بانو نصرت الملوك دختر امین التّجار اصفهانی در سال ۱۲۶۶ هجری شمسی در خانوادهای اصیل و مذهبی در شهر اصفهان به دنیا آمد، او سنین كودكی را بر خلاف هم سن و سالان خود در تفكر وسكوت و دور از قیل و قال و بازی بچهها گذراند.
بانو امین از ۴ سالگی به مكتب رفت و این آغاز یادگیری علوم دینی و قرآن برای وی بود، او عاشق كتاب خواندن و تفكر بود و لحظات زیادی از عمرش را به مطالعه و یا خواندن قرآن میگذراند، گوئی در قرآن نشانی از بهشت را مییافت.
پس از چند سال، این حجم از كار و تحصیل برای او كفایت نكرد و او در جریان جلسات یادگیری قرآن این نكته را دریافت كه زنان در بین خود نیاز به یك مجتهد دارند تا مسائل مربوط به خود را به خوبی درك كرده، احكام را به راحتی استخراج و در اختیار آنها قرار دهند.
پس از مدتی و با كسب اجازه و موافقت پدر و در سن ۱۱ سالگی آغاز به تحصیل علم به صورت جدی و هدفمند و با كمك معلمانی در منزل كرد، وی در سن ۱۵ سالگی با پسر عموی خود میرزا پسر معین التّجار اصفهانی ازدواج كرد اما از آنجائیكه شوق به علم و ادامه تحصیل در وجود او شعله میكشید، حتی پس از ازدواج و همزمان با به دوش كشیدن ۲ وظیفه خطیر همسرداری و مادری، لحظهای از یادگیری و علم آموزی فروگذار نكرد.
آقا میر سید علی نجف آبادی نخستین استاد او در این مرحله بود كه تا آخر نیز همراه بانو ماند تا مگر دل دریائی وی را سیراب نماید.
او حتی پس از فوت چند فرزند بر اثر بیماریهای مختلف نیز ناامید و دست بردار نشد و همیشه به رحمت خداوند امیدوار و شاكر و شكرگزار او بود.
در نتیجه این مجاهدتها و تلاشها و این شب بیداریها به كشفیات بسیاری دست یافت تا جائیكه صدای مناجات برگها و درختان و پرندگان و حتی سنگریزهها را نیز با گوش دل میشنید.
از میان چندین فرزندی كه به دنیا آورد تنها یكی از آنها برایش زنده ماند و شاید این هم عرصه آزمایش دیگری از جانب خداوند برای او بود ، تا با سختی و داغهای پی در پی بتواند راه كمال را سریعتر بپیماید.
در سال ۱۳۱۴ بانو امین نخستین كتاب خود، یعنی كتاب اربعین الهاشمیه كه حفظ و ثبت چهل حدیث است و به زبان عربی نوشته شده است ، تألیف میكرد و این در حالی است كه اجازه اجتهاد خود را از ۳ تن از علمای نجف دریافت میكنند.
حضرت آیتالله محمد كاظم شیرازی، آقای حاج شیخ عبدالكریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم و حضرت آیتالله ابراهیم حسینی شیرازی اصطهبانی ۳ تن از افرادی هستند كه اجازه اجتهاد بانو امین را صادر كردهاند.
در سال ۱۳۱۶ پس از ارسال یك نسخه از كتاب خود برای نجف، آیتالله شیخ محمدرضا نجفی به بانو اجازه ی روایت میدهند.
این سالها كه مصادف میشود با حكومت رضاخان و ترویج فساد و بیبندوباری توسط وی و كشیدن چادر از سر زنان و او به همین علت مشغول به پرورش و تربیت دختران مؤمنه و كوشائی كه نمیخواهند در جامعه حضور یابند، كرد.
زینبالسادات همایونی یكی از این شاگردان است كه به خوبی راه او را می یماید و همراه و هم مسیر او در طیّ الباقی طریق میشود.
بانو مجتهده امین كتابهای زیادی را در طول سالهای ۱۳۱۶ تا ۱۳۲۹ تألیف میكرد كه از جمله آنها اخلاق و راه سعادت بشر سیر و سلوك در روش اولیاء، النفحات الرحمانیه فی الواردات القلبیه، كه كتابی است مخصوص خواص به زبان عربی.
بانو در سال ۱۳۳۶ شروع به نگارش تفسیر ۱۵ جلدی مخزن العرفان كرد كه تا سال ۱۳۵۳ نیز به طول انجامید، وی با كمك برخی شاگردان در سال ۱۳۴۴ دبیرستان امین و پس از آن نیز در سال ۱۳۴۶ حوزه علیمه خواهران با نام مكتب فاطمه (س)، را تأسیس كرد كه نقش بسیار مهمی در تعلیم و تربیت دختران مؤمنه و انقلابی ایفا میكرد.
پس از آن در سالهای مبارزات مردمی بر ضد رژیم شاه با وجودیكه با تمام وجود آرزوی همراهی و همدمی با مردم را داشتند ولی به دلیل پیری و ضعف نمیتوانستند به صورت عملی در صحنه باشند اما آثار، شاگردان و كارهای پیشین بانو امین چون مدرسه و مكتب فاطمه(س) نقش مؤثری در این حركت مردمی ایفا كرد.
سرانجام در شب دوشنبه اول رمضان المبارك ۱۳۶۵ هجری شمسی در حالیكه كوله بار نورانی ۹۵ سال تجربه، تلاش، علم اندوزی و عبادت و زهد را بر دوش داشن، چون قطرهای به دریای عارفان و مجاهدان الهی پیوست.
آرامگاه بانو مجتهده امین در تكیه خانوادگی در تخت فولاد اصفهان و در كنار قبر حاج میرزا آقا معین التجّار اصفهانی است.
