بازار قزوین، از جمله دیدنی‌ترین آثار معماری شهر قزوین به شمار می‌آید. این بازار تشكیل شده از تعدادی سرا و تیمچه، و مجموعه‌ای زیبا و دیدنی است كه جاذبه گردشگری فراوانی دارد
این مجموعه در دوره صفویه ساخته شد اما، قسمت‌های دیگر آن در دوران قاجاریه تكمیل شد. این بازارهای در گذشته شامل مراكز تجاری چون سراها، مراكز فرهنگی – مذهبی مانند مدارس، مساجد و فضاهای خدماتی نظیر گرمابه و آب انبار بوده است.
از مهم‌ترین ویژگی‌های بازار قزوین، علاوه بر وسعت زیاد آن، تركیب معماری آن با بهره‌گیری از تركیب طرح‌های شطرنجی و ایجاد مفصل‌های معماری، ورودی‌های مختلف بازار را به آن دوخته است و فضاهای بسیار باشكوهی را ایجاد كرده است.
مجموعه بازار قزوین با معماری جالب و قدیمی، از مكان‌های دیدنی شهر قزوین است. در دوره صفویه، بازارها وسعت یافته‌اند و هر بازار به صنفی خاص اختصاص داشته است. درگذر هر یك از این بازارها مسجد، حمام، سراها، تیمچه‌ها و قیصریه‌ای وجود داشته است كه از آن میان، تیمچه‌ها مركز تجارت و قیصریه محل صنعتگران بوده است.
قیصریه قزوین با طاق‌های آجری و ارتفاع بسیار زیاد، از بخش‌هایی از بازار قزوین است كه به جای مانده است. این بازار دارای چهار در می‌باشد: درِ شمالی به تیمچه سرباز؛ درِ جنوبی به تیمچه سرپوشیده، درِ شرقی به سرای وزیر و درِ غربی به چهارسوق كوچكی متصل می‌شود.
مهم‌ترین فضاهای بازار قزوین عبارتند از: مسجدالنبی (مسجد شاه)، سرای سعدالسلطنه، سرای وزیر، سرای حاج رضا، سرای رضوی (سرای شاه)، سرای خوشنویسان، تیمچه سرباز، تیمچه سرپوشیده، تیمچه حاجسیدكاظم، تیمچه درویش‌مهدی و تیمچه حاج محمدتقی كه در زیر به آنها بیشتر اشاره شده است.
سرای سعدالسلطنه: این سرا به دستور سعد السلطنه حاكم وقت قاجاریه قزوین ساخته شد. ارزشمند ترین قسمت این بنا، چهار سوق آن است كه از تقاطع قایم دو راسته ایجاد شده و بر فراز آن گنبد بزرگ كاشیكاری شده ای قرار دارد . چهار طرف گنبد را، چهار نیم گنبد با رسمی بندی و نورگیر فرا گرفته‌اند كه فضا را بزرگتر نشان می دهند. سرای سعدالسلطنه با وسعتی نزدیك به ۲.۶ هكتار، یكی از كامل‌ترین و بزرگ‌ترین سراهای تجاری ایران است.
سرای وزیر: این سرا رو به روی در شرقی راسته قیصریه قرار دارد . هشتی ورودی آن ، دارای حجره هایی با طاق‌های كاشیكاری است و بر فراز فضای مركزی ورودی آن، گنبدی آجری قرار دارد و یك نورگیر به قطر تقریبی یك متر روشنایی آن را تأمین می‌كند. سرای وزیر دارای حیاطی وسیع است و دور تا دور آن را حجره هایی در دو طبقه فرا گرفته اند. این حجره‌ها روی صُفه‌ای با ارتفاع یك متر از سطح زمین قرار دارند.
طرح سرا، چهار ایوانه و ضلع شرقی آن هم اكنون فاقد ایوان است. تمامی حجره ها دارای طاق جناغی و اكثر آنها در طبقه دوم، دارای ارسی (نوعی در قدیمی كه دارای چهارچوب مخصوص بوده و با بالا و پایین رفتن باز و بسته می شده است.)نیز هستند و لچكی ( طرحی به شكل سه گوش ) طاق های حجره ها ، دارای كاشی كاری در طرح ها و نقوش مختلف چون مجلس شكار شیر و پرنده ، طرح های اسلیمی و كتابی ، اسب ، خورشید و انسان بال دار است.
