چُوار ، بخش و شهری در شهرستان ایلام از استان ایلام.
۱) بخش چوار. در مغرب و شمال‌غربی شهرستان ایلام واقع و مشتمل است بر دو دهستان به نامهای اَرْكَوازی و بولی و یك شهر به نام چوار (مركز بخش). آبادیهای آن عمدتآ در دشت واقع‌اند. رشته‌كوه زاگرس در قسمتهای شمال، شمال‌شرقی و شمال‌غربی آن امتداد دارد، از جمله رشته كوه نسبتآ طولانی شَرَه‌زول (بلندترین قله ح ۰۵۰، ۲ متر) به‌طول حدود ۴۱كیلومتر از شمال‌غربی به جنوب‌شرقیِ بخش، كوههای نیمه‌جنگلیِ اللّه‌خدا (بلندترین قله ح ۶۹۰، ۱ متر)، گِنو (بلندترین قله ح ۶۹۲ ، ۱ متر)، تُواشیرخانی (بلندترین قله ح ۵۰۵ ، ۱ متر) و چَكبورَه (بلندترین قله ح ۳۰۲ ، ۱ متر؛ جعفری، ج۱، ص۷۶، ۱۶۷، ۱۹۴، ۳۶۰، ۴۸۱). تپه وَركبود (رجوع كنید به ادامه مقاله) در مغرب آبادی آوِه‌زا (حدود چهار كیلومتری شمال‌غربی شهر چوار)، تنگ گوری در جنوب‌غربی آبادی بانْاَمرود (حدود پانزده كیلومتری شمال‌غربی شهر چوار) و تنگِ حوزه قالب در جنوب‌غربی آبادی پَلگانه (حدود چهارده كیلومتری شمال‌غربی شهر چوار) قرار دارد.
رودهای بخش عبارت‌اند از: رود فصلی تَلخاب، به‌طول حدود ۴۳ كیلومتر، با جهت جنوب‌غربی، كه پس از عبور از چمنزار بولی وارد عراق می‌گردد؛ كَلال رود، به طول حدود بیست‌وپنج كیلومتر، كه از دامنه كوههای شره زول و اللّه‌خدا سرچشمه می‌گیرد و با جهت جنوبی از دهستان اَركوازی می‌گذرد و به رود خوش می‌ریزد؛ رود چوار، به طول حدود بیست‌وپنج كیلومتر، كه سرچشمه آن ارتفاعات واقع در حدود هفت كیلومتری شمال‌غربی شهر ایلام و جهت آن جنوب‌غربی است به رود چم آب می‌پیوندد و پس از طی حدود دو كیلومتر به رود خوش می‌ریزد (همان، ج ۲، ص ۱۵۰، ۱۹۴، ۳۹۹ـ ۴۰۰). در این بخش چشمه‌های بسیاری وجود دارد و اهالی آن عمدتآ به كشاورزی، باغداری، دامداری، مرغداری، زنبورداری و از صنایع‌دستی به فرش‌بافی اشتغال دارند. گندم، جو و دام زنده آن صادر می‌شود. بخش چوار دارای معادن شن و ماسه، سنگ ساختمانی، گچ، زغال‌سنگ و نفت است. اهالی آن شیعه‌اند و به زبان فارسی با گویشهای كردی و لری و در قسمتهای غربی، به سبب مجاورت با مرز عراق، به زبان عربی تكلم می‌كنند (فرهنگ جغرافیائی آبادیها، ج ۵، ص ۱، ۲۳، ۳۸، ۴۰، ۴۸، ۵۶). طوایفی از ایلات اركوازی، از جمله مَلْكِشْوَنْدی و قَرِه‌شْوَندی، و نیز طوایفی از ایل بولی در آن ییلاق و قشلاق می‌كنند (همان، ج ۵۶، ص ۳۸؛ نیز رجوع كنید به مركز آمار ایران، ۱۳۷۸ش، ص ۳۵). در ۱۳۷۵ش، جمعیت بخش ۱۹۵،۸ تن بوده است كه ۷۱۳،۲ تن (ح ۳۳%) آنها روستانشین بوده‌اند (همو، ۱۳۷۶ش الف، ص ۲). راه اصلی ایلام ـ ایوان ـ گیلان غرب از این بخش می‌گذرد.
