چرا تنگه هلت؟ به دلیل آب و هوای خنك و دلچسب تنگه، مقصدی عالی برای سفر در فصل تابستان است. با ورود به دنیای تنگه هلت پلدختر، فرصت خواهید داشت تا در دل طبیعت وحشی آب تنی كنید. فرصت تجربه تنگه نوردی نیمه حرفه ای بدون تجهیزات نه چندان حرفه ای و گران قیمت را پیدا می كنید. با توجه به نزدیكی تنگه هلت به آبشار اَفرینه و تالاب های شهرستان پلدختر می توانید از این جاذبه ها هم دیدن كنید. آشنایی با تنگه هلت | رودخانه ای در دل زاگرس در شهرستان پلدختر استان لرستان، میان كوهای استواری كه سال ها پیش پوشیده از بلوط های سبز بود، رودخانه خروشان زال با آبی خنك بین دو دیواره صخره ای در این تنگه شگفت انگیز جولان می دهد.
زالِ زیبا خود را آرام به رودخانه سیمره می رساند و در میان راه، در تنگه هلت با تمام قدرت دلبری می كند. طول تنگه هلت حدودا ۴ كیلومتر است و اگر با سرعت متوسط حركت كنید تقریبا ۱.۵ الی ۲ ساعت مسیر رفت و ۱.۵ الی ۲ ساعت مسیر برگشت طول خواهد كشید. این تنگه به قدری بكر و ناشناخته است كه با یك جست و جوی ساده در اینترنت نمی توانید موقعیت مكانی آن را پیدا كنید؛ اما ما شما را با خود به این مكان بكر و دیدنی می بریم. هلت در مسیر بزرگراه لرستان-اندیمشك در شهرستان پلدختر، بین تونل خرگوشان ۱و ۲ قرار دارد. بد نیست بدانید واژه هلت از نام یكی از طوایف لر یعنی نجف وندها در منطقه هلد لرستان گرفته شده است. محلی های آنجا تنگه را با نام هلد می خوانند. نحوه شكل گیری تنگه هلت بهتر است بدانیم شكل گیری این پدیده طبیعی بسیار زمان‌بر است. میلیون ها سال طول می كشد یك رودخانه از قله یك كوه، آرام آرام سنگ های سخت را بشكافد و مسیری را در میان كوه باز كند و چنین پدیده شگفت انگیزی را به وجود آورد. گمان می شود كه در سال های گذشته ورودی تنگه به شكل سد یا دریاچه ای بوده و پس از آمدن سیلاب، آب مسیر خود را باز كرده است و بعد از آن بخش ورودی تنگه نمایان شده است.
تنگ یا تنگه؟ در زبان عامیانه واژه تنگه به جای تنگ به كار می رود اما خوب است بدانیم كه تنگه شعبه ای از دریا، بین دو خشكی است كه دو دریا را به هم مرتبط می سازد اما تنگ به دره كوه گفته می شود. (طبق تعریف فرهنگ لغت عمید) تفریحات تنگه هلت تنگ هلت از پوشش گیاهی خاصی بهره نبرده است. بنابراین اگر به دنبال جایی سرسبز هستید دست نگه دارید؛ چون تنگه تمام زیبایی خود را از هم‌آغوشی سنگ سخت و آب می گیرد و تمام آنچه به آن زیبایی بصری می بخشد سنگ های بزرگ صیقل خورده و حركت آب روان است.
