سورَك یكی از شهرهای استان مازندران ایران است. این شهر مركز شهرستان میاندرود است.روستای سورك در ۱۵دی ۱۳۷۵ تبدیل به شهر ودرسال۱۳۷۶شهرداری آن تاسیس گردید.
وجه تسمیه
شكل و تلفظ صحیح كلمه « سورِك » به صورت « SUREK » است. واژه ی(سور)یك واژه كهن اوستایی است كه اصل آن(سوئیرا)می باشد به معنای جشن و سرور. البته وجه دیگری نیز برای این واژه قائل شده اند كه در آن سور به معنی گل سرخ به كار گرفته شده است از آنجاییكه سورك در گذشته ای نه چندان دور مركز تولید انار بوده است،در فصل شكوفه دادن درختان انار همه جا به رنگ سرخ در می آمده است.
پیشینه
سابقه ی تاریخی سورك دقیقاً مشخص نمی‌باشد ولی آنچه مسلم است این است كه این منطقه سابقه ی طولانی تاریخی دارد.این شهر در دوران مختلف دستحوش حملات گوناگون شده است. در دوره قبل از اسلام توسط(سكا)ها ویران گشت.حكومت اسپهبدان مازندران به این منطقه رونق ویژه بخشید و باعث آبادی آن گشت. اما در زمان حكومت مرعشیان و میر تیمور مرعشی(۸۰۰ ه.ق)سادات مرتضایی كه از سادات مرعشی بودند به حكومت سورك دست یافتند.(این موضوع می تواند دلیل خوبی باشد برای آنكه سورك قبل از۸۰۰هجری نیز دیاری آباد بوده و استقرار حكومت داشته است.)در سالهای۹۷۰هجری در درگیری حكام مرعشی به دستور میر سلطان مراد سپاهی به سورك حمله می كند و آنرا به آتش می كشد تا حكومت سادات مرتضایی را از سورك بر اندازد. در دوران حكومت میر سلطان مراد دوم سورك مورد تهاجم ملك بهمن قرار گرفت و بازار و خانه ها به آتش كشیده شد. در سفرنامه كنت دو گو بینو سیاح و سفیر فرانسه در دربار قاجار از سورك نام برده شده است. محمدعلی شاه قاجار نیز پس از شكست از مشروطه خواهان هنگام فرار صبح ر ادر سورك به سر برد و بعد از صبحانه به سمت روسیه گریخت.
موقعیت
سورك در ۱۲ كیلومتری شرق ساری واقع است. مردم آن به گویش مازندرانی صحبت میكنند.این شهر از غرب با شهرستان نكا همسایه می باشد و در فاصله ی حدوداً ۳۰ كیلومتری بهشهر قرار دارد. در شمال این شهر دریای مازندران و ساحل گهرباران قرار دارد.
در ناحیه جنوبی سورك و در حد فاصل كوهدشت،یك گسل سراسری با امتداد شمال شرقی-جنوب غربی وجود دارد كه ناحیه دشت را پایین انداخته است.در حوزه این شهر ۳تیپ ناهمواری دیده می شود: ناهمواری های بخش جنوبی كه ارتفاع آن بین۲۰۰تا۸۰۰متر متغیر است و آخرین عوارض برجستگی البرز می باشد كه در گذشته پوشیده از جنگل و اكنون باغات میوه هستند. ناهمواری میانی كه قسمت عمده سطح حوزه را تشكیل می دهد و از جلگه نسبتاً هموار آبرفتی تشكیل شده است كه با شیب ملایم به سمت شمال و دریای مازندران كشیده شده است. بخش شمال كه ادامه جلگه ها به سمت دریاست و در امتداد ساحل به شكل زمینهای ماسه زار و مردابی می باشد و۱۰تا۳۲متر از سطح دریای كاسپین بالاتر است.
جمعیت
بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت این شهر (۲٬۳۷۷خانوار) برابر با ۸٬۸۱۷نفر ،سرشماری سال۱۳۹۰ برابر ۸۸۶۷نفرجمعیت بوده‌است.[۵] بیشتر مهاجران غیر بومی این شهر(كه تعداد زیادی از ساكنان را تشكیل می دهند)از ییلاقات اطراف و روستاهای منطقه هزار جریب مهاجرت كرده اند.
