ورزا جنگ
از رسوم و نمایش های دیرین گیلان و بعضی از نقاط ایران ، جنگ گاوهای نر است . در گیلان به آنها ” ورزا ” یا ” ورزو ” گفته می شود . گاوهای جنگی معمولاَ توسط ملاكین و روستاییان مرفه نگهداری می شدند و فقط به درد مبارزه و جفت گیری می خوردند . این گاوها از شاخ های محكم برخوردارند كه وسیله دفاع و حمله آنهاست . كوهان پشت ورزاها به انها صلابتی می بخشد كه هنرمندان سفالگر هزاران سال قبل را به الهام و ساخت شمایل سفالی آنان واداشته است . ساخت سفالینه های قرمز رنگ ملهم از این گاوهای نر زورمند از مشخصه های هنر باستانی گیلان است .
قدیمی ترین سندی كه به چنین نمایشی در گیلان اشاره دارد فرمانی است نوشته برروی سنگ مرمر قهوه ای و به خط نستعلیق بر ایوان ورودی مسجد جامع لاهیجان كه به دستور ” سلطان حسین صفوی ” نگاشته شده و طی آن اهالی را از ارتكاب اعمال خلاف بازداشته و امر به تأدیب و تنبیه خلافكاران كرده است .
