این شهر از شهرهای كوهپایه ای گیلان است و بر دامنه كوههای البرز و تالش ، در كناره رودخانه سفید رود و در امتداد باغهای انبوه زیتون قرار دارد. این موقعیت جغرافیایی منظره زیبایی را از تركیب شهر سازی و طبیعت بوجود آورده است. این شهر یك شهر میان راهی و عبوری است. به همین دلیل بسیاری از مسافران ضمن توقف كوتاه در آن به خرید محصول عمده رودبار یعنی زیتون و فراورده های آن می پردازند. آب و هوای این شهر كه در جنوب استان گیلان واقع شده از نوع آب و هوای مدیترانه ای است كه دارای زمستانهای معتدل و اندكی مرطوب و تابستانهای گرم و خشك می باشد.
رودبار در گذشته به نام های مختلفی از جمله خشكه رودبار ، رودبار محمد زمان خانی ، رودبار زیتون و پیلده رودبار بوده است كه نام رودبار به دلیل جریان داشتن رودخانه سفیدرود در این شهر می باشد. شهرستان رودبار از نظر تاریخی قدیمی شش هزار ساله داشته و دارای چهار بخش مركزی ، رحمت آباد و بلوكات ، خور گام ، عمار لو میباشد.
اراضی شهرستان رودبار جمعاً ۲/۱۴۵۳۹۸ هكتار است كه شامل ۲/۲۲۳۸۳ هكتار اراضی زراعی، ۷۸۶۵۱ هكتار اراضی جنگلی و ۴۴۳۶۴ هكتار مرتع میباشد.
گفتنی است مناظر بسیار زیبا در ارتفاعات پوشیده از درختان همیشه سبز زیتون ، آبهای معدنی گوارا و نیز پیشینه تاریخی و دیرینه فرهنگی منطقه كه تپه مارلیك از بارزترین نشانه های آن است ، این شهرستان را به یكی از استعدادهای مهم گردشگری تبدیل كرده است .
شهرستان رودبار در مختصات جغرافیایی ۳۶ درجه و ۳۲ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۷ دقیقه ازخط استوا و ۴۹ درجه و ۱۱ دقیقه تا ۵۰ درجه ۵ دقیقه طول شرقی از نصف النهار مبداء واقع شده‌است .این شهرستان با وسعت ۲۵۷۴ كیلومتر مربع دومین شهرستان استان گیلان به لحاظ و سعت است و از شمال به رشت، ازجنوب به استان قزوین و از غرب به فومن و استان زنجان محدود می‌شود.
شهرستان رودبار دركرانه سفیدرود و در منطقه‌ای كوهستانی قرار گرفته‌است و آب و هوای آن تحت تاثیر هوای خشك و نیمه خشك ناحیه مركزی قراردارد از نظر آب و هوایی این منطقه به ویژه شهر زیبای رودبار دارای آب و هوای مدیترانه‌ای می‌باشند و رویش درختان زیتون در این منطقه گواه موضوع است. این منطقه درمسیر بادهای دایمی دره سفید رود قرارگرفته كه بادهای منجیل آن معروف است. درواقع هنگام گذر از رودبار و رسیدن به رشت، گیلان باتمام تنوع و زیبایی‌هایش به گونه‌ای موجز و فشرده ازپیش چشم می‌گذرد.
جمعیت آن ۱۲۶۳۱۵ نفر است كه از این تعداد ۶۹۶۲۰ نفر درمناطق شهری و ۵۶۶۹۵ نفر در مناطق روستایی سكونت دارند. این میزان جمعیت شهرستان رودبار كه نسبت به مساحت آن ازسایر شهرستانهای استان كمتراست، این امكان را فراهم آورده تا اقوام گوناگون در كنار یكدیگر زندگی كنند و این امر منجربه تنوع مردم شناختی این شهرستان شده‌است كه شامل نژادهای مختلفی چون تالش‌ها،تات‌ها، كردها و گیلكها میباشد.
اقتصاد این منطقه بعلت شرایط خاص اقلیمی بر پایه كشاورزی و دامداری استوار است. مهم‌ترین محصول آن زیتون میباشد كه عمده ترین محصول كشاورزی شهرستان بوده و دارای فرآورده‌های بسیاری چون روغن زیتون و صابون است.
رودبار به نامهای مختلفی از جمله «خشكه رودبار»، «رودبارمحمد زمان خانی»،«رودبار زیتون» «پیلده رودبار» معروف بوده‌است كه نام رودبار احتمالاً به دلیل جریان داشتن رودخانه سفید رود در این شهرستان پدید آمده‌است. رودبار ازنظر تاریخی دارای قدمتی ۶ هزارساله میباشد. آثار بدست آمده در تپه مارلیك حاكی از وجود تمدنی كهن دراین منطقه‌است كه مربوط به هزاره دوم قبل ازمیلاد میباشد گفتنی است.
درخت زیتون هم زمان با كوچاندن كردان از نواحی شمال سوریه و حلب، به این منطقه راه پیدا كرد. این اتفاق در زمان شاه عباس بزرگ، ۶۰۰ سال پیش رخ داد.