مذهبی
مردم این شهر مسلمان و پیرو مذهب شیعه اثنی عشری می باشند. مراسم عزاداری این شهر در ماه محرم و بخصوص در روز عاشورا بسیار شهرت دارد و هر ساله جمعیت زیادی برای مشاهده این مراسم از شهرها و استان های گوناگون به این شهر می آیند. این مراسم سال های سال است كه توسط مردم سورك بر‌گزار می شود.در این روز پس از مراسم عزاداری و نماز ظهر عاشورا از میهمانان شهر در منازل مردم پذیرایی می شود. مراسم عاشورای سورك بزرگترین مراسم عزاداری منطقه در روز عاشورا می باشد.
جاذبه های طبیعی
دشت ناز دشت ناز منطقه‌ای در ۲۹ كیلومتری شمال شرق ساری است. پیش از انقلاب اسلامی ایران، این منطقه كه جزء زمینهای ماترك رضاشاه بود، توسط عبدالرضا پهلوی توسعه یافت و در آن فرودگاه، كشاورزی مكانیزه و پناهگاه حیات وحش احداث گردید. این منطقه در شهرستان میاندرود به مركزیت سورك واقع گشته است و راه دسترسی آن از سه راه سورك به سمت ساحل گهرباران می باشد.
این منطقه حدود ۵۵ هكتار وسعت دارد و مركز اصلی تكثیر در اسارت زیرگونه در آستانه انقراض گوزن زرد ایرانی است.
پناهگاه حیات وحش دشت ناز در موقعیت جغرافیایی N364205 E531211 در استان مازندران و در ۲۹ كیلومتری ضلع شمال شرقی ساری واقع شده است. مساحت آن در حدود۵۶ هكتار می باشد. پوشش گیاهی: بلوط ،انجیلی و ممرز . پناهگاه حیات وحش دشت ناز با مساحتی بالغ بر ۵۶ هكتار طی مصوبه شماره ۶۳ مورخ ۲۱/۵/۱۳۵۴ شورایعالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست این پناهگاه كه در حدود ۵۵ هكتار وسعت دارد و در شمال شرقی ساری با فضایی از جنگلهای جلگه‌ای قرار گرفته، از سال ۱۳۴۶ به صورت محل تكثیر گوزن زرد ایرانی درآمده است. در این پناهگاه ضمن حفاظت و نگهداری گوزن زرد ایرانی كه تعلیف آن‌ها دستی صورت میگیرد همه ساله تعدادی از گوزن‌های تولید شده را به زیست‌گاه‌های اصلی، یعنی حواشی رودخانه دز و كارون منتقل میكنند. تعدادی از گوزن‌های این پناهگاه به جزیره اشك در دریاچه ارومیه نیز انتقال داده شده‌اند. پیرامون این پناهگاه حصاركشی شده است و گوزن‌ها را از پشت دیوارهای سیمی میتوان مشاهده كرد.
ویژگیهای منطقه وجود دریای سحرانگیز گهرباران و دامنههای آرامش بخش و روح افزای كوههای البرز و نیز جنگل سرسبز و فرح انگیز میاندرود به همراه حدود ۲۷ نقطۀ ثبت شدۀ گردشگری، از قابلیتهای فراوان این منطقه در توریسم است. این منطقه كوهستانی كه از جنگلهای هیركانی پوشیده شده است یكی ا ز منحصربه‌فرد ترین اكوسیستم های طبیعی كشور را دارا میباشد. وجود بیش از۴۴۷ گونه گیاهی خود مبین این موضوع است. از گونه های مهم گیاهی میتوان از ممرز؛ راش؛ توسكا؛ انجیلی و لیلكی و از گونه های مهم جانوری میتوان از گوزن زرد؛ مرال؛ شوكا؛ گربه جنگلی و قرقاول نام برد.