چوار در ۱۳۱۶ش یكی از بخشهای شهرستان ایلام از استان پنجم (كردستان) بود (ایران. قانون تقسیمات كشوری آبان ۱۳۱۶، ص ۹). در ۱۳۵۵ش، بخش چوار به مركزیت شهر چوار، از تقسیمات استان ایلام شد (ایران. قوانین و احكام، ص ۷۰۰).
برخی از آثار تاریخی چوار عبارت‌اند از: تپه وركبود، با گورهایی متعلق به اواخر سده هشتم پیش از میلاد و چند گور با اشیایی متعلق به ۱۲۰۰ق م، بقعه سیدمحمد در چمن‌بولی، بقعه حاجی‌بختیار در روستایی به همین نام در نوزده كیلومتری شمال‌غربی شهر چوار، و بقعه سیدعیسی در آبادی بانْسَرو (سَروْصول)، در ۲۳ كیلومتری شمال‌غربی شهر چوار (فرهنگ جغرافیائی آبادیها، ج ۵۶، ص ۳۹، ۴۲؛ علیزاده و ابراهیم‌زاده، ص۷۸). آبادیهای بخش چوار، مانند دیگر شهرها و آبادیهای غرب كشور، در جنگِعراق با ایران* آسیب دید (رجوع كنید به ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس، ج۵، ص۱۸۲).
۲) شهر چوار، مركز بخش چوار. در ارتفاع حدود ۰۱۰، ۱ متری، در حدود پنجاه كیلومتری شمال‌غربی شهر ایلام و در مسیر راه اصلی ایلام ـ كرمانشاه قرار دارد. شهر چوار با كوههای گنو در حدود ۵ر۲ كیلومتری شمال‌غربی، كرمرور در حدود سه كیلومتری مشرق و پلل‌غاز در حدود ۵ر۱ كیلومتری جنوب‌غربی احاطه شده است و رود چوار در جنوب غربی آن جریان دارد. آب و هوای آن معتدل و نیمه مرطوب است. بالاترین دمای سالیانه آن ْ۶ر۳۷ در مرداد و شهریور و كمترین آن ْ۱۰- در اسفند و میانگین بارش سالانه آن حدود ۶۶۷ میلیمتر است (سازمان هواشناسی كشور، ص ۶۴). این شهر با راه اصلی به شهرهای ایلام و ایوان (حدود هفده كیلومتر به سمت شمال) مرتبط است. راه اصلی ایلام ـ اسلام‌آباد غرب نیز از آن می‌گذرد. جمعیت شهر در ۱۳۷۵ش،۴۸۲ ، ۵ تن ضبط شده است (مركز آمار ایران، ۱۳۷۶ش ب، ص هفتاد و پنج). از آثار تاریخی این شهر، قلعه پشت قلعه/ پشت قلاع متعلق به دوره ساسانی است (فرهنگ جغرافیائی آبادیها، ج ۵۶، ص ۴۰).
چوار در حدود دویست سال پیش، با اسكان اجباری یكی از تیره‌های مَلكشوَندی (از ایل اَركوازی) به نام چوار، شكل گرفته و به‌تدریج روستایی به نام چوار به وجود آمده است، با این حال آثار متعلق به دوره ساسانی در شمال آن مشاهده می‌شود (فرهنگ جغرافیائی آبادیها، همانجا؛ رزم‌آرا، ج ۵، ص ۱۳۴). در حدود ۱۳۳۱ش، حسینعلی رزم‌آرا (همانجا) نوشته كه جمعیت آبادی چوار چهارصد تن و محصولات آنجا گندم، جو، حبوبات و برنج است. وی نیز از بافت قالیچه و گلیم در آنجا سخن می‌گوید. آبادی چوار در ۱۳۴۴ش به شهر تبدیل شد
