آب معدنی از جمله پدیده‌های جالب و جذابی است كه از نظر گردشگری و پزشكی همواره مورد توجه قرار گرفته است. در كشور ما بیش از ۵۵۰ دهانه چشمه آب معدنی شناسایی شده است كه از این تعداد بیش از ۸۰ چشمه در استان اردبیل واقع شده است و به همین جهت منطقه كوهستانی اردبیل از مراكز مهم آب معدنی و آبگرم كشور محسوب می‌شود.
مجتمع سبلان: مجتمع سبلان بزرگ‌ترین مركز آب درمانی خاورمیانه است كه در داخل شهر سرعین واقع شده است. در این مجتمع چندین استخر سرپوشیده، حوضچه‌های جكوزی، سونای خشك و بخار، وان‌های انفرادی، در دو بخش مردانه و زنانه تأسیس شده است و علاقمندان می‌توانند از خدمات پزشكی و درمانی این مجتمع نیز بهره‌مند شوند. این مجتمع علاوه بر برخورداری از كلیه امكانات رفاهی دارای یك پاركینگ اختصاصی جهت مراجعه‌كنندگان می‌باشد.
آبگرم گاومیش گلی: آبگرم گاومیش گلی پرآب‌ترین چشمه معدنی سرعین است كه علاوه بر آبدهی بالا، از وسعت زیادی نیز برخوردار است. این آبگرم روی دره‌ای قرار دارد و مراجعه‌كنندگان می‌توانند در استخری روباز به مساحت ۴۰۰ متر با عمق ۱۳۰ سانتی‌متر شنا كنند. دمای آب حدود ۴۶ درجه سانتی‌گراد است و به علت داشتن تركیب كلرو بیكربناته سدیك و كلسیك، در درمان بیماری‌های عمومی، سیستم حركتی (دردهای مزمن روماتیسمی)، بیماری‌های زنان، خنازیر و بیماری‌های قلبی و نیز تقویت عمومی بدن سودمند است.
مركز آب‌درمانی بش باجیلار: مركز آب درمانی بش باجیلان (پنج خواهران)، دومین آبگرم بزرگ شهر سرعین است و مراجعه‌كنندگان می‌توانند از امكانات این مجموعه همچون استخر سرپوشیده بزرگ، سونای خشك و بخار، جكوزی، خدمات پزشكی و درمانی و پاركینگ بهره‌مند شوند. دمای آب استخر در حدود ۳۵ درجه حرارت دارد و كدر و بودار است و كمی مزه ترش دارد. از این آبگرم برای درمان بیماری‌های عمومی و تسكین دردهای عصبی و مفصلی استفاده می‌شود.
چشمه آب چشم: چشمه آب چشم یكی دیگر از چشمه‌های سرعین است كه در مجاورت قهوه‌خانه ممتاز قرار دارد و دمای آن نسبت به سایر چشمه‌های شهر سرعین كمتر و در حدود ۲۱ درجه سانتی‌گراد است. آب این چشمه از نظر شیمیایی تقریباً اسیدی بوده و مزه گس دارد و بی‌بو است. آب این چشمه برای درمان بیماری‌های چشم مناسب است.
چشمه آبگرم ژنرال: چشمه آبگرم ژنرال كه به نام‌های یرنال و جنرال نیز خوانده می‌شود در شمال شهر سرعین در كنار خیابانی به همین نام واقع شده است. دمای آب این چشمه ۴۳ درجه سانتی‌گراد است و كمی مزه ترش دارد. آب چشمه ژنرال برای تسكین دردهای عضلانی و رماتیسم مناسب است.
در جریان جنگ جهانی اول هنگامی كه روس‌ها آذربایجان را به تصرف خود درآورده بودند، یك ژنرال روسی در مدت اقامت خود در سرعت با استفاده از آب این چشمه جراحات و درد پای خود را بهبود بخشید و به همین خاطر این چشمه به نام ژنرال معروف شد.
چشمه آبگرم پهنلو: چشمه آبگرم پهنلو در شمالی‌ترین نقطه شهر سرعین واقع شده است. آب این چشمه ۴۲ درجه سانتی‌گراد حرارت دارد و متمایل به رنگ سبز می‌باشد. آب این چشمه برای درمان بیماری‌های عمومی و تسكین دردهای مفصلی و اعصاب مناسب است.
