تالاب امیر كلایه كه در گذشته آن را «شاله كل» نیز مینامیدند در بخش شیرجو پشت در شمال لاهیجان و در ۲۸ كیلومتری شمال غربی لنگرود در نزدیكی جاده بندر كیاشهر (حسن كیاده) به لنگرود قرار دارد و یكی از تالابهای منحصر به فرد استان گیلان است. یكی از ویژگیهای منحصر به فرد این تالاب در مقایسه با دیگر تالابهای استان گیلان این است كه این تالاب از معدود محیطهای تالابی آب شیرین است كه تنها در یك كیلومتری دریا قرار دارد. این تالاب توسط چشمههای زیرزمینی و تعدادی زهكش كه آب مزارع كشاورزی را وارد تالاب مینمایند، تغذیه میشود. مساحت این تالاب حدود ۱۲۳۰ هكتار است و عمق متوسط آن ۱/۸۵ متر میباشد و محل زمستانگذرانی هزاران قطعه پرنده مهاجر از جمله انواع قو، فلامینگو، پلیكان، اردك، غازهای وحشی، خوتكا، چنگر، گیلار و دهها گونه دیگر است.
این تالاب زیستگاه ۱۱ گونه از انواع ماهیان نظیر سوف، حاجی ترخان، اسبوله، اردك ماهی، كپور و گونههای دیگر است كه در تنوع بخشی به این اكوسیستم آبی نقش مؤثری دارند. «لای ماهی» از مهمترین گونه آبزیان در این تالاب است كه از نظر كارشناسان شیلات، حیات آن حائز اهمیت است. از عمدهترین پستانداران منطقه انواع جوندگان، شنگ، راسو و شغال میباشند البته در گذشته گراز نیز در منطقه گزارش شده بود كه به علت تخریب زیستگاه و شكار بیرویه در چند سال اخیر گزارشی مبنی بر وجود این جانور در منطقه نمیباشد.
علاوه بر وجود انواع گونههای جانوری در این تالاب، این مكان زیستگاه گونههای گیاهی آبزی بینظیر نیلوفر آبی، لاله تالابی، مریم آبی و عدسك است. پسته دریایی كه در زبان محلی به آن «ثعله باقلی» میگویند یكی از گیاهان زیبایی است كه در این تالاب میروید و محصول آن لاله تالابی است. این گونه گیاهی با كلاهك سبز رنگ و دانههای كوچك به رنگ سبز دارای خواص دارویی و درمانی است و در طب سنتی مورد استفاده قرار میگیرد.
با توجه به جاذبهها و ویژگیهای اكولوژیكی این تالاب، این اكوسیستم آبی در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در كنوانسیون رامسر با نام «تالاب امیر كلایه» در فهرست تالابهای بینالمللی قرار گرفت و در حال حاضر تحت نظارت سازمان محیط زیست میباشد.






