یخدان (یخچال)عباس آباد حاجی: سده دوازدهم هجری قمری قدمت قاجار
این یخدان دارای حصار بلند به ارتفاع ۱۲ متر در فاصله ۴ كیلومتری شرق رفسنجان در روستای عباس آباد حاجی، بر اصلی خیابان روستا واقع گردیده است. این بنای خیرالمنفعه توسط حاج آقا علی زعیم التجار رفسنجانی با مصالح خشت خام، آجر، كاه‌گل و با طرح معماری كم نظیر و فرم زیبای بنا گردیده است. زیستن در حاشیه كویر و آفتاب داغ و گرمای تابستان ، پیشینیان رفسنجان را به تفكر واداشته است كه آیا می‌توان از سرمای خشك زمستان سخت كویر توشه و بهره‌هایی به تابستان آورد و در جهت رفاه به خدمت گرفت و یخ ایده‌آل‌ترین این ره آورد بود و با این نگرش یخدان‌های همچون عباس آباد حاجی ، كبوترخان، نوش آباد و انار و غیره در شهرستان رفسنجان شكل گرفت. یخدان‌ها یا بهتر بگوییم یخچال‌ها ، چاله‌هایی هستند كه یخ را درون خود از زمستان تا اواخر فصل تابستان نگه می‌داشتند تا مورد مصرف قرار گیرد و این محل‌ها وظیفه‌شان حفظ و نگهداری دمای یخ با كم‌ترین افت برودتی بوده است. ارزش آن نسبت به مدت زمان طولانی در نگهداری بوده و این یخدان‌ها حالت گنجی برای مردمان زمان خود داشته است و سازه یخدان را چاله یخ به عمق ۱۰ تا ۱۵ متر، دیوار و حصار به ارتفاع ۱۰ تا ۱۲ متر ، پلان یخدان دایره‌ای و پوشش آن از خشت و ملات گل رس و به صورت گنبدی بلند است، كه نمادی از معماری گذشتگان است.