چشمه آبگرم ساری سو: چشمه آبگرم ساری سو یكی از چشمه‌های شهر سرعین می‌باشد كه خاصیت اسیدی دارد و دمای آن ۴۵ درجه سانتی‌گراد است. آب این چشمه برای درمان دردهای رماتیسمی و مفصلی مفید است و موجب گشاد شدن رگ‌های خونی و كند شدن ضربان قلب می‌شود. آب معدنی ساری سو فعالیت دستگاه گوارش و كلیه را زیاد می‌كند.
چشمه آبگرم قره‌سو: چشمه آبگرم قره‌سو در مجاورت آبگرم ساری سو قرار دارد و دمای آن ۴۵ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. آب این چشمه بی‌رنگ بوده و مزه گس دارد و برای بهبود دردهای رماتیسمی مفید بوده و موجب آرامش اعصاب و روان می‌گردد.
چشمه آب معدنی ارجستان: روستای ارجستان در ۲۱ كیلومتری غرب اردبیل واقع است. در مركز روستا و نیز در حومه آن چند چشمه آب معدنی سرد و گازدار وجود دارد. آب این چشمه سرد، بی‌بو و گس می‌باشد و دمای آن ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد است. آب این چشمه به دو صورت می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. یكی به صورت بسته‌بندی شده در بطری‌های ۵/۱ لیتری كه توسط كارخانه‌های اطراف روستا برای مصرف خوراكی بسته‌بندی می‌شود و دیگری به صورت چشمه‌ای دائمی كه در محل خروج آب حوضچه‌ای سیمانی سرپوشیده ساخته شده كه بعد از پر شدن حوضچه، آب به وسیله لوله‌ای در قسمت شرقی به بیرون سرازیر شده و مورد استفاده اهالی و گردشگران قرار می‌گیرد.
چشمه آب معدنی بوشلی: چشمه آب معدنی بوشلی (برجلو) در ۵۰۰ متری روستای بوشلی، در ۴ كیلومتری شهر نیر و ۴۰ كیلومتری شهر اردبیل واقع شده است. آب در مظهر چشمه به صورت جوشان از شكاف سنگ‌های تراورتن خارج می‌شود و زیاد بودن مقدار گاز دی‌اكسید كربن، نشان‌دهنده منشأ عمیق آب چشمه است. آب این چشمه ۵۴ درجه سانتی‌گراد حرارت دارد و از نظر ظاهری زلال و بی‌رنگ، بی‌بو و كمی شور است. آب این چشمه برای درمان بیماری‌های پوستی، بیماری‌های مزمن زنان، دردهای رماتیسمی، بیماری‌های اعصاب و بیماری‌های متابولیكی و گوارشی مفید است.
چشمه قینرجه: چشمه قینرجه در ۴ كیلومتری شهر نیر و بالاتر از چشمه بوشلی در مجاورت جاده اردبیل- سراب در پای كوهی واقع شده است. آب این چشمه به صورت دائمی و جوشان از زمین خارج می‌شود و دمای آن در حدود ۶۵ درجه سانتی‌گراد است. آب از نظر ظاهری زلال و بی‌رنگ بوده و دارای بوی هیدروژن سولفورو است. در آب این چشمه املاحی همچون آهن، سیلیس و مواد رادیواكتیو نیز یافت می‌شود. آب این چشمه برای درمان دردهای سیستم حركتی (دردهای مزمن رماتیسمی و پا)، بیماری‌های پوستی و زنان مفید تشخیص داده شده است.
چشمه ایستی سو: چشمه ایستی سو در ۴ كیلومتری شهرستان نیر و یك كیلومتری روستای سقزچی قرار دارد و به همین دلیل این چشمه با نام چشمه سقزچی نیز خوانده می‌شود. دمای آب در مظهر چشمه ۳۹ درجه سانتی‌گراد است و ظاهری زلال و بی‌رنگ دارد و بی‌بو و كمی شور می‌باشد. آب این چشمه برای درمان بیماری‌های گوارشی، بیماری‌های عمومی، اعصاب و سیستم حركتی مفید تشخیص داده شده است.
چشمه دیپگل: چشمه دیپگل یا دیپ سیز گل در ۴ كیلومتری شهر نیر و یك كیلومتری روستای سقزچی در نزدیكی چشمه ایستی سو واقع شده است. دمای آب در مظهر چشمه در حدود ۳۰ درجه سانتی‌گراد است و ظاهری شفاف، بی‌رنگ دارد و بی‌بو و كمی شور می‌باشد. از آب این چشمه برای درمان بیماری‌های مفاصل، گوارشی و متابولیكی و دردهای عصبی استفاده می‌شود.
