دره های رود خسك رود لوت در استان كرمان و ۱۵۰ كیلومتری شهرستان شهداد در مسیر شهرستان نهبندان واقع است. كال شور تنها رودخانه دایمی لوت است. در عین حال مسیل های دیگری نیز به منطقه چاله نمكزار لوت میریزند كه خسك رود یا خشك رود مهمترین آن است. این مسیل، آبی به صورت دایم در خود ندارد ولی مسیر عبور آب های فصلی لوت شمالی است. سه مسیل موازی با شیب تند از شمال به جنوب به چاله نمكزار میریزند و هر یك از این سه با نامهایی جدید و یا باستانی شناخته می شوند كه تنگ امیر (به یاد زنده یاد امیر طالبی گل) و تنگ رتیل از آن جمله اند. در تحقیقاتی كه از این مسیل به عمل آمده نشان میدهد كه بستر خشك این مسیل تا منطقه بالا حوض و اندكی بالاتر تا اقامتگاه قدیمی ادامه دارد. این مسیل علاوه بر اینكه آبهای كوه های بختو را جذب میكند بیشتر آبهای كوهستان های شمال شرقی بختو تا انبار و همچنین قسمت بزرگی از آبهای شمال شرقی لوت مركزی را نیز به خود اختصاص می دهد.
این مسیل ها كه بعد از دهانه تنگ امیر به خشك رود بالا یا شمالی معروف اند، از شرق به غرب خشكرود شرقی، میانی وغربی را بوجود می آورند . خشك رود های موازی مهم ترین و بزرگترین مسیل واقع در لوت شمالی اند و با فاصله هایی بعد ازدو راهی تنگ امیر در یك مسیل واحد قرار می گیرند و خشك رود پایین یا جنوبی را به وجود می آورند . خشك رود در هنگام رگبارهای شدید ، روان آب های ارتفاعات شرقی لوت شمالی از كوه كلوم تا كوه عبدالهی و همچنین دشت های آن نواحی را به سوی چاله مركزی لوت هدایت می كند. در دهانه ورودی به خشك رود بالا بر اساس اختلاف سطح كف این مسیل با شرق دشت سر مرغاب كوه ، به واسطه فرسایش روان آب های مسیل ، در طرفین مسیل خشك رود ترانشه هایی به ارتفاع حدود ۴۰ متر ایجاد گشته و جذابیت خاصی به آن منطقه بخشیده است. در همین مكان و در تاریخ ۹۲٫۱۰٫۱۱ خورشیدی زنده یاد امیر طالبی بر اساس برخورد با مین، جان شریف ش را از دست داد و از آن زمان به پیشنهاد علاقه مندان سرزمین لوت ، به پاس تلاش های آن عزیز از دست رفته نام آن دهانه با نام ” تنگ امیر ” معرفی گردید.
در جایی كه رودخانه خشك به چاله نمكزار ختم می شود، ۴ كیلومتر شمال منطقه كال گوشه، دهانه رودخانه خشك دارای دهانه ای چند كیلومتری است. اختلاف ارتفاع بین بستر رود و سطح دشت در حدود ۱۰۰ متر است.
فرسایش آب در جهت عمودی بر روی طبقات رسوبی با سختی های مختلف تاثیر گذاشته و سیستم های مطبق و بلوك های رسوبی پراكنده ایجاد كرده است. كه به صورت خرابه های شهری است كه به شهر لوت شهرت دارد. این نمونه و عوارض مختص این منطقه است و در سایر مناطق لوت ایجاد نشده است. ۲۰ كیلومتر به سمت جنوب كال گوشه دره خشك به صورت پنجه ای شكل گسترش یافته و در حدود ۴۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
در كنار اقامتگاه قدیمی كال گوشه دیواره ها به صورت دره های كانیونی دیده می شود كه عرض پایه آن بین ۶ تا ۸ متر متغیر است. ابتدای آن با ارتفاع ۸۰ متر با دیواره های عمودی كه در منطقه هرمی شكل و فلات دشت را بریده است. شیارها به صورت عمودی و در اثر حركت های تكنوكیت بوجود آمده است.
منبع : كویرها و بیابانهای ایران
