قلعه تاریخی اسكول واقع در قزوین در شمال شرقی روستای میلك قرار گرفته است. قلعه تاریخی اسكول یكی از قلعه های ناشناخته یاران حسن صباح به شمار میرود. قلعه تاریخی اسكول از سنگ و خشت و ساروج به ارتفاع ۵ متر بر روی یك دیواره سنگی ساخته شده است.
در پایین این قلعه نیز غار سنگی بزرگی وجود دارد كه امروزه آغل گوسفندان در فصل چرا است. از آنجا كه این قلعه بر فراز این دیواره سنگی چند متری و غیرقابل صعود قرار دارد و پیشانی كوه نیز به علت پیش آمدگی، آسیبی حتی جزئی به این اثر تاریخی وارد نیامده است. با این حال بجز چند سطر اشاره ای به آن در آمارنامه های مركز آمار ایران شده، نامی از این قلعه در هیچ جا رؤیت نشده است.
حسن صباح چه كسی بود؟
حسن صباح از ایرانیانی بود كه در دوره سلجوقی قیام كردند.حسن صباح اهل ری بود. پدرش او را به مدرسهٔ امام موفق (نیشابور) برد تا نزد او تحصیل كند. در بعضی منابع از حسن صباح، عمر خیام و خواجه نظام الملك به عنوان سه یار دبستانی یاد شده است.این سه یار دبستانی با هم عهد می‌كنند كه هركدامشان زودتر به مقامی رسید دیگران را كمك كرده و به مقام بالایی برسند.
مذهب وی و پیروانش شیعه اسماعیلیه نزاریه بود كه شاخه ای از پیروان امامان است اما به هفت امام اعتقاد داشتند و امامت را بعد از جعفر صادق حق فرزند وی اسماعیل دانسته و مهدی موعود امام (آخر الزمان) را از نسل او می دانند. مركز قدرت اینان در مصر بود كه خلفای فاطمی مصر این مذهب را در این كشور رسمی اعلام كرده بودند. حسن صبّاح، بنیان گذار دولت اسماعیلیه در ایران و نیز بانی دعوت مستقل اسماعیلیه نزاری است.
حسن صباح در پی بیماری كوتاهی، در ۲۶ ربیع‌الثانی ۵۱۸ قمری درگذشت. او را در نزدیكی قلعه الموت به خاك سپردند. مقبره او، كه بعداً كیا بزرگ امید و دیگر رهبران نزاریه ایران نیز در آنجا دفن شدند، تا هنگامی كه به دست مغولان ویران گشت، زیارتگاه اسماعیلیان نزاری بود.