چشمه آب معدنی بیله دره: چشمه آب معدنی بیله دره در ۳ كیلومتری شمال سرعین در دره‌ای واقع شده و از نقاط مختلف از زمین خارج می‌شود. اطراف این چشمه را رسوب‌های آبرفتی حاصل از تخریب و تجزیه سنگ‌های آذرین و سخت، فرا گرفته است.
چشمه گل علی: چشمه گل علی در روستای ویلا درق در بالای تپه‌ای واقع شده است. آب این چشمه درون حوضی جمع شده و دمای آن ۱۷ درجه سانتی‌گراد می‌باشد و ظاهری كاملاً زلال دارد. آب این چشمه برای درمان بیماری‌های دستگاه گوارش و كلیه مناسب است. در فاصله ۵۰ متری از این چشمه، چشمه دیگری قرار دارد.
چشمه قره شیران: چشمه قره شیران در روستای قره شیران در ۵ كیلومتری شهر نیر واقع شده است. آب این چشمه تقریباً كدر، كمی شور و بودار است. آب این چشمه برای درمان دردهای مفاصل، رماتیسم و امراض پوستی توسط اهالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چشمه آب معدنی قینرجه مشگین شهر: چشمه آب معدنی قینرجه مشگین شهر در دامنه‌های ییلاقی كوه سبلان در ۱۲ كیلومتری جنوب مشگین شهر واقع شده است. این چشمه با دمای آب ۸۶ درجه سانتی‌گراد، گرم‌ترین چشمه آب معدنی در جهان است. تفاوت دمای آب این چشمه با آب خنك رودخانه مجاور آن در فصل زمستان و خلق مناظر زیبایی از یخ، برف و بخار، انسان را به شگفتی وامی‌دارد.
در سال‌های اخیر با احداث مجتمع آب‌درمانی قینرجه، استفاده از این چشمه از حالت سنتی خارج شده و به صورت مدرن انجام می‌شود.
چشمه آب معدنی دودو: چشمه آب معدنی دودو در ۱۶ كیلومتری مشگین شهر قرار دارد. دمای آب این چشمه ۴۳ درجه بوده و ظاهری شفاف و بی‌رنگ دارد و بی‌بو و بی‌مزه است. آب این چشمه برای درمان بیماری‌های رماتیسمی و عصبی مفید است.
چشمه آبگرم شابیل: چشمه آبگرم شابیل در ۲۷ كیلومتری لاهرود شهرستان مشگین شهر قرار دارد. حرارت آب این چشمه ۴۸ درجه بوده و ظاهر آن شفاف، بی‌رنگ، كمی بودار و كمی ترش مزه است. آب این چشمه مقدار زیادی اسید كربنیك دارد و به همین جهت برای درمان دردهای پا و كمر مفید است و بیشتر مورد استفاده كوهنوردان است.
چشمه آب معدنی ایلاندو: چشمه آب معدنی ایلاندو در ۱۵ كیلومتری مشگین شهر و در نزدیكی چشمه دودو قرار دارد. دمای آب این چشمه ۳۶ درجه است و از نظر ظاهری بی‌رنگ، بی‌مزه و كمی بودار است. از آب این چشمه برای درمان بیماری‌های چشم، مفاصل و پوست استفاده می‌شود.
چشمه آب معدنی موئیل: چشمه آب معدنی موئیل در ۱۶ كیلومتری مشگین‌شهر قرار دارد. دمای آب این چشمه ۴۵ درجه سانتی‌گراد است و از نظر ظاهری بی‌رنگ، شفاف، بی‌بو و كمی شور است. اهالی روستای موئیل از آب این چشمه برای درمان بیماری‌های عمومی، ترمیم زخم‌ها، سیستم حركتی، اعصاب و بیماری‌های گوارشی استفاده می‌كنند.
چشمه آبگرم قوتور سوئی موئیل: چشمه قوتور سوئی در ۱۷ كیلومتری مشگین شهر و ۵۰۰ متری روستای موئیل قرار دارد. دمای آب این چشمه ۲۷ درجه سانتی‌گراد می‌باشد و از نظر ظاهری بی‌رنگ، بی‌بو و كمی ترش مزه است. آب این چشمه دارای گاز كربنیك بوده و برای درمان بیماری‌های سطحی و پوستی مفید است.