سرای حاج رضا: این سرا دارای حیاطی بزرگ است و حجره ها و اتاق‌ها، گرداگرد حیاط آن در دو طبقه ساخته شده‌اند. ورودی كاروانسرا در سمت غربی آن قرار دارد و با طاق ها ی زیبایی كه در بنای آن به كار رفته است، به صورت یك تیمچه سر پوشیده به نظر می رسد.این بنا در گذشته بیشتر در دست بازرگانان تبریزی و قفقازی بود. این سرا از جانب شمال به بازارچه وزیر متصل است. طاق های حجره‌ها و طاق نمای ایوان آن ، دارای قوس جناغی و كاشی كاری در زمینه آجری است.
سرای رضوی: بنای كاروانسرای رضوی بنابر گفته های مختلف ، متعلق به عصر سلطنت شاه تهماسب صفوی یا عهد سلطنت فتحعلی شاه قاجار است. این سرا به صورت دو ایوانی ساخته شده و مجموعه ی حجره ها در دوطبقه گرداگرد حیاط مستطیل شكل آن را فرا گرفته اند. حجره های موجود در زوایه اضلاع، به صورت سه گوش ساخته شده وطاق نماهایی با عمق و عرض بیشتر دارند و در لچكی سقف طاق نمای آنها، تزیینات آجركاری به شیوه حصیری دیده می‌شود.
هشتی مركزی ایوان غربی كه با در بزرگی به بازار بزازها متصل می‌شود، دارای گنبدی آجری با كاشیكاری زیبا است. این سرا در گذشته به صورت كاروانسرا بود و از آن به عنوان بارانداز كاروانیان و شترخان (كاروانسرایی كه مخصوص شتران بود) آن برای چهارپایان آن ها استفاده می‌شد.
تیمچه سرباز: بنای دو طبقه تیمچه سرباز در شمال قیصریه قرار دارد. درِ ورودی این تیمچه دارای قوس كلیل است. لچكی‌های طاق‌نمای حجره‌های آن با كاشی‌های زرد و صورتی كه نمایشگر صحنه‌های شكار، گل‌وبوته و پرندگان‌اند، تزئین گردیده‌اند. درها نیز دارای اُرُسی‌های چوبی بسیار زیبایی می‌باشند.
تیمچه سرپوشیده: این تیمچه در جنوب قیصریه قرار گرفته است و روی آن با سقفی پوشیده شده است. این تیمچه بنایی است دو طبقه كه حجره‌های آن محل كار بازرگانان و تاجران قزوین است.
تیمچه حاجسیدكاظم: در میان بازار، روبه‌روی راسته سراج‌ها، تیمچه سرپوشیده كوچكی قرار دارد كه تعدادی از بازرگانان از جمله خود «حاجسیدكاظم چرم‌فروش» در آن تجارت می‌كرده‌اند. هم‌اكنون، این تیمچه مركز چرم‌فروشی و بار فروشی است.
تیمچه رضوی: این تیمچه به سرمایه «حاج سیدابوالقاسم رضوی اصفهانی» ساخته شده است. این شخص تجارتخانه خود را كه در سرای سعادت بازار قزوین بود، به اینجا انتقال داده بود و انحصاراً از این تیمچه استفاده می‌كرد. اكنون این تیمچه در دست بازماندگان اوست و به چوب‌فروشی تبدیل شده است.
تیمچه درویش‌مهدی: این تیمچه در میان چهارسوق بزرگ و حمام جلودار، و در برابر درِ جنوبی سرای ضرابخانه واقع شده است. این تیمچه قبلاً جایگاه شاهین‌سازها بود، ولی در حال حاضر بار فروشی است.
تیمچه حاجمحمدتقی: این تیمچه كه بانی آن «حاجمحمدتقی یزدی» بوده است، در بازار آهنگرها واقع شده است و در حال حاضر بارفروشی است.
