روستای قدیمی ، سرسبز و زیبای پنابندان دارای مردمی خونگرم و مهمان نواز از توابع دهستان خرارود شهرستان سیاهكل كه در ۱۲ كیلو متری شهرستان و ۳۰ كیلومتری مركز استان گیلان یعنی رشت قرار دارد . روستا دارای ۱۲۰ خانوارو تقریباْ ۶۰۰ نفر جمعیت می باشد . شغل اصلی مردم روستا كشاورزی ( برنجكاری) ودركنار كار كشاورزی دامداری (پرورش گاو ) به صورت سنتی رایج است . محصول اصلی روستا برنج بوده و در سالیان گذشته پرورش كرم ابریشم در روستا رایج بوده كه به مرور زمان از بین رفته و در حال حاضر جز عده ی معدودی دیگر كسی به این كار مبادرت نمی كند. طبق گفته ی قدیمی های روستا محل قرار گرفتن روستا بر می گردد به جایی كه الان شالیزارهای روستا قرار دارند وروستا طی سالیان نه چندان دور چند بار تغیر مكان داده و دلیل اصلی آن تنها باران های سیل آسا و بالا آمدن و طغیان رودخانه سفیدرود بوده است كه در مرحله ی آخر مردم به محل فعلی روستا كه ۷ الی ۸ متری از سطح زمینهای كشاورزی بلندتر است و امكان آب گرفتگی وجود ندارد نقل مكان كرده و سكنی گزیده اند . نوع خانه های روستا در قدیم از مصالح رایج در گیلان بوده و ساخت خانه ها هم به طور سنتی صورت می گرفته كه امروزه جز تعدادی بقیه از بین رفته است . زمینهای شالیزار روستا از محل كانال فرعی منشعب از سد انحرافی سنگر و رودخانه كیاجوب (درگویش محلی مردم كوجه) منشعب از همان كانال آبیاری می شوند . ارتباط مردم روستا بیشتر با شهر سیاهكل به علت نزدیكی و وجود بازار محلی در دوروز هفته ( دوشنبه ـ پنج شنبه ) برای تامین مایحتاج و در عین حال با مركز استان یعنی شهر رشت می باشد .
برنج
برنج از خانه گندمیان است . می گویند بیش از دو هزار سال است كه برنج در سواحل خزر كشت می شود . بنا بر روایتی برنج از هندوستان و از راه پاكستان به ایران راه یافته و كم كم به گیلان رسیده است و باز هم طبق گفته ها و شنیده ها برنج اول با رنج(یعنی بدست آمده با رنج و زحمت ) بوده كه بعدها برنج خوانده شده است . ارقام تحت كشت در روستا دو نوع هاشمی و علی كاظمی می باشد ولی در گذشته ارقامی مانند : حسن سرا ، بی نام ، دم سیاه ، خزر ، چمپا ، نعمت ، ندا و غیره كشت می شده كه امروزه از كشت آن ها خبری نیست .
برنج و برنجكاری جزئی از هستی مردم روستا و كلاً گیلانیان می باشد و قدمتی به بلندای تاریخ این مرزو بوم كهن دارد ودر تمام جلوه های زندگی مردم روستا اهم از غم و شادی ، تولد و مرگ نمودار است . بوی جان فزایش در سراسر منطقه پراكنده میشود ، عطری كه حاصل دسترنج زنان و مردان پرتلاش و خستگی ناپذیر گیل است .
آب و هوا
آب و هوای روستا مثل مناطق دیگر استان گیلان و كلاً سواحل خزر آب و هوایی معتدل می باشد كه تحت تأثیر آب و هوای كوهستانی البرز و در یای خزر است .
شهدا
روستای پنابندان در سالهای دفاع مقدس ۴ شهید گلگون كفن تقدیم كشور نموده است .
شهید هوشنگ شریفی ، شهید نادر كریمی ، شهید احمد طلوعی و شهید ابراهیم كریمی
مراسم عروسی
مراسم عروسی در گذشته مثل تمام نقاط استان گیلان به صورت سنتی برگزار می شده كه تا یك هفته طول می كشیده و از نكات جالب بردن عروس با اسب به خانه ی داماد و یا اینكه داماد روز عروسیش از روستا بیرون می رفته و بعد از اینكه عروس را به خانه داماد می بردند داماد به خانه بر می گشته و … كه امروزه دیگر چیزی از آن مراسم زیبا باقی نمانده است . آنچه در این جا آورده شده است از اطلاعات خودم كمك گرفته ام از دوستان همشهری و هم ولایتی هایم كه این مطالب را می خوانند ، می خواهم در صورت ناقص بودن و یا هر گونه كمی و كاستی (كه حتماً هم چنین است) لطف نموده و با نظر خود بنده را یاری نمایند .