این پناهگاه زیستگاه یكی از نادرترین گونه‌های گوزن در جهان، یعنی گوزن زرد ایرانی است. عوامل تهدید كننده: از مهمترین عوامل تهدید میتوان از اقزایش گونه گوزن زرد كه خطری بالقوه برای گونه های اندمیك منطقه به حساب می آید نام برد.
ویژگی و سیمای عمومی منطقه( شامل وضعیت توپوگرافی , چشم انداز، پو شش گیاهی وگونه های شاخص گیاهی , وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و كریدورها ) بصورت لكه جنگلی جلگه ای باز مانده از اراضی جنگل جلگه ای در دشتی هموار و گونه های غالب آزاد و بلوط ،
جاذبه های اكوتوریستی : اراضی جنگلی جلگه ای و نزدیك به شهر و روستا و جاده اصلی سورك-گهر باران
وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی : جوامع محلی و سكونت گاههای روستائی و معیشت كشاورزی و باغداری
تعارضات مهم منطقه : فشار ناشی از نگهداری و تكثیر گوزن زرد طی بیش از ۵ دهه ، و تخریب پوشش جنگلی و عدم رویش درختچه ها ی جدید و جایگزینی
تجهیزات و امكانات : تجهیزات و امكانات حفاظتی مراكز محیط بانی و سر محیط بانی و با ۱ دستگاه خودرو و ۲ موتور تریل و تراكتور
سایر ملاحظات :در حال حاضر بعنوان مر كز تكثیر گوزن زرد ایرانی محسوب می گردد.
شركت زراعی دشت ناز
شركت زراعی دشت ناز در جاده ساری به سورك و در جاده گهرباران به دریای مازندران واقع شده است . كل اراضی شركت ۳۱۰۰ هكتار بوده كه ۲۶۷۸ هكتار از زمینها قابل كشت و مابقی اراضی را كانالهای آبرسانی و زهكشها و جاده های ارتباطی بین مزارع بطول حدود ۵۰ كیلومتر و زهكشها بطول ۱۷۰ كیلومتر و سایر تاسیسات ، ساختمان اداری و انبارها و هانكار ماشین آلات و ساختمان كمپوست را تشكیل می دهد . این شركت با پیشینه ۵۰ ساله پس از پیروزی شكوهمند انقلاب اسلامی حسب فرمان حكومتی بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره) با كلیه اراضی ، ساختمانها ، تاسیسات و سایر اموال منقول و غیر منقول موجود دراختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفته و پس از ثبت در اداره ثبت شركتها در سال ۱۳۶۵ فعالیت خود را بر مبنای مفاد اساسنامه در امور كشاورزی تاكنون ادامه داده است شركت دشت ناز با برخورداری از دهها كارشناس و كارگر ماهر و با استفاده از تجهیزات، ماشین‌آلات و تكنولوژی پیشرفته و سیستم مدرن آبیاری تحت فشار یكی از واحدهای تولیدی معتبر كشور در امور تولید بذور استراتژیك نظیر ذرت هیبرید ، سویا ، گندم و همچنین تولید شالی هیبرید و ماهیان گرم آبی و سبزی و صیفی و كمپوست (تولید قارچ) بوده كه توانسته است اهداف مقدس نظام جمهوری اسلامی را در امر اشتغال زائی و شكوفایی اقتصادی در راستای محرومیت زدایی منطقه جامه عمل بپوشاند . شركت دارای دو واحد آببندان دو منظوره به گنجایش ۵ میلیون مترمكعب جهت ذخیره آب و پرورش ماهی گرمابی به میزان ۴۵۰ تن و بچه ماهی بمیزان ۳۰ تن می باشد. میزان تولیدات شركت مقدار ۲۱هزار تن محصول همگن شده بر اساس گندم بوده كه شامل : گندم بذری ، كلزا ، ذرت دانه ای و بذری و ذرت علوفه ای ، شالی ، سویا ، ماهی ، لوبیا سبز ، سبزی و صیفی و كمپوست می باشد . تعداد نیروی انسانی شركت زراعی دشت ناز ۴۴ نفر پرسنل دائم و ۱۹ نفر پرسنل قراردادی می باشد . همچنین شركت از وجود ۲۵۰ نفر پرسنل فصلی جهت پیشبرد امورات زراعی طی مدت یكسال استفاده می نماید .
