شهری به بلندای تاریخ، شهری با فرش‌های نفیس و مرغوب، شهری در غرب مركز استان آذربایجان‌شرقی كه طعم فطیر مخصوصش كام را شیرین می‌كند.
به گزارش ایسنا، شهرستان هریس از غرب با تبریز، از شمال با شهرهای اهر و ورزقان، از شرق با سراب و از جنوب با شهرستان بستان آباد همسایه می‌باشد. هریس به داشتن فرزندی به مانند شیخ سلیم كه جزو اركان جنبش مشروطه در زمان رضا خان بود و داشتن حوزه علمیه و مدرسه دینی كه قبل از حوزه علمیه قم بوده، به خود می‌بالد.
شهرستان هریس به مركزیت شهر هریس با دو بخش مركزی و خواجه قلب تپنده‌ای در جوار زیباترین قله‌های رنگارنگ و گنبدی شكل جاده تبریز – اهر واقع شده كه وجود این قله‌های نمكی و باشكوه با دشت‌های لاله در دامن تپه‌های آن، بی‌اختیار گردشگران را مجذوب خود می‌كند.
این شهرستان با داشتن كوه‌های سربه فلك كشیده همچون بزغوش، قوشاداغ، آق داغ و سابلاغ داغی همواره یكی از مقاصد اصلی كوهنوردان است.
فصول سرد در این منطقه سرد و یخبندان بوده و دما تا ۲۵ رجه زیر صفر نیز كاهش می‌یابد و در فصول گرم نیز تا ۳۵ درجه بالای صفر افزایش دما وحود دارد. به دلیل قرارگرفتن این شهرستان در منطقه كوهستانی و جلگه‌ای، دارای آب‌های روان و چشمه‌های فراوانی است؛ همین ویژگی هریس را به منطقه‌ای مناسب برای كشاورزی و دامداری بدل كرده است.
صنعت قالیبافی هریس حتی در سطح جهانی معروف بوده و تاكنون نیز مردان و زنان این دیار به صنعت قالیبافی مشغول بوده و با كمك این صنعت؛ فرهنگ، آداب و رسوم خود را در معرض دید گردشگران و مسافران قرار می‌دهند. “فرش هریس” با تار و پودی زیبا و دل انگیز و زاییده افكار بافنده آن، همچون آینه زیبایی هنر هنرمندان این دیار را به نمایش گذاشته و اقتصاد منطقه را رونق می‌بخشد.
از نقاط دیدنی و گردشگری هریس می‌توان به آرامگاه و بقعه تاریخی و باستانی شیح اسحاق هریسی اشاره كرد كه در روستای “خانمرود” واقع شده و در ساخت این بنا از آجرهای مستطیل شكل استفاده شده است. از قسمت‌های مختلف این بنای تاریخی می‌توان به ایوان، مسجد و مقبره اشاره كرد كه ایوان آن مشرف به شمال و دارای دو ستون چوبی بوده و مسجد آن نیز به شكل مستطیل و با پوشش تخت چوبی است.
مسجد سنگی جمال آباد و مسجد اسنق نیز از مساجد دیگر تاریخی و باستانی هریس مربوط به قرن هشت هجری بوده و همچنین گورستان‌های مینق، هیق و گوور نیز از آثار تاریخی قرون هشتم تا دهم هجری می‌باشند.
گورستان تاریخی و قدیمی هیق در سه كیلومتری روستای هیق واقع شده كه این روستا دارای دو گورستان باستانی و اسلامی است كه در قسمت اسلامی آن بر روی قبرها صندوق‌ها، قوچ‌ها و الواح سنگی نمایان است و در گورستان باستانی و كهن آن قبرهای پراكنده و مخروبه دیده می‌شود.
كوه “اوكوز داغی” و چشمه درمانی آن یكی دیگر از نقاط دیدنی و منحصر به فرد هریس است كه همه ساله از زمان آغاز بهار تا اولین بارش برف زمستانی، پذیرای خیل میهمانان و گردشگران از سراسر ایران می‌باشد، آب‌های آن برای درمان بیماری كلیوی مناسب است. این جاذبه گردشگری در بخش مركزی هریس و در دامنه جنوب شرق كوه قوشاداغ و در انتهای روستاهای خانقاه و هیق واقع شده است.
مسجد تاریخی و باستانی اسنق یكی دیگر از مساجد قدیمی و باستانی شهرستان هریس می باشد، این بنا در روستای اسنق هریس واقع شده و یكی از بناهای زیبا و فاخر این منطقه به شمار می‌رود، این مسجد در حیاط وسیعی در این روستا بنا شده كه از سطح زمین یك متر ارتفاع دارد و شامل یك ایوان و شبستان می باشد، این مسجد از سرستون‌ها و پایه‌های خوش طرح و استواری از سنگ‌های استوانه‌ای شكل یك پارچه ساخته شده كه بلندترین سرستون‌ها به ۲۰.۶ متر می‌رسد. سنگ‌های سرخ منقش شده نمای بیرونی مسجد را تشكیل داده‌اند و نام بانی آن نیز در آن نگاشته شده است؛ همچنین شبستان آن پوشش گنبدی دارد كه به مرور دیواره‌های آن ریخته شده و از سنگ، گل و چوب برای مرمت به كار رفته است.
در بین این مناطق گردشگری، یكی از با ارزش‌ترین مناطق دیدنی كه از بزرگترین و گسترده‌ترین قلعه‌های تاریخی استان آذربایجان نیز محسوب می‌شود، “قلعه حووض لی” است كه جزو آثار ملی محسوب می‌شود.
این قلعه با وسعتی برابر ۱۵ هكتار در نزدیكی روستای خانقاه واقع شده و از بخش‌های مختلف برج‌های دیدبانی و ارگ گرفته تا مسكونی و گورستان‌ها شكل گرفته است و آماده پذیرایی از مسافران نوروزی می‌باشد.
هریس با تمام زیبایی ها، آثار تاریخی، نهرها و چشمه‌های زلال و رودخانه‌های روانش دارای چندین چشمه آب معدنی، آبشار شیرلان، آبشار اسماعیل كندی، آبشار بلند و زیبای دربند گوراوان، كوه ساپلاغ، چشمه سوقالخان و ده‌ها مناطق دیدنی است كه می‌تواند به مانند نگینی برای جذب و بازدید گردشگران و مسافران نوروزی از اقصی نقاط كشور و حتی خارج از كشور خود نمایی كند.