در سفر به تنگ هلت می توانید به سراغ این تفریحات بروید:
۱- رودخانه نوردی در تنگه تنگ هلت بر خلاف خیلی از تفریحات هیجان انگیز دیگر كه آخر سر اوج هیجان خود را نشان می دهند از همان اول شما را غافلگیر می كند. حدود صد قدم كه به سمت جلو حركت كنید عمق آب بیشتر و بیشتر می شود و تقریبا نیمی از بدن را فرا می گیرد. بستر رودخانه پر از سنگ های بزرگی است كه به مرور زمان و بر اثر تغییرات آب و هوایی و دمایی ریزش كرده اند و كف رودخانه را پوشانده اند. همین طور كه به سمت جلو حركت می كنید به دلیل خیس شدن و وجود سایه، كم كم بدن تان شروع به اُفت دما می كند؛ اما نگران نباشید چرا كه اندكی جلوتر آفتاب راه خود را از میان سنگ ها می یابد. آنجا می توانید كمی خود را گرم كنید و سپس برای ادامه مسیر آماده شوید. در قسمت میانی تنگ سنگ بسیار بزرگی قرار دارد كه از دور امكان ادامه مسیر را ناممكن جلوه می دهد؛ اما این طور نیست، سمت چپ تان كاملا باز است و راه عبور برای تمامی افراد وجود دارد. دقت كنید كه یك به یك از این قسمت عبور كنید. با نزدیك شدن به انتهای تنگ عمق آب كمتر می شود و در آخر این سقف سنگی به طور كامل كنار می رود و خورشید خودنمایی می كند.
۲- آب بازی در تنگه در فصل های پر بازدید مانند تابستان عمق آب تا ۱.۵ متر هم می رسد؛ بهترین تفریح در تنگه آب بازی است. افرادی كه معمولا با تورها و به صورت گروهی به تنگه هلت می آیند شیوه خاصی را برای آب بازی در نظر می گیرند. به این صورت كه همگی پشت سر هم به دیواره های تنگه تكیه داده و یك نفر را به عنوان حریف خیس می كنند طوری كه گاهی كه این تفریح به شدت نفس گیر می شود پس سعی كنید با افراد دارای بیماری های تنفسی و حساس این نوع آب بازی را امتحان نكنید. شیرجه ممنوع!!! توجه داشته باشید كه به دلیل عمیق نبودن و سنگی بودن كف تنگه به هیج عنوان نباید شیرجه زدن را امتحان كنید. لوازم مورد نیاز برای سفر به تنگه هلت برای رفتن به تنگه وسایل زیادی احتیاج ندارید چرا كه برای بازی كردن و پیمایش لازم است دست تان باز باشد تا بتوانید راحت تر خودتان را كنترل كنید.
چه وسایلی را نباید به داخل تنگه ببریم؟
تمامی وسایل الكترونیكی كه ضد آب نیستند شامل دوربین، پاور بانك، موبایل و… . اگر گوشی موبایل تان ضد آب نیست و برای ثبت خاطرات تان در تنگه توانایی تهیه دوربین ضد آب را ندارید اصلا نگران نباشید؛ شما می توانید با پرداخت هزینه بسیار ارزان تر یك عدد كاور ضد آب گوشی تهیه كنید و با خیال راحت تر تلفن همراه تان را به تنگه ببرید. وسایل نوك تیز و فلزی مانند چاقو، چنگال و حتا عینك های طبی یا دودی و كلاه های آفتاب‌گیر. سعی كنید از بردن خوراكی به تنگه خودداری كنید چرا كه هم باعث خیس شدن مواد خوراكی و هم كثیف شدن تدریجی رودخانه می شود. در صورت نیاز خوراكی هایی با بسته بندی های كوچك با خود همراه داشته باشید، در یك نوبت آنها را مصرف كنید و زباله شان را با خود به بیرون از تنگه ببرید. بهتر است قبل از شروع پیمایش یك میان وعده سبك مصرف كنید. نكات ایمنی سفر به تنگه هلت حتما با یك فرد محلی در منطقه یا به صورت گروهی و یا با تورهای طبیعت گردی به همراه راهنمای مجرب به تنگه بروید و از تنها رفتن بپرهیزید. از شوخی كردن و هل دادن یكدیگر خودداری كنید. به هیچ عنوان درون آب شیرجه نزنید. اگر قصد شنا كردن دارید اول مسیر مورد نظر را با قدم زدن بررسی كنید و از وجود احتمالی سنگ های خیلی بزرگ با خبر شوید. به دلیل ارتعاش صدا و ریزش احتمالی سنگ ها از فریاد زدن پرهیز كنید. اگر صرفا طبیعت گرد و یا فرد غیر حرفه ای هستید فصول گرم را برای سفر انتخاب كنید. ساعات اولیه روز بهترین زمان برای رفتن به تنگه است. تلاش كنید از ابتدا كه وارد آب می شوید بدن خود را كاملا خیس كنید تا بدن تان با آب تنگه تقریبا هم دما شود و در قسمت هایی كه نور آفتاب وجود دارد خیلی خود را خشك نكنید چون در ادامه سرمای بیشتری را احساس خواهید كرد.
