غارهای باستانی كنزق در روستای كنزق شهر توریستی سرعین استان اردبیل واقع شده است .این محوطه باستانی شامل قبرستان تاریخی، تپه و دخمه های صخره ای به هم پیوسته ای است كه شواهد سطحی الارضی محوطه نشانگر استقرار قبل از اسلام می باشد در دوره های اسلامی روی محوطه قدیمی خانه چینه ای و خشتی دوره متأخر ساخته و به عنوان محل زندگی استفاده می شد كه طی زلزله سال ۱۳۷۵ تخریب و هم اكنون این محوطه متروك و دخمه ها نیز در زیر انبوهی از آوار ناپدیده شده است. در صورت گسترش مطالعات روشمند علمی بسیاری از ناگفته های تاریخی خصوصی فرهنگ و تمدن این منطقه مشخص خواهد شد.از سوی شورای سیاست‌گذاری ثبت محوطه و غارهای تاریخی كنزق به فهرست آثار ملی كشور اضافه شد.به همت اداره كل میراث فرهنگی استان اردبیل، محوطه تاریخی و۱۰ غار دست‌كن كنزق به عنوان آثار میراث فرهنگی كشور معرفی شد و با تایید شورای یاست‌گذاری به ثبت رسیدند. بر اساس این گزارش، طبق مشاهدات سطحی و اطلاعات به دست آمده اولیه، قدمت این محوطه تاریخی به دوره اسلامی نسبت داده می‌شود كه به دلیل زلزله اردبیل قسمت اعظمی از این منطقه دچار آسیب‌دیدگی شده است. روستای كنزق قدمتی دیرینه دارد، كه نشانه‌هایی از آن در بقایای روستای قدیمی كنزق و غارهای طبیعی روستا قابل ملاحظه است. روستای كوهستانی كنزق با بافتی متراكم، در جوار یكی از دره‌های زیبای سبلان استقرار یافته است. بافت كلی روستا طرحی منظم و الگویی شطرنجی دارد. خانه‌های صخره‌ای و زیرزمینی كه ابعادی متنوع و استقراری ناهمگون دارند، از ویژگی‌های اصلی این روستا به شمار می‌روند. برخی از این خانه‌ها دارای روزنه و نورگیر استوانه‌ای و برخی دیگر، دایره‌ای شكل و یا غیرهندسی هستند.در این خانه‌های صخره‌ای طاقچه‌هایی با طاق‌های قوسی یا كنده‌كاری تعبیه شده است. نمونه نزدیك به این نوع خانه‌ها را می‌توان در بافت سنتی روستای میمند در استان كرمان نیز ملاحظه كرد. در خانه‌های جدید روستا مصالح تیرآهن، آجر، سیمان، گچ و سنگ به كار رفته است. چشم‌انداز كلی روستا تلفیقی از كوه، درخت‌زار و خانه‌های صخره‌ای است. بنابراین دو نوع الگوی سكونت قدیمی و جدید در روستا وجود دارد. خانه‌های صخره‌ای كه در سراسیبی تپه‌ای به صورت خانه‌های زیرزمینی و با اشكال مختلف حفاری شده‌اند. جنس این خانه‌ها از سنگ‌های رسوبی و ماسه فشرده است. برخی از منابع آگاهی قدمت این خانه‌ها را هزارة اول قبل از میلاد نسبت می‌دهند.