اهداف دراز مدت شركت : شركت زراعی دشت ناز در نظر دارد با استفاده از كارشناسان خبره و بهره مندی كامل از توان كارشناسی و نظرات مشورتی اساتید فن با عنوان گروه مشاوران و متخصصین، اهداف زیر را محقق سازد. ۱-توسعه كشاورزی پایدار ۲-حفظ و تقویت بستر تولید یعنی خاك بمنظور پایداری در تولید ۳-كاهش مصرف سموم با تولید زنبورهای تریكوگراما و براكون بعنوان حشرات پارازیتگر جهت ایجاد مبارزه بیولوژیكی علیه آفات مزارع ۴-بالا بردن سطح زیر كشت با انجام كشتهای مضاعف (دو كشت در یكسال زراعی) ۵-بالا بردن كیفیت تغذیه ای جهت مصرف انسان و دام ۶-حفظ محیط زیست ۷-استفاده بهینه از آب و خاك و بالا بردن راندمان آبیاری با ایجاد سیستم های تحت فشار پیشرفته در سطح كل مزارع شركت ۸-بالا بردن دانش فنی كارشناسان شاغل و بكارگیری نیروهای متخصص با توجه به دارا بودن پتانسل های بالقوه بالا در شركت ۹-ایجاد طرحهای تحقیقاتی بمنظور افزایش تولید در واحد سطح و گزینش ارقام جدید از ارقام سازگار در منطقه ۱۰-برنامه‌ریزی شركت به منظور تولید بذور استراتژیك مورد نیاز كشورو منطقه ۱۱-ایجاد طرحهای نوین كشاورزی بعنوان الگوی و پایلوت كشاورزی منطقه ۱۲-آموزش و بازدید دانشجویان و كارشناسان كشور از شركت بمنظور آشنایی با اصول كشاورزی مدرن ۱۳-تنوع در تولید و توسعه آن در سطح منطقه ۱۴-كاهش هزینه تولید ۱۵-رعایت اصول بهزراعی ۱۶-بهینه سازی مصرف كود و استفاده موثر و متعادل از انواع كودهای شیمیایی برای نیل به حداكثر تولید و پایداری آن در خاك و در نهایت بهره وری در تمام شاخص های مهم كشاورزی.
فرودگاه بین‌المللی ساری(دشت ناز)
این فرودگاه در میاندرود قرار دارد و مسیر اصلی دسترسی آن از جاده ی فرودگاه می باشد. فرودگاه دشت ناز، نام فرودگاهی در شهرستان میاندرود است.این فرودگاه به عنوان یك فرودگاه بین‌المللی شناخته می‌شود.
این فرودگاه در ۵ كیلومتری شمال سورك قرار دارد. ازفرودگاه دشت ناز به شهرهای تهران و مشهد پروازهای روزانه‌ای توسط ماهان ایر برقرار است. این فرودگاه بین‌المللی است و در ۱۵ كیلومتری ساری واقع شده و پروازهای داخلی ان به شهرهای مشهد – شیراز-اهواز- عسلویه-تهران- بندرعباس-قشم برقرار است.فرودگاه بین‌المللی میاندرود از نظر تعداد مسافر و تعداد پرواز در كشور دارای رتبه ۱۱ است و بزرگترین فرودگاه شمال كشور است. این فرودگاه در هفته بیش از ۷۷ پرواز دارد . این فرودگاه در مسیر اتوبان سورك-نكا روبروی هتل بادله در انتهای بزرگراه جدید فرودگاه در بلوار شاه آباد واقع شده است.
كارخانه نكا چوب
این كارخانه از سال ۱۳۵۰ به منظور بهره‌برداری از جنگلها تاسیس گردید.این كارخانه از لحاظ موقعیت مكانی هم اكنون در حاشیه شهر سورك قرار دارد،ولی به موجب ماده ۵ اساسنامه آن، مركز اصلی این شركت شهرستان ساری است.این كارخانه بهمراه شهرك مسكونی آن واقع در مرز شهرستان هستند.
