گلیم قزوین

گِلیم یا پَلاس یكی از انواع صنایع دستی زیراندازی و پوششی است كه از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چهارپایان اهلی بافته می‌شود. گلیم به شكل سنتی‌اش، معمولاً برای پوشاندن زمین، دیوار و یا رواندازی برای حیوانات باربر استفاده می‌شود ولی امروزه به عنوان یك پوشش مدرن برای خانه‌های شهری نیز خریداری می‌شود.این فرش در زبان فارسی نامهای مختلفی دارد. گلیم در افغانستان، گیلیم در اوكراین، بداس در قفقاز، لیاط در سوریه و لبنان، چیلیم در رومانی و همچنین كیلیم در تركیه و لهستان و مجارستان و عربستان از جمله نامهای متفاوت آن است.رنگ‌های استفاده شده در گلیم سنتی گیاهی هستند. گاهی گلیم‌ها را برای جلوه بیشتر و كهنه شدن رنگ، با چای و پوست گردو شستشو می‌دهند. تفاوت گلیم با فرش در چندین مساله و بصورت عمده در نحوه بافت و اندازه‌است. گلیم نقشه ندارد و در اصطلاح به صورت حسی بافته می‌شود و به ندرت در اندازه بزرگ تر از ۳ متر در ۴ متر مشاهده می‌شود. اندازه‌های سنتی گلیم بر اساس ابعاد چادرهای عشایری كه آنها را می‌بافته‌اند شكل گرفته‌است. هنرمندان قزوین كه وارث هنر دوره صفوی بودند در رشته های هنری به فعالیت پرداختند، در هنر منبت و مشبك، مقرنس كاریهای منظم و گچ بریهای در هم پیچیده بسیار زیبا، قلمدان سازی، نقاشی پشت شیشه و نقش های تزئینی آثاربیشماری به گونه بسیار زیبا و دلفریب پدید آوردند تا بدانجا كه قزوین بعد از شیراز و اصفهان از مراكز هنری مهم به شمار می آمد. سبك نگارگری قزوین سرشار از ویژگیهایی بود كه در آن زمان بی مانند بود و در خطاطی و خوشنویسی بار دیگر به منتهای كمال رسید ولی در دوران قاجار بر اثر هرج و مرج موجود در كشور، قزوین رونق هنری خود را از دست داد. صنایع دستی قزوین عبارتند از: نگارگری، قلمدان سازی، سوزن دوزی، حكاكی، قلم زنی و فرش بافی (بافت انواع قالی و گلیم) و جاجیم بافی. از دیر باز بافتن گلیم جاجیم، قالی و قالیچه در قزوین و در میان ایلات و عشایر این منطقه رواج داشته است. از میان فرش های قزوین، فرشهای متعلق به كارگاههای بزرگ قالی بافی از “اعتماد” و “سلامت” دارای شهرت جهانی هستند. امروزه فرش بافی بیشتر در شهرك ها و روستاهای تابعه قزوین رواج دارد. گلیم های منطقه الموت در قزوین هم از اعتبار بسیار خوبی برخوردار است و به واسطه طرحها و نقوش زیبا و رنگبندی های جالب از گلیم های دیگر مناطق مشخص می شوند. جاجیم بافی هم در بسیاری از روستاهای قزوین رواج دارد.