باغ تخت شیراز با شكوه ترین باغ ایران كه از قرن پنجم هجری طی سدهای متمادی شهرتش را حفظ كرد، بنای ۹ طبقه این باغ بود. سازندگان باغ تخت هنر طراحی باغ و باغ آرایی را كه یكی از كهن ترین هنرهای ایرانیان بوده در باغ تخت به اوجی رسانده بودند كه تكرارش ناممكن است. موقعیت طبیعی باغ، بهترین جا برای بنای قلعه ای مستحكم بود؛ قلعه ای نظامی كه بعدها جای خود را به تفرجگاهی دلپذیر داد، زیباترین چشم انداز را داشت و در شمال شیراز و در منطقه جعفرآباد توسط اتابك قراچه در ۴۸۰ هجری قمری بنا شده بود و به همین علت آن را باغ تخت قراچه هم می نامیدند.
باغ تخت شیراز یكی از چهار باغ مشهوری است كه ابن عربشاه در«عجایب المقدور» و شرف الدین علی یزدی در «ظفر نامه» پیش از دوره گور كانیان، از آن یاد كرده اند. شرف الدین علی یزدی درباره تیمور گوركانی هنگام ورود به شیراز می نویسد: «در شهر شیراز، حوالی تخت قراچه، مركز رایت نصرت آیت گشت». تیمور پس از بازگشت به سمرقند به تقلید از باغ معروف شیراز، چهار باغی در حوالی سمرقند ساخت و یكی از آنها را تخت قراچه نامید فرصت الدوله شیرازی- مولف «آثارعجم» یا «شیرازنامه»… در اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم هجری به وضوح و دقت به توصیف آنچه در آن دوران از باغ تخت دیده می پردازد: « از در آن كه داخل می شوند بوستانی است، دو خیابان وسیع دارد كه در حواشی آنها سروهای دلپسند و چنارهای بلند به قطار است. در ضمن آنها درختان گل و ریاحین بوده و در سایر باغ هر گونه اشجار با اثمارموجود است. در سمت شمال و جنوب حوض آن باغچه هایی پر از نارنج و سرو است».
این باغ دو عمارت كلاه فرنگی دارد كه دارای ایوان های متعدد است در سمت رو به قبله، هفت طبقه با كاشی های الوان برپاست و در هر طبقه دورسته پله به قرینه ساخته اند و از طبقه ای به طبقه دیگر بالا می روند و در میان پله ها از طبقه بالا تا پایین آبشارهای عریضی است كه از فراز به نشیب آب می ریزد و در عرصه هر یك از طبقه ها حوض های كشكولی است و میانشان فواره قرار دارد. در دو طرف تالار عمارت به قرینه، ارسی ها و گوشواره ها و ایوان های متعددی ساخته اند به وضع های خوش و طرزهای دلكش. تالار مذكور دو رویه است كه روی دیگرش به طرف خلوت و فضایی است كه آن هم باغ، مانده است.
پس از تخریب عمارت در قرن پنجم، از دوره آغاز محمد خان قاجار دوباره این باغ گسترده شد و عمارت جدیدی در آن ساختند كه «تخت قاجار» نام گرفت و در دوره های بعد تكمیل و مرمت آن ادامه یافت؛ از جمله در دوره فتحعلی شاه قاجار و حكومت حسینعلی میرزا فرمانفرما در فارس، بخشی از قلعه آن ترمیم شد.
محمد شاه قاجار هم در سال ۱۳۶۰ هجری قمری این عمارت را بازسازی كرد و حوض های و حمام و محوطه و ساختمان هایی به آن اضافه كرد. در «فارسنامه ناصری» درباره افول این باغ و بنای آن آمده: «عمارت تخت از زیور جوانی عاری، روی به پیری گذاشته».
فرصت الدوله هم چنین نگاشته: «هزاران افسوس و دریغ كه تمام آن بناها و سراها منهدم شده و در هم ریخته و رشته عمارتشان از هم گسیخته». حدود نیم قرن پیش عمارت باغ تخت به كلی تخریب شده و دیگر از آن خبری نیست.