صورت هگیر ی : مراسم صورت برداری ، كه دو خانواده به اتفاق فامیل در خانه ی عروس جمع شده و در باره ی مهریه ، شیربها و بقیه مراسم صحبت می كنند .
شیرینی خوری : در گذشته مراسم جداگانه ای داشته ، اما الانه با همان مراسم صورت برداری برگزار می شود .
اسمال كنی : همان عقد كنان است كه در قدیم عاقد را به محل می آوردند كه امروزه در دفاتر عقد و ازدواج انجام می گیرد .
لباس فچینی : عروس و داماد به اتفاق دو خانواده و تعدادی از فامیل برای خرید لباس و البته خرید طلا به بازار می رفتند كه امروزه بیشتر عروس و داماد این كار را كرده و بقیه از این مراسم كنار گذاشته شده اند .
چادر بینی : بریدن و دوختن چادر برای عروس كه مادرشوهذ به اتفاق تنی چند از فامیل در خانه ی عروس این مراسن را به جا می آوردند ، این رسم كم و بیش هنوز انجام می گیرد .
جكول قند زنی : جكول همان برنج نارس است . در سال های نه چندان دور در بیشتر نقاط گیلان جكول چینی رسم بوده كه متأسفانه از بین رفته است . چنین بود كه عروس به اتفاق دوستان به مزرعه رفته و جكول را كنده و پس از آماده كردن و فرستادن به كارخانه برنجكوبی (قدیم ترها با دست انجام می شده) آن را با شكر و گل های معطری مثل ریحان و … تزئین كرده و در خانه ها می فرستادند و صاحبخانه هم مبلغی را به عنوان هدیه در ظرف گذاشته و ظرف را بر می گرداند .
عیدی بردن و عیدی شون : در عید نوروز دو خانواده یعنی عروس و داماد وسایلی را به رسم هدیه و كادو برای عروس و داماد تهیه می كردند . عروس به اتفاق دوستان و كلاً خانم های فامیل به خانه ی داماد برای عید دیدنی و تقدیم وسایل رفته و بالعكس داماد هم با خبر كردن دوستان به خانه ی عروس رفته كه این مراسم از طرف داماد به صورت شام دهی در خانه ی عروس صورت گرفته و میهمانان بعد از صرف شام مبلغی را به عنوان كادو به عروس و داماد تقدیم می كردند .
خبراكون : عروس شب قبل از عروسی با پوشیدن لباس محلی به اتفاق خواهر یا یكی از دوستان به در خانه ها محل رفته و دوستان خودرا برای عروسی دعوت می كند .
كارت نویسی : در قدیم نوشتن كارت و یا دادن كارت عروسی هم با مراسمی همراه بود و اینكه خانواده داماد با خبر كردن چند نفر كه خط خوشی داشته كارت ها را می نوشتند و البته كارت های طرف عروس هم باید از طرف خانواده داماد تأمین می شد .
برخی از رسوم عروسی
مراسم عروسی رسم بوده و این رسم الانه هم اجرا می شود كه هنگام بیرون رفتن عروس ازخانه ی پدری هنگامی كه می خواهد روانه ی خانه داماد شود یكی از برادران عروس جلوی درب خروجی را گرفته و بعد از گرفتن انعامی از داماد (به زبان محلی درسری ) اجازه ی خروج می دهد .
در قدیم رسم بوده كه روز عروسی وقتی برای آوردن عروس به خانه ی داماد روانه می شدند ، خروسی را از خانه ی داماد به خانه ی عروس برده و مرغی را به همراه خروس از خانه ی عروس به خانه ی داماد بر می گرداندند . كه این رسم الانه تقریباً برچیده شده است .
رسم بوده و الانه هم كم و بیش اجرا می شود كه فامیل داماد در روز عروسی وسیله ای را از خانواده عروس بر می داشتند و البته پنهانی ، و در نهایت آن وسیله به خود عروس و داماد می رسید .
رسم بوده و است كه عروس و داماد وقتی میخواهند وارد حیاط خانه ی پدر شوهر شوند زیر پای هردوشان تخم مرغ گذاشته و آن ها با فشار دادن آن را می شكنند .
بعد از شكستن تخم مرغ ها عروس و داماد دور چاه آب كه معمولاً در حیاط خانه ی همه اهالی روستا وجود داشته می گشتند و سكه ای برای خوش یمنی داخل چاه آب می انداختند .
رسم بر این بوده كه عروس در خانه ی پدر شوهر روی صندلی نمی نشسته تا اینكه پدر شوهر زمین یا گوساله و یا چیز دیگری را به عروسش به عنوان پیش كشی ببخشد.
رسم بوده كه عروس در اولین صبح بعد از عروسی در لانه ی مرغ ها را باز كرده و مردم بر این باور بودند كه اگر ابتدا مرغ از لانه بیرون بیاید اولین بچه عروس دختر و اگر خروس بیرون بیاید اولین بچه اش پسر خواهد شد .