حتما از صندل های سبك رودخانه نوردی با كفی های استاندارد استفاده كنید تا پاهای تان آسیب نبیند چرا كه بستر رودخانه بسیار ناهموار است. انرژی تان را نگه دارید!!! مسیر رفت در تنگه حدودا ۲ ساعت طول می كشد. توجه كنید كه برای رسیدن به وسایل نقلیه باید مسیر تنگه را مجدد بپیمایید. پس باید انرژی كافی داشته باشید تا فكر عبور كردن از حاشیه بزرگراه به سرتان نزند! اقامت تنگه هلت به موازات آزاد راه ۵ (خرم اباد-اندیمشك) قرار گرفته است و تا چند كیلومتر دورتر مكان مسكونی وجود ندارد. بنابراین می توانید برای اقامت و شب مانی به شهرستان پلدختر كه در فاصله تقریبی ۷۳ كیلومتری از تنگه هلت قرار دارد بروید و از مراكز رفاهی و اقامتی آنجا بهره مند شوید . در نزدیكی تنگه چند روستا از جمله روستای پا علم (۲۳ كیلومتری تنگه) و كركی (۱۹كیلومتری تنگه) وجود دارد كه می توانید شب خود را آنجا بگذرانید، یا اینكه به سمت تالاب های پلدختر رفته و در نزدیكی آنجا كمپ كنید. توجه كنید محدوده تالاب ها، منطقه شكار ممنوع است. بنابراین با فاصله زیاد از تالاب ها كمپ بزنید. اگر در فصل های پاییز و یا بهار كه زمان كوچ پرندگان است به تنگه می روید به هیچ عنوان در منطقه كمپ نكنید. همچنین می توانید به خرم آباد بروید و در هتل اقامت داشته باشید.
امكانات تنگه هلت یك جاذبه تازه شناخته شده است و تا فاصله كیلومتری آن هیچ گونه امكانات رفاهی وجود ندارد. می توانید وسایل مورد نیاز خود را از شهر یا مجتمع رفاهی داخل بزرگراه (آبشار زال-۴۰كیلومتر) تهیه كنید. بهترین فصل برای سفر به تنگه هلت اواخر مرداد ماه بهترین زمان برای بازدید از تنگه هلت است. به دلیل نزدیكی استان لرستان به بخش جنوبی كشور، گرمای طاقت فرسای فصل تابستان مانع از لذت سفر می شود. بنابراین می توان گفت اواخر تابستان به دلیل مایل شدن تابش نور خورشید و گرمای كافی و فصل تعطیلات زمان مناسبی برای سفر است. بهار و تابستان: در حالت كلی زمان مناسب برای بازدید از جاذبه های طبیعی كه تفریحات آبی نیز شامل آنها می شود در فصول گرم بهتر است . بازه زمانی اردیبهشت تا اواخر شهریور ماه زمان تقریبا مناسبی برای بازدیدبه شمار می رود. پاییز و زمستان: به دلیل قرار گیری تنگه در مسیر رودخانه پر آب و خروشان زال با افزایش ریزش های جوی در فصول سرد امكان طغیان رودخانه وجود دارد.
بنابراین تلاش كنید سفر خود را حداقل تا اواخر تابستان به انجام برسانید و به هیچ عنوان در فصل پاییز و زمستان اقدام به سفر نكنید. مسیر دسترسی: آدرس: ایران، استان لرستان، شهرستان پلدختر، آزادراه خرم آباد-اندیمشك، مابین تونل خرگوشان ۱ و ۲ از لاین خرم آباد-اندیمشك تا انتهای تونل خرگوشان ۱ حركت كنید. بعد از بیرون آمدن از تونل و قبل از وارد شدن به تونل خرگوشان ۲، بریدگی خاكی وجود دارد. آنجا پارك كنید، سپس سراشیبی خاكی را صد قدم به سمت پایین بروید تا به ورودی تنگه برسید.
