انارك

جمعیت : ۱۲۹۴
كد تلفن : ۳۲۴
اَنارَك، یكی از بخش‌های شهرستان نائین است كه در شرق استان اصفهان در دل كویر واقع شده‌است.

تاریخ این شهر در زمان ساسانیان برمیگردد، واحه‌ای بر سر راه معدن سرب و نقره نخلك بوده‌است. دوره‌های پس از آن (در زمان حال)، یعنی در زمانی كه دیگر معدن نخلك به معادن متروك بدل گشته بود، انارك یك شهر ارتباطی بین جنوب و مركز به شمال ایران بشمار می‌آید، خط سیری كه از نائین شروع و به انارك، خور , طبس و سپس مشهد منتهی می‌شو. بنای اولین خشت انارك را به اعتبار سخنی منقول، به زمان شاه عباس منسوب می‌دارند. تنها سند معتبر راجع به ساخت و سازهای انارك، نامه میرزا تقی خان امیركبیر مبنی بر پرداخت وجهی برای ساخت قلعه‌ای به منظور تأمین امنیت محل از دستبرد راهزنان خطاب به كدخدایان انارك می‌باشد.

بقایای برج و بارو، در و دروازه، كوچه و پس‌كوچه‌های باریك و پرپیچ و خم این شهر نشان از اندیشة امنیتی- دفاعی در ساخت بافت شهر دارد. این مجموعه شامل كاروانسرا، مسجد جامع، حمام، حسینیه و خانه‌های مسكونی است كه هریك با بهره گیری از معماری سنتی ساخته شده‌اند. كالبد قدیمی انارك، شامل هفت محله‌است كه بر اساس وضعیت طبقاتی، موقعیت مكانی و كاربری محلات نامگذاری شده‌است و شامل محلات بیابانك، بیك‌علی، حصار، عرب‌ها، سراب، قافله‌گاه و جوباره می‌گردد.

بادگیرهای بلند، صفه‌های رسمی بندی‌ها و تزئین‌های آجركاری, فضاهای داخلی و خارجیِ بناها را مزین نموده‌اند. در این مقاله بافت سنتی و معماری روستایی كویر با تكیه بر آثار و بناهای تاریخی مورد بررسی و معرفی قرار گرفته‌است.

زبان
زبانی كه در انارك به آن صحبت می‏شود از گویش‌های مربوط به زبان‌های ایران مركزی است.