در ایلام افطار به «سرشیم» و غذای سحر به «پاشیم» یا «سحوره خور» معروف است و مردم تا حد ممكن افطار را كه شامل شیرینی‌ها و حلوای محلی است دسته‌جمهی تناول كنند، برای این كار، گاه نانی بسیار نازك به نام «شله‌كینه» می‌پزند كه در شیره‌خرما یا عسل و روغن و كره محلی خیس می‌دهند و با آن افطار می‌كنند.
قدیم‌تر كه مانند امروز وسایل سرمازا نبود، اگر مثل چنین ایام و سال‌هایی رمضان با فصل گرما تقارن پیدا می‌كرد از كوزه و مشك برای خنك نگه داشتن آب بهره می‌گرفتند و كوزه‌های افطار را معمولاً از آب و چشمه پر می‌كردند.
خروس خوان؛ ساعتی برای بیداری
پیش‌ترها در شهرها و هم‌اكنون در برخی مناطق روستایی و عشایری مردم با طنین سه‌گانه «خروس خوان اول» سه ساعت به اذان مانده معمولاً برای مهیا كردن غذای سحر برمی‌خیزند و در «خروس خوان دوم» كه فقط یك ساعت به اذان صبح مانده است، اهل خانه و همسایه‌ها را بیدار می‌كنند تا سحری تناول كنند و با «خروس‌خوان سوم» به پیشواز اذان صبح رفته و از خوردن امتناع می‌كنند.
«ساج علی»، یادی از بخشش‌های مولای متقیان
در ایلام، رسم است كه در شب‌های قدر و احیا برای تازه درگذشتگان خروس قربانی می‌كنند و به همراه پلو برای نیازمندان می‌فرستند و طبقی كه این غذا بر روی آن قرار داده می‌شود به «ساج علی» معروف است كه به بخشش‌های مولای متقیان در شب‌های گهربار قدر اشاره دارد.
فضای استان ایلام به‌خصوص شهر ایلام هم‌زمان با آغاز ماه مبارك رمضان رنگ و بویی معنوی به خود می‌گیرد.
چندین روز مانده به ماه رمضان مردم با حضور در تكایا، مساجد و حسینیه‌ها اقدام به غبار روبی آن‌ها می‌كنند تا از این طریق مراكز دینی را برای میهمانی ماه خدا مهیا كنند.
هیئات مذهبی با حضور فعال جوانان و نوجوانان خود در كنار بزرگان محله در مساجد عطر دل‌انگیز رمضان را برای نمازگزاران و روزه‌داران نوید می‌دهند.
در این میان با نصب بنرها و تابلوهای مرتبط با رمضان در این مراكز فضای استقبال از ماه الهی دوچندان می‌شود به‌طوری كه زمینه لازم برای مردم محله فراهم می‌شود.
همین امر باعث می‌شود تا سال اولی‌ها نیز به این حس معنوی تشویق شده و لذت بندگی ماه خدا را تجربه كنند.
فراهم كردن همین زمینه‌ها و یادآوری روزه‌داری برای مردم قبل از شروع ماه مبارك باعث می‌شود تا مردم استان به پیشواز ماه بندگی خدا بروند.
همبن كه ماه رمضان شروع می‌شود؛ مردم ماه بندگی خدا را به یكدیگر تبریك می گویند و از یكدیگر التماس دعای خیر می‌كنند. یكی از آداب مردم استان ایلام با شروع ماه رمضان پختن آش‌های مخصوص این ماه است به طوری كه برای افطار از آن استفاده می‌كنند، آش رشته محلی از جمله انهاست كه طرفداران بسیاری دارد.
علاقه مردم ایلام به این آش محلی به حدی است كه در اكثر مغازه‌های شهر به‌فروش نیز می‌رسد و مورد استقبال ویژه روزه‌داران قرار می‌گیرد.
یكی دیگر از آداب ماه رمضان این است كه محله‌ها و مساجد از مبلغین و روحانیون برای این ماه دعوت می‌گیرند تا بیشتر از فضائل رمضان بهره‌مند شوند.
در نهایت همه سعی می‌كنند تا از فضائل این ماه بهره‌مند شوند و تا پایان ماه فضای معنوی ماه ضیافت‌الله در سراسر استان حس می‌شود.