چشمه آبگرم آق سو: چشمه آق سو در ۳ كیلومتری مشگین شهر و در ۶ كیلومتری روستای وله زیر در سه راه قنیرجه به ملك سویی واقع شده است. از آب این چشمه برای درمان دردهای عصبی و بیماری‌های دست و پا و نیز تقویت عمومی بدن استفاده می‌شود.
چشمه آبگرم ملك سویی: این چشمه در ۲۳ كیلومتری مشگین شهر و بالاتر از موئیل واقع شده است. آب این چشمه ۳۵ درجه حرارت دارد و برای درمان دردهای روماتیسمی مفید است.
چشمه آبگرم قوتور سویی لاهرود: چشمه قوتور سویی یكی از مشهورترین چشمه‌های مشگین شهر می‌باشد كه در ۲۵ كیلومتری لاهرود و ۴۸ كیلومتری مشگین شهر قرار دارد. آب این چشمه از نظر ظاهری زلال، شفاف، كمی ترش مزه، بی‌رنگ و بودار است. دمای آب این چشمه ۳۵ درجه و به دلیل داشتن گوگرد، بسیار اسیدی است و برای درمان بیماری‌های پوستی و چربی مفید است اما استفاده بیش از ۴۵ دقیقه از این آب در هر نوبت به دلیل وجود گازهای سمی خطرناك است.
چشمه یل سوئی وكیل‌آباد: این چشمه یكی از چشمه‌های آب معدنی روستای وكیل‌آباد است كه در ۲۸ كیلومتری شمال غرب شهرستان اردبیل قرار دارد. ارتفاع این چشمه از سطح دریا ۱۷۰۰ متر و آبدهی آن كم و در حدود ۲ لیتر در ثانیه می‌باشد. دمای آب در مظهر در حدود ۳۰ درجه سانتی‌گراد بوده و از نظر ظاهری شفاف، كمی ترش مزه و بی‌رنگ است. در اطراف این چشمه بوی شدید هیدروژن سولفوره به مشام می‌رسد. این چشمه به علت داشتن گوگرد برای درمان بیماری‌های پوستی و اگزما، بواسیر، ناراحتی‌های عصبی و دردهای مزمن رماتیسمی استفاده می‌شود.
چشمه آب معدنی یدی بلوك: این چشمه در ۳ كیلومتری وكیل‌آباد واقع شده است. آب این چشمه به طور دائمی و جوشان جریان دارد و دمای آن ۳۲ درجه بوده و مزه آن گس و رنگ آن مایل به آبی و بودار است. آب این چشمه برای درمان بیماری‌های پوستی و دردهای مفصلی مفید است. چشمه آب معدنی یدی بلوك دارای ۷ دهانه می‌باشد.
چشمه ازناو: ازناو یا ازنو منطقه‌ای كوهستانی است كه در جنوب شهر خلخال واقع شده است. بلندترین نقطه این محدوده قله ازنو می‌باشد كه در ۲۳۵۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و از دامنه ضلع غربی این قله و از ارتفاع حدود ۱۹۰۰متری چشمه آبی گوارا و خنك خارج می‌شود كه به چشمه ازناو شهرت دارد. به سبب وجود ۵ غار طبیعی بزرگ و كوچك در سازه‌های آهكی، شرایط زیستگاهی بسیار مناسب برای كبك، كل و بز وحشی وجود دارد.
چشمه میرعدیل: چشمه میرعدیل یا میرعادل از جمله چشمه‌های پرآب و گوارا همراه با مناظر و چشم‌اندازهای بدیع شهرستان خلخال است كه در شمال شرقی روستای اندبیل قرار دارد. چشمه میرعدیل در ارتفاع حدود ۲۰۰۰ متری ضلع غربی رشته ارتفاعات باغرو واقع شده است.
چشمه خلخال: چشمه آب گرم خلخال در ۲۲ كیلومتری شمال غربی هروآباد به فاصله ۹۶ كیلومتری میانه از زمین خارج می‌شود. آب گرم خلخال از دسته آب‌های بیكربناته سدیك گرم و گازدار است كه در درمان بیماری‌های مفصلی و رماتیسم مؤثر است.