مهرانه رود، رودی است با طول ۲۵ كیلومتر كه سرچشمه این رود از كوه‌های سهند است و از میان شهر تبریز می‌گذرد. این رود پیش از ورود به تبریز باسمنج چای و در شرق تبریز و قسمت شمالی آن اسبه‌ریز و قسمت جنوبی قوری چای نامیده می‌شود. این دو قسمتها در محلهٔ پل‌سنگی باغمیشه به یك‌دیگر می‌پیوندند و میدان چایی را تشكیل می‌دهند.و در قسمت غرب تبریز به آجی چای ملحق می شود. خاقانی شاعر نامدار سده ششم در خصوص این رود چنین سروده است:
تا به تبریزم دو چیزم حاصل است نیم نان و آب مهران‌رود و بس
رودخانه ۲۵ كیلومتری مهرانه رود ( میدان پایی) كه از شرق به غرب تبریز امتداد دارد و شهر را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم می كند، بهترین بستر برای تلطیف هوای آلوده این كلانشهر با جمعیت دو میلیون نفری است.
رودخانه مهرانه رود در دهه های گذشته آب پایدار و تمام فصل نداشته و تنها در مواردی انگشت شمار بر اثر سیل و بارندگی های چشمگیر بالادست، آب گل آلود در آن روان شده است.
حدود ۹ سال قبل شهردار وقت تبریز طرح آبدار كردن رودخانه میان شهری ‘مهرانه رود’ به وسیله آب سد شهید مدنی را مطرح و با حمایت های استانداری، اقدامات اولیه با تبلیغات پر طمطراقی انجام و وعده روان شدن آب سد پس از بسترسازی های مسیل رودخانه داده شد كه تاكنون این قول ها جامه عمل به خود نپوشیده است.
با وجود اینكه اعتبارات طرح آب دار كردن مهرانه رود در آن زمان با استفاده از آب سد شهید مدنی از دو محل اعتبارات سد شهید مدنی و واگذاری و فروش اراضی مجاور نمایشگاه بین المللی تبریز تعریف شده بود، تعلل مسئولان شهری و استانی وقت قابل تامل است.این در حالی است كه آب دار شدن مهرانه رود می تواند نقش مهمی در تغییر كلی چهره شهر تبریز به لحاظ اجتماعی، زیست محیطی، فرهنگی و حتی اقتصادی داشته باشد.
كارشناسان معتقدند، جریان آب از داخل مهرانه رود علاوه بر زیبایی چهره شهر، آثار و مزیت های بسیار وسیعی در زمینه های گردشگری و توسعه صنعت گردشگری، تلطیف آب و هوا و ساماندهی بستر رودخانه خواهد داشت.
با وجود اینكه مسئولان وعده هایی مبنی بر عبور یكهزار لیتر آب در ثانیه از رودخانه مهرانه رود را داده بودند و قرار بود تا پایان سال ۱۳۹۴ آب سد شهید مدنی در این مسیر جریان یابد، این وعده تاكنون محقق نشده و به عنوان یكی از مطالبات به حق شهروندان تبریزی هنوز عقیم مانده است.
خوشبختانه كار بهسازی و ساماندهی بستر مهرانه رود طی سال های اخیر در فازهای مختلف و با همكاری سازمان ها و مناطق شهرداری تبریز به انجام رسیده و طرح های مربوط به زیباسازی آن موجود است كه تسریع در آبدارسازی بستر رودخانه می تواند چهره تبریز كهن را به كلی دگرگون كند.
توسعه فضای سبز، ایجاد باند ویژه دوچرخه سواری، نصب تجهیزات و امكانات ورزش صبحگاهی، نورپردازی، ایجاد زیرساخت های رفاهی – تفریحی، اجرای طرح های مبلمان در حاشیه رودخانه، نصب المان های فرهنگی – مذهبی، اجرای فواره های بلند مرتبه و دهها طرح دیگر از جمله برنامه های ویژه شهرداری برای تكمیل پروژه ساماندهی مهرانه رود است، كه در صورت اجرا می تواند جاذبه دیگری بر جدابیت های كلان-كهن شهر تبریز بیافزاید.
كارشناسان مسایل زیست محیطی می گویند با توجه به كاهش سطح دریاچه ارومیه و تاثیر اكولوژیكی آن بر كیفیت هوای تبریز، آبدار كردن مهرانه رود می تواند به میزان قابل توجهی از آلودگی ناشی از وزش بادهای نمكی به سمت تبریز بكاهد و نقش تعیین كننده در تامین سلامت شهروندان این شهر داشته باشد.
شهرام دبیری، رئیس شورای اسلامی شهر تبریز اخیرا’ با اشاره به مسكوت ماندن طرح آبدار كردن مهرانه رود، اعلام كرده است آب این رودخانه طبق مصوبات قبلی شهرداری و استانی باید از طریق سد شهید مدنی تامین می شد و شهرداری در نظر دارد با استفاده از آب چاه های مسیر، نسبت به آبدار كردن این رودخانه كه از وسط تبریز عبور می كند، وارد عمل شود.
البته به گفته دبیری ابتدا باید مساله جمع آوری پساب ها از بستر رودخانه حل و فصل شود كه طرح های مربوط به آن هم اكنون توسط شهرداری در دست اجراست.
در نهایت می توان گفت كه آبدار كردن رودخانه میان شهری ‘مهرانه رود’ تبریز، مطالبه ای است كه تحقق آن از دو بعد تامین سلامتی شهروندان و افزایش جذابیت گردشگری این كهن شهر بسیار حائز اهمیت است.
