار بزرگ و كوچك است كه نخستین تالار آن در فاصله ۶۷۰ مترى ورودى آن قرار دارد.

از دل كوه نمكدان یك جریان آب زیر زمینی دائمی می جوشد كه راه را به خارج می گشاید و بعد از حل كردن نمك در مسیر حركت خود بصورت چشمه نمك در دامنه كوه ظاهر می شود كه در گودال مقابل خود حوضچه ای طبیعی به رنگ سفید بوجود می آورد. منظره این حوضچه از دور مانند برف زمستانی دیدنی است. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد. نمك های كوه نمكدان از بهترین نوع نمك سر سفره شناخته شده است و در تركیب آن عناصر دیگری مانند منیزیم موجود است كه به همین علت می تواند بعنوان نمك طبی به خصوص برای مصرف ورزشكاران حرفه ای بصورت كپسول مصرف شود.

مسیر دسترسی به غار نمكدان در قشم
برای دسترسی به این جاذبه ی طبیعی در استان هرمزگان باید به طرف غرب جزیره قشم سفر كنید. با عبور از فرودگاه قشم و پشت سر نهادن حدود ۶۰ كیلومتر وارد جاده شوسه نسبتا مناسبی می شوید كه ۲۳ كیلومتر تا دهانه غار فاصله دارد.