اورشلیخˈ،ˈرمضانˈ در لغت از ˈرمضاءˈ به معنای شدت حرارت گرفته شده و به معنای سوزانیدن، چون در این ماه گناهان انسان بخشیده می شود، به این ماه رمضان گفته اند.
در آذربایجان غربی نیز مردم ماه رمضان را ماه پرورش و اصلاح نفس و تقویت باورهای دینی و ترویج امور معنوی می دانند.
رمضان از سالهای دور تاكنون در فرهنگ مردم آذربایجان غربی از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آئینهای ویژه ای در ارتباط با این ماه، در میان مردم كشورهای اسلامی به اجرا درآمده است كه اوروشلیق آیی از جمله این آیین ها است.
آذربایجان غربی با توجه به پیشینه تاریخی اش، اصیل ترین آداب و رسوم محلی را بویژه در ماه مبارك رمضان دارد به گونه ای كه مردم این دیار در طول زمان، آنچنان به این مناسبت ها پایبند شده اند كه جزء جدایی ناپذیر زندگی آنها شده است.
روزها و لیالی روح بخش رمضان، میهمان خانههای مومنان میشود و طنین آسمانی رَبّنا… در ماه ضیافت الهی، جانی دوباره به روزهداران میبخشد.
مردم آذربایجان غربی برای رؤیت هلال اول ماه رمضان، غروب روز آخر ماه شعبان به بالای پشت بام و مناره های مساجد می روند و با نگاه به آسمان، ماه را جست و جو می كنند و در صورت مشاهده آن، اعمال مخصوص این ماه را به جا می آورندو با ذكر صلوات و دعاخوانی ورود به این ماه را به همدیگر تبریك میگفتند
اباخلاما ˈ (استقبال )
مردم متدین و مومن آذربایجان غربی از چند روز مانده به حلول ماه مبارك رمضان خود را برای استقبال از ماه رمضان آماده می كنند.
یكی دو روز مانده به آغاز ماه مبارك رمضان، مردم روستاهای آذربایجان غربی فطیری موسوم به «اپه» درست میكنند.
نان «اردیه و اپه» یك نوع نان محلی مغز دار است كه روی آن با چنگال و ته استكان بزك شده است، این فطیر از شیرینیهای مخصوص ماه رمضان است.
ˈ پیشواز ˈ (استقبال از رمضان)
مردم آذربایجان غربی یكی دو روز مانده به فرا رسیدن ماه رمضان به استقبال این ماه می روند و علاوه بر خانه تكانی، غبارروبی مساجد و سایر آیین های استقبال به لحاظ روحی و فكری خود را با روزه گرفتن آماده ماه رمضان می كنند كه به آن اصلاح محلی ˈپیشوازˈ می گویند.
زنان مؤمن آذربایجان غربی بر این اعتقادند خانهای كه برای شروع ماه رمضان پاك و تمیز نباشد، خیروبركت ماه مهمانی خدا، از آن گریزان میشود.
درطول ماه رمضان كه به زبان تركی “اوروشلیق” خوانده میشود مساجد، اماكن مقدس و نمازخانههای این استان مملو از جماعت روزهداری میشود كهبا انگیزه تكمیل عبادت و كسب فیض بیشتر، نمازهای یومیه را بهجماعت اقامه میكنند.
نگاه كردن به آیینه و صلوات بر حضرت محمد(ص)
پیرمردان برای این منظور همواره آینه كوچكی در درون جیب خود داشتند و بعدازاینكه خود به رؤیت آینه میپرداختند، با فرستادن صلوات چندین بار آینه را به دور خود و اهل خانواده میچرخاندند.
نگاه كردن به آینه و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد (ص) بعد از رؤیت هلال ماه هنوز هم بهعنوان یك رسم در بین پیرمردان مناطق روستایی استان، مرسوم است.
در این دیار بزرگترها بعد از رؤیت هلال ماه رمضان، به چهره یك كودك معصوم یا یك فرد مؤمن و نمازخوان نگاه میكردند و اعتقاد داشتند كه نگریستن بهصورت آدمهای بینماز و روزهخوار، خوشیمنی در پی نخواهد داشت.
این عادت بر این اعتقاد مبتنی است كه باید در ماه رمضان دل مؤمن همچون آیینه صاف و روشن باشد و از ناپاكیها صیقل یابد.
پیشواز از روحانی
پیش از این همچنین قبل از آغاز ماه رمضان از طرف مردم روستاهایی كه روحانی نداشتند، نمایندگانی به نزد امام جمعه های شهرها فرستاده می شد و از آنها درخواست می كردند كه یك روحانی را به نمایندگی از خود به روستا بفرستند.
روحانی فرستاده شده را با سلام و صلوات به روستا می بردند و هر شب در خانه ای مهمان می شد تا ماه رمضان به پایان برسد.
اوباشدان(سحری)
در قدیم الایام در این استان مردم برای بیدار شدن برای (اوباشدان) سحر ماه رمضان از روش های گوناگونی از جمله بانگ خروس، صدای نقاره، طبل و شیپور و كوبیدن دیوار همسایه استفاده می كردند كه امروزه این رسم نیزبا توسعه وسایل ارتباط جمعی بسیار كمرنگ شده است.
امروزه نیز برای بیدار شدن برای اوباشدان (سحری) با وجود استفاده از ساعت های زنگدار به همسایه ها و آشنایان نیز می سپارند كه در صورت روشن نبودن چراغ خانه با تلفن یا با زدن زنگ خانه آنها را بیدار كنند.
(افطار سفراسی) سفره های افطاری
سفره های افطاری به ویژه در تبریز از تشریفات خاصی برخوردار بوده به طوری كه تنوع غذایی و رنگینی این مراسم در دیگر نقاط كشور به چشم نمی خورد.
مردم آذربایجان شرقی عقیده دارند افطاری از بقیه میهمانی ها جدا بوده و از صفای خاصی برخوردار است.
بانوان آذری همواره به كد بانویی شهره اند اما در ماه رمضان همه سعی می كنند بالاترین درجه هنر آشپزی و سفره آرایی خود را به نمایش می گذارند.