بازار قدیمی اصفهان

بازار اصفهان یكی از بزرگ‌ترین و جالب‌ترین بازارهای ایران و جهان اسلام است

در بین بازارهای شهرهای بزرگ ایران كمتر بازاری از نظر تیپ معماری و عناصر متنوع آن، مانند بازار اصفهان سالم مانده و به همین جهت به شدت مورد توجه معماران و شهرسازان داخلی و خارجی قرار دارد.

امتداد بازار بزرگ اصفهان به مسجد جامع و سپس به بازار عریان منتهی می‌شود.

در این بازار دكان‌هایی وجود دارد كه از ۴۰۰ سال قبل تا امروز به عرضه تنها یك نوع كالا مبادرت نموده‌اند. امتداد بازار بزرگ اصفهان به مسجد جامع و سپس به بازار عریان منتهی می‌‌شود.

این بازار را به علت مجاورت با گنبد نظام الملك و مسجد جامع، بازار نظامیه یا نظام الملكی نیز گفته‌اند و تا نیم قرن پیش رشته‌های طولانی و متعددی این بازار را به بازارهای دروازه طوقچی و بازار غاز و میدان وصل می‌‌كرده است.

از انشعابات دیگر آن، بازار ریسمان و مدرسه كاسه گران است. مجموعه آثار تاریخی دیگری مانند مدرسه ملا عبدالله، مسجد جارچی باشی، مدرسه صدر، مدرسه نیماورد و كاروان سراهایی از عهد صفویه و قاجاریه مانند كاروان سرای مخلص، گلشن و تیمچه ملك و بسیاری كاروان سراها و تیمچه‌های دیگر و حمام‌هایی از عصر صفویه بر اهمیت تاریخی مجموعه معماری بازار بزرگ اصفهان كه از سر در قیصریه تا سر در مسجد اصفهان امتداد دارد افزوده است.

قدیمی‌‌ترین توصیفی كه از بازار اصفهان به جا مانده است، شرحی است از قرن چهارم هجری قمری (دوران دیالمه)، در كتاب رساله محاسن اصفهان تحت عنوان بازار جورین كه می‌‌گوید:

بازاری بود بر دروازه خور (خورشید) كه یكی از چهار دروازه‌ مشهور اصفهان در آن زمان بوده و در فصل نوروز عامه ‌مردم اصفهان با انواع خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها و آلات و ادوات موسیقی یكی دو ماه را در آن محل به تفریح و عیش و عشرت می‌‌‌‌گذراندند و بالطبع برای احتیاج این جمعیت از اغذیه، البسه و غیره بازارهایی برپا می‌كردند و طوافان و بازاریان انواع نعمت‌ها را در آنجا گرد می‌آورند.

در همین كتاب كالاهایی كه در بازار اصفهان عرضه می‌شد، به این شرح آمده است: ظرائف بغداد، خزهای كوفی، دیبای روم، شرب مصر، جواهر بحرین، آبنوس عمان، عاج هندوستان، گلیم‌های آذربایجان و گیلان، فرش‌های اَرمَن و … .