نان های سنتی مردم فراهان

متقضای زندگی دامداری و كشاورزی منطقه، اغلب مواد غذایی مردم را لبنیات و فرآورده‌های لبنی چون شیر، پنیر، سرشیر، ماست، دوغ و … تشكیل می‌داده است. و امروزه نیز مواد لبنی جزء لایتجزای سفره‌های مردم است و برای تأمین این نیاز خانوارها از گذشته‌های بسیار دور چند گاو و چندین گوسفند داشته‌اند و سالمندهای روستایی راز عمر طولانی و سلامتی و شادابی خود را مرهون لبنیات سالم و طبیعی می‌دانند كه اغلب خوراك یا بخشی از هر سه وعده غذایی روزانه آنها را تشكیل می‌دهد در گذشته عمده مواد غذایی از مشتقات لبنی بوده است. نان‌های سنتی فراهان مردم منطقه برای خوردن غذا (صبحانه، نهار، شام) لفظ نان را به كار می‌برند كه احتمالاً نشان از قوت قالپ كه همان نان بوده است می‌باشد. ۱- گِرده: این نام ۱۵ الی ۲۰ سانتی‌متر به ضخامت ۲ تا ۳ سانتی‌متر می‌باشد تقریباً شبیه سنگك ولی ضخیم‌تر و كوچكتر از سنگك می‌باشد. كه در حدود ۳۰ ـ ۲۵ سال قبل نیز پخته می‌شد ولی هم اكنون پخت نمی‌شود برای پختن آن از آب پنیر نیز استفاده می‌شود. و با این مواد مزه شیرینی پیدا می‌كند گاهی روی آن به تخم‌مرغ آغشته و در حرارت هیزم و هیمه درون تنور پخته می‌شود. به نظر می‌رسد كه این نان جنبه مذهبی و آئینی داشته و در مراسم خاصی پخته می‌شده است. گرده طعم متفاوتی با نان‌های رایج دارد ولی به نظر می‌رسد كه پخت آن در منطقه منسوخ شده است. ۲ـ نان لواش: نان تقریباً نازك ولی نه به نازكی لواش تقریباً قطری دو برابر آن دارد كه پنجه‌كش و وردنه كش می‌شود كه بیشترین پخت نان و مصرف خوراكی اهالی را دارد. بهترین نان لواش از گندم بهاره بدست می‌آید. ۳ـ فطیر (كاك): قرص نان شیرین و ترد است كه همان نان بی‌مایه است كه آنرا از آرد گندم، شكر، روغن، تخم‌مرغ و كنجد كه بر روی آن می‌پاشند تهیه می‌شود و برای سوغات سفر یا مراسم عید نوروز تهیه می‌شود. ۴ـ نواله: نان ویژه سگ‌های چوپانان است كه از خمیرهای اضافی نان بصورت گوله‌های بزرگ و گرد تهیه می‌گردد. ۵ـ نان والكواس: از آرد و گیاه و الكواس كه شفا‌بخشی است تهیه می شود ۶ـ نانِ سبزی: از آرد و تره و سبزیجات دیگر تهیه شده است